محمدبن سلمان از زمان رسیدن به ولیعهدی عربستان با پروژههای موسوم به اصلاحات و تحولات اقتصادی معروف شده و هدف خود را متنوعسازی اقتصاد سعودی و رهایی از وابستگی به اقتصاد نفتی اعلام کرده است[...]
محمدبن سلمان از زمان رسیدن به ولیعهدی عربستان با پروژههای موسوم به اصلاحات و تحولات اقتصادی معروف شده و هدف خود را متنوعسازی اقتصاد سعودی و رهایی از وابستگی به اقتصاد نفتی اعلام کرده است. چشمانداز 2030 عربستان که در سال 2016 رونمایی شد، در راستای همین پروژههای اقتصادی بوده که معروفترین طرح این چشمانداز پروژه ابرشهر «نئوم» به منزله منطقهای رؤیایی در نزدیکی سواحل دریای سرخ با امکانات فوق پیشرفته است.
دانشمندان مشارکتکننده در پروژه ساخت نئوم قصد دارند با فناوری بارورسازی، ابرهای مصنوعی را در آسمان این شهر به حرکت در بیاورند و از این طریق بارش باران در این منطقه بیابانی را افزایش دهند. ایده مطرح شده دیگر ساخت جزیرهای شبیه به پارک ژوراسیک برای توریستهاست که در آن دایناسورهای رباتیک مرتبا به این سو و آن سو میروند. مقامات سعودی میگویند ساکنان نئوم با تاکسیهای پرنده به این سو و آن سو میروند. همچنین گفته میشود، شبها آسمان نئوم با یک ماه مصنوعی روشن خواهد شد. این موارد بخشی از برنامههای جاهطلبانه بنسلمان برای این شهر رؤیایی است.
نئوم تنها یک پروژه برای پیشرفت عربستان سعودی نیست، بلکه دروازه ورود صهیونیستها به منطقه است. روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» گزارش داده است، تعداد زیادی از شرکتهای اسرائیلی مذاکرات متعدد و فشردهای را با صندوق سرمایهگذاریهای عمومی عربستان سعودی جهت شرکت در روند ساخت این پروژه انجام میدهند و به دلیل حساس بودن این شرکتها نمیتوانند علنا درباره جزئیات توافقات صحبت کنند. صهیونیستها نئوم را چراغ سبزی به خود برای نفوذ بیشتر تحت عنوان همکاری اقتصادی منطقهای، به قلب سعودیها میدانند!
اما جدا از نفوذ صهیونیستها، مسئله دیگر بلندپروازی محمدبنسلمان در ساخت چنین شهری است! به جملات او در توصیف این شهر دقت کنید: «شهر بینالمللی نئوم برای سرمایهگذاری آرزومندان است. در شهر نئوم جایی برای سرمایهگذاریهای کلاسیک و سنتی نیست. آرزومندانی که میخواهند فضای جدیدی در جهان خلق کنند. هیچکس در جهان نمیتواند شهری همچون نئوم بسازد. مگر آنکه شهری را به طور کامل ویران و سپس شهری دیگر را بنا کند. علیرغم این مسئله، ما معتقدیم که هیچ شهری در جهان نمیتواند به گونهای توسعه یابد که شبیه شهر نئوم باشد. تفاوت شهر نئوم با دیگر شهرها همچون تفاوت میان گوشیهای تلفن قدیمی و گوشیهای هوشمند است.»
بسیاری از کارشناسان دیدگاه بن سلمان درباره این شهر را غیر واقعی میدانند. به عقیده آنها، بن سلمان در حال رقابت با دبی و قطر است و با مطرح کردن چنین نظریاتی، قصد دارد وجهه خود را بهبود بخشد و خود را یک پادشاه فناور و به روز نمایش دهد، نه یک قاتل و سرکوبگر! نئوم درحالی میخواهد شکل بگیرد که امنیت سعودیها تضمین شده نیست، آنها در جنگ با یمنیها گیر افتادهاند و هرچندوقت یک بار صدای آژیر خطر حملات پهپادی آنها در عربستان به گوش میرسد.
اما چیزی که پروژه نئوم را مجدد از سال 2016 سر زبانها انداخت، رونمایی از شهر هوشمند این پروژه با نام خط یا لاین (the line) بود که به وسیله بن سلمان معرفی شد. طبق تعریفها، این شهر قطار مافوق سریع دارد که دو طرف شهر را طی بیست دقیقه طی میکند. سطوح شیشهای در دو طرف شهر، همچون آینههای بازتابندهای عمل خواهند کرد که اجازه ادغام شهر با طبیعت را خواهد داد. طول شهر لاین ۱۷۰ کیلومتر است، اما عرض آن فقط ۲۰۰ متر و ارتفاع آن ۵۰۰ متر از سطح دریا خواهد بود. این شهر در مساحتی حدود ۳۴ کیلومتر مربعی قرار است ۹ میلیون نفر را در خود جای دهد که امری بیسابقه با شهرهایی در این مساحت است. در شهر لاین همه میتوانند در عرض ۵ دقیقه به خدماتی که خواهان آن هستند، دست پیدا کنند.
لاین را میتوان اوج خوشخیالی بن سلمان دانست. شهری 170 کیلومتری را در نظر بگیرید که با دیوارهای 500 متری که از یکدیگر 200 متر فاصله دارند، محصور شده است! همین سه ویژگی این شهر برای حدس آینده آن کافی است و توصیف بقیه ویژگیهای آن نیاز نیست. پول ساخت این شهر از جیب مردم عربستان به جیب شرکتهای آمریکایی و اروپایی میرود و حتی اگر چنین شهری هم ساخته شود، آیا ساخت آن عقلانی بوده است؟ به تازگی در مصر هم ایده ساخت چنین شهری داده شده است! آیا بهتر نیست مردم مصر و عربستان و دیگر کشورهایی که در آینده ممکن است در تله آمریکاییها و غربیها بیفتند، به این فکر کنند که چرا چنین پروژههای تخیلی در کشورهای آنها باید انجام شود؟ چرا آمریکا که خود را صاحب فناوری میداند به فکر ساخت چنین شهرهایی نیفتاده است؟ این یک تله اقتصادی برای سادهلوحان است، طراحان و کارشناسان غربی که فرستاده دولتهای خود هستند برای خالی کردن جیب کشورهای نفتی و در واقع پس گرفتن پول نفت خود، این گونه وعدههای خیالی به پادشاهان از دنیا بیخبر میدهند! حتی اگر نئوم و لاین هم به ثمر برسد، هزینه آن از جیب مردم عربستان رفته است، مردمی که بیشتر آنها برخلاف روایتهای رسانههای غرب، در فقر به سر میبرند.