جمهوری اسلامی ایران در هفته پیش رو میزبان دو رئیس‌جمهور از روسیه و ترکیه خواهد شد. بدون شک، سفر اردوغان و پوتین به کشورمان در وضعیت کنونی، جایگاه بین‌المللی ایران را نشان می‌دهد[...]
جمهوری اسلامی ایران در هفته پیش رو میزبان دو رئیس‌جمهور از روسیه و ترکیه خواهد شد. بدون شک، سفر اردوغان و پوتین به کشورمان در وضعیت کنونی، جایگاه بین‌المللی ایران را نشان می‌دهد که این موضوع را به جهان مخابره می‌کند که ایران یک کشور تأثیرگذار در روند معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی است. در این زمینه صبح صادق با دکتر مهدی خرسند، کارشناس مسائل اورآسیا گفت‌وگویی را ترتیب داده است.
* علت سفر رؤسای دو کشور روسیه و ترکیه به ایران چیست؟
درباره سفری که آقای پوتین و آقای اردوغان به تهران خواهند داشت، دستور کار مشخص و معینی وجود دارد که آن هم موضوع ادامه ابتکاراتی است که سه کشور در نشست آستانه دارند و در آخرین دیداری که صورت گرفته شده بود، مقرر شده بود سران این سه کشور با هم دیدار داشته باشند. دستور کار واضح و مشخص این دیدار بحث تضمین آتش‌بس کشور سوریه و اجرا شدن قانون اساسی در کشور سوریه است.
* آیا سفر پوتین دستاورد دیگری هم خواهد داشت؟
با توجه به سرعت تحولات بالایی که در صحنه روابط بین‌الملل وجود دارد، تعارضات و اشتراکاتی که این سه کشور در حوزه‌های مختلف با یکدیگر دارند، می‌تواند این سفر و آمدن سران روسیه و ترکیه به تهران را حائز اهمیت بکند. اولین دلیل اهمیتش در سفر آقای پوتین به تهران، این است که موضوع تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از سوی آقای پوتین ابلاغ می‌شود و این اتفاق بسیار مهمی برای ایران است. ایران که از سال 2018 تقریباً با اعلام تمایل به عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیاست، همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بلافاصله به همکاری یا تعرفه ترجیحی با این اتحادیه در می‌آید و تقریبا پس از گذشت سه سال، حالا ایران در آستانه تجارت آزاد با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اعضای اصلی و اعضای ناظر آن است و این می‌تواند اتفاقی مهم باشد.
* به نظر شما آیا تحرکات ترکیه در شمال سوریه نیز مطرح خواهد شد؟
موضوع دیگر بحث تحرکاتی است که ترکیه در شمال سوریه آغاز کرده است و قاعدتاً بی‌ربط هم به محور اصلی دیدار سران ترکیه روسیه و ایران در تهران نیست. تهران و مسکو همواره به آنکارا نسبت به تحرکاتش در شمال سوریه تذکر داده‌اند و این مهم هم می‌تواند موضوع دیگر مورد بحث باشد که شاید ادامه تذکرات جدی باشد که مسکو و تهران به آنکارا می‌دهند. روسیه جنگ اوکراین را به دلیل موضوع گسترش ناتو به شرق آغاز کرد که ناتو را در همسایگی مرزهای خودش نداشته باشد و همواره ایران هم با وجود مخالفت‌های جدی و صریح خودش با جنگ همواره نسبت به گسترش ناتو به شرق هشدار داده و همین موضوع هم به نظر بنده می‌تواند یکی از مهم‌ترین دستورالعمل‌های این نشست باشد.
* آیا اقدامات رژیم صهیونیستی در منطقه که با حساسیت بالای کشورمان همراه است، در این سفر مطرح خواهد شد؟
تهران همواره نسبت به تحرکات رژیم صهیونیستی و حضور این رژیم در لایه اول امنیتی و عمق راهبردی خود حساس بوده است و می‌تواند موضوع جدی تهران و آنکارا قرار بگیرد و موضوع دیگر بحث تحرکات ترکیه و جمهوری آذربایجان در قفقاز جنوبی است. به نظر می‌رسد شاید این موضوع هم در رایزنی‌های تهران و آنکارا مورد توجه واقع بشود و آقای شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی کشور بعد از سفری که به کشور ارمنستان داشتند، به باکو رفتند و در آنجا به صراحت به هرگونه تهدیدی به جمهوری آذربایجان هشدار داد؛ موضوعی که همواره مقامات تهران نسبت به آن حساس هستند.جمیع موارد گفته شده جزء محورهای مهم دیدارهای سه کشور خواهد بود؛ چون ایران، روسیه و ترکیه هم در اشتراک منافع و هم در تعارض به دلیل نوع بازیگری و منافعی که برای هم تعریف کرده‌اند، نقاط تلاقی زیادی دارند. شاید این دیدار سران سه کشور در تهران بتواند نقطه عطفی باشد تا موانع این کشورها با همدیگر به اشتراک زیادی برسد و از تعارض در صحنه روابط بین‌الملل جلوگیری بشود.
