شوک پذیرش قطعنامه

۲۷ تیرماه ۱۳۶۷ در خبری غافلگیرکننده، امام خمینی(ره) به استناد مشورت با فرماندهان جنگ و مسئولان کشوری به تعبیر خودشان جام زهر را نوشیدند و پذیرش مفاد قطعنامه ۵۹۸ را از سوی ایران اعلام فرمودند. رزمندگان در جبهه‌ها غافلگیر شدند، اما بازخوانی وضعیت سیاسی، دفاعی و نیز حضور نیروهای مردمی‌در جبهه‌ها و نوع تهاجم دشمن نشان از انتخاب درست امام راحل(ره) داشت.
به همین منظور، با توجه به تحولات جبهه‌های جنوبی و حجم بالای حملات شیمیایی تهاجمی‌عراق برای بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغال شده گذری کوتاه بر ساعاتی از روز بیستم تیرماه این سال مبتنی بر اسناد و جلد ۴۹ روزشمار دفاع مقدس خواهیم داشت. در ادامه بخش‌هایی از وقایع این روز را می‌خوانید.
«امروز ۲۰ تیرماه ۱۳۶۷ نیروهای عراقی برای تصرف جزيره مجنون جنوبی دو عملیات روی دو ضلع شرقی و غربی اين جزيره به اجرا درآوردند. جزایر مجنون دو جزیره مصنوعی بر روی هورالعظیم است که برای استخراج نفت از این منطقه توسط پیمانکاران خارجی برای عراق احداث شده است، عملیات ضلع شرقی در ساعت 4:45 بامداد آغاز شد.
توپخانه ارتش عراق ابتدا به مدت یک و نیم ساعت اقدام به اجرای آتش تهیه سنگین روی مواضع نیروهای لشکر ۵ نصر کرد‌ـ محدوده مورد عملیات عراق مواضع پدافندی لشکر ۵ نصر بوده است، همچنین در این محدوده قرارگاه فوق سری نصرت مستقر بوده است‌ـ نیم ساعت پس از قطع آتش تهیه، هواپیماهای دشمن بخش‌هايی از پشت خط خودی را بمباران کردند و همزمان چند هلیکوپتر‌ـ بالگرد‌ـ در منطقه ظاهر شدند و روی سنگرهای کمین در خط و «پد صفر» راکت پرتاب نمودند و توپخانه‌ها نیز گلوله‌های زمانی شلیک کردند.
در حالی که نیروهای مدافع خط خودی برای در امان ماندن از آتش توپ‌ها، راکت‌ها و بمب‌ها داخل سنگرها پناه گرفته بودند و دود ناشی از انفجار، منطقه «پد صفر» را فراگرفته بود، قايق‌های دشمن از خط خود حرکت کردند و همزمان با قطع آتش هلیکوپترها و توپخانه عراق، به «پد صفر» رسیدند و نیروهای لشکر ۵ نصر را غافلگیر کردند.
بلافاصله تعدادی نیروی دنبال پشتیبان دشمن نیز از مقابل و از روی پد شرقی وارد عمل شده و پس از تصرف پد صفر، حدود ۲۰ متر جلوتر از آن موضع گرفتند.
تلاش نیروهای عراقی برای پیشروی بیشتر و تصرف «سه راهی قائم»، به علت مقاومت نیروهای مستقر در کانال‌های ارتباطی بین سنگرهای بعدی بی‌نتیجه ماند.
در جريان اين تک دشمن، هیچ يک از نیروهای مستقر در خط خودی که حدود ۸۰ تن بودند، نتوانستند به عقب برگردند و حدود ۶۰ تن از آنان اسیر شدند.
نیروهای دشمن پس از اتمام عملیات در ضلع شرقی، به تثبیت مواضع تصرف شده پرداختند و منطقه عملیات به تدريج آرام شد و نیروهای خودی برای اجرای پاتک آماده می‌شدند.
در ساعت ده و نیم نیروهای عراقی مجدداً در دو مرحله به مواضع نیروهای لشکر ۵ در ضلع غربی جزيره مجنون جنوبی حمله کردند.
نیروهای مهاجم در مرحله اول با دو قايق به استعداد ۱۵ تن، سنگر دوم ضلع غربی را تصرف کردند و در پی آن نیروهای ديگری با چهار قايق بزرگ روی ضلع غربی پیاده شدند و سنگر سوم را نیز تصرف کردند.
مجموع مسافت تصرف شده تا سنگر سوم حدود ۱۳۰۰ متر بود. از ‌اندک نیروهای مستقر در اين دو سنگر نیز خبری به دست نیامد.
در پی حمله دشمن به ضلع شرقی، فرمانده لشکر۵ نصر (محمدباقر قالیباف‌ـ رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی) و مسئولان قرارگاه نصرت برای بازپس‌گیری نقاط از دست رفته به چاره‌جويی افتادند. جمع‌آوری نیرو برای اجرای پاتک در ضلع شرقی تا ساعت ۱۱ صبح به طول انجامید و زمان عملیات نیز در هماهنگی با قرارگاه نصرت، بین ساعت ۱۳ تا ۱۶ تعیین شد.
طبق طرح قرار شد ۴۰ نیروی رزمنده و ۵۰ نیروی پشتیبان که ۲۰ تای آنان قايق سوار بودند، همزمان از روی پد شرقی و روی آب به «پد صفر» حمله کنند.
۴۰ نیروی تکاور ساعت يک بعدازظهر در کانالی که تا ۱۷۰ متری پد صفر جلو رفته بود، مستقر شدند ولی انجام دادن هماهنگی‌های آتش، آماده کردن قايق‌ها و نیروهای دنبال پشتیبان، اجرای پاتک را تا ساعت هفده و 30 دقیقه به تأخیر‌انداخت.
ساعت هفده و ۳۰ دقیقه که هماهنگی‌ها به اتمام رسید، در تماس با نیروها مشخص شد که بیشتر آنها (۲۵ تن) به علت ماندن زير آتش دشمن شهید يا مجروح شده‌اند.
از طرف ديگر، با نزديک شدن غروب آفتاب به نیروها مأموريت داده شد سنگرهای ۲ و ۳ ضلع شرقی را محکم کنند و منتظر دستور بمانند.
در اين فاصله، يک گردان نیرو که از اهواز احضار شده بود، به منطقه رسید. نیروهای اين گردان جايگزين نیروهای مستقر در منطقه شدند و در همین شب آماده اجرای پاتک گرديدند.
کسب آمادگی و هماهنگی تا ساعت ۲۲ به طول انجامید و نیروها از مسیر کانال به مواضع دشمن نزديک شدند، لکن در ساعت ۲۲ و ۱۵ دقیقه به میدان مین برخورد کردند. چراکه نیروهای عراقی بعد از تصرف مواضع آنجا را مین‌گذاری کرده بودند.
با توجه به محدوديت عرض سیل‌بند و کندی پاکسازی مین‌ها و عمق زياد میدان مین، تدابیر و تلاش‌ها نتیجه مناسبی نداشت و نهايتاً نیروهای خودی بدون اجرای عملیات به عقب بازگشتند.
نظر به آماده نشدن شرايط برای پاتک سريع، قرارگاه نصرت به تحکیم مواضع در ضلع شرقی و غربی جزيره جنوبی اقدام نمود. از طرف ديگر، در اين فرصت عراقی‌ها با ايجاد موانع بیشتری در اطراف خود، نیروهای در خط را تقويت کردند؛ لذا برای کسب موفقیت در پاتک، استفاده از نیروی غواص و اقدامات اساسی‌تری مورد توجه قرار گرفت و عملیات تا کسب آمادگی به تعويق افتاد.
برای اجرای عملیاتی موفق، انتقال تیپ ۱۲ قائم(عج) به اين منطقه برای عملیات در ضلع غربی همزمان با عملیات لشکر۵ نصر در ضلع شرقی، در دستور کار قرار گرفت و به اين دو يگان مأموريت داده شد تا روز ۲۹ تیرماه ۱۳۶۷ اقدامات لازم از جمله انتقال نیرو، آماده کردن غواص‌ها، شناسايی و هماهنگی آتش و... را انجام داده و آماده عملیات شوند...»
این تنها ساعاتی از وضعیت روزهای پایانی جنگ در یک خط پدافندی بود که در قالب جلد ۴۹ روزشمار دفاع مقدس بیان شد. در ادامه با حملات سنگین عراق و استفاده از سلاح‌های شیمیایی مابقی این منطقه نیز تصرف شد و همانطور که می‌بینید قرار عملیات پاتک از سوی قرارگاه درست دو روز بعد از پذیرش قطعنامه بیان شد که نشان از نبود تصمیم قبلی برای پذیرش بوده و تصمیم حضرت امام(ره) به شکل فوری گرفته شده است.