دردسر تازه آمریکا

دردسر تازه آمریکا و دولت بایدن با اعلام این خبر آغاز شد که اوپک پلاس در اجلاس اخیر خود کاهش تولید نفت کشورهای عضو را تصویب کرد. بر اساس مصوبه، کشورهای عضو از 10 آبان 2 میلیون بشکه از تولید خود را کاهش می‌دهند و بیشترین سهم را در این کاهش روسیه و عربستان به عهده دارند.
دولت بایدن به سرعت به این موضوع واکنش نشان داد و بیانیه کاخ سفید حاکی از در پیش بودن چند هفته‌‌ داغ در تعامل آمریکا و متحدانش با عربستان و کشورهای همسویش در اوپک است. بیانیه صادر شده از سوی مقامات اقتصاد و امنیت ملی آمریکا از اقدامات جدی در قبال وضعیت فعلی حکایت می‌کند. جدای از دستور بایدن برای آزادسازی 10 میلیون بشکه نفت از ذخیره استراتژیک خود، اقداماتی جدی در قبال اوپک پیش‌بینی می‌شود.
اتفاق مهمی که احتمال وقوعش زیاد است به رسمیت شناختن اوپک به عنوان یک کارتل در آمریکاست؛ عواقب این تصمیم حیرت‌انگیز است. اگر واقعاً این سیاست پیگیری شود و لابی سعودی و جمهوری‌خواهان مورد حمایتش دخالت نکنند، قوانین موسوم به شرمن که قدمتی 130 ساله دارد، بند‌وبست‌های زیادی را برای هر ساختاری که به عنوان کارتل اعلام شود، در پی خواهد داشت. نکته جالب این است که طبق گفته روزنامه «وال‌استریت» مقامات آمریکایی با همتایان خود در عربستان تماس گرفتند و در خواست کردند این تصمیمات یک ماه به تعویق بیفتد که با پاسخ منفی دولت سعودی روبه‌رو شدند.
حال باید دید چرا گاو شیرده آمریکا در دوره ترامپ اکنون در مقابل ارباب خود ایستاده است؟ شاید مهم‌ترین دلیل در نوع نگاه دموکرات‌ها به منطقه غرب آسیا باشد. دموکرات‌ها معتقدند، غرب آسیا اهمیت استراتژیک خود را از دست داده است؛ چراکه اولویت آنها در شرق آسیاست؛ البته جمهوری‌خواهان با شدت کمتری به این دیدگاه اعتقاد دارند.
در کنار آن شرکت‌های اسلحه‌سازی در حال حاضر به بازار عربستان نیاز چندانی ندارند، زیرا با شروع جنگ اوکراین کشورهای اروپایی و کشور اوکراین به مشتری اصلی شرکت‌های تسلیحاتی آمریکا تبدیل شده‌اند، به گونه‌ای که این شرکت‌ها در تأمین نیاز مشتریان خود با مشکل مواجه شده‌اند، البته مسائل حقوق بشری دموکرات‌ها به خصوص در جریان قتل خاشقچی که بعضی از سران حزب دموکرات خواستار برخورد آمریکا با عربستان بودند، در سردی روابط دو کشور مؤثر است؛ البته دولت بایدن چندان با نقطه نظرات چهره‌های شاخص دموکرات، مانند برنی سندرز در برخورد با عربستان در مسائل حقوق بشری همراه نیست. گفتنی است، عربستان هم در جهت تأثیر بر انتخابات کنگره آمریکا اقدام به کاهش تولید نفت کرده است تا با افزایش قیمت سوخت و نارضایتی رأی‌دهندگان آمریکایی زمینه پیروزی جمهوری‌خواهان را فراهم کند.
بعضی از چهره‌های نزدیک به دموکرات‌ها در اندیشکده‌های آمریکایی توصیه‌هایی برای بازنگری در روابط عربستان با آمریکا داشته‌اند.
تریتا پارسی و آنل شلین در تارنمای ریسپانسیبل استیت کرافت نوشته‌اند که کاهش تولید نفت، هزینه سوخت در آمریکا را در فاصله چند هفته تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره افزایش خواهد داد و منتقدان این اقدام عربستان را مصداق مداخله انتخاباتی عنوان کرده‌اند.
این کارشناسان در راستای بازنگری در روابط با عربستان پنج توصیه ارائه کرده‌اند:
1ـ توقیف کلیه حمایت‌های امنیتی از عربستان،
2ـ تصویب قطعنامه موسوم به قدرت‌های جنگ یمن در کنگره،
3ـ خروج نیروهای آمریکایی و ادوات نظامی از عربستان و منطقه،
4ـ تأکید بر قوانینی که کمک نظامی به واحدهای نقض‌کننده حقوق بشر را ممنوع می‌کنند؛
5ـ افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه منابع انرژی جایگزین به منظور کاهش وابستگی به نفت.
البته دولت بایدن هنوز اقدام خاصی را انجام نداده است. پیشتر آمریکایی‌ها به صورت لفظی عربستان را تهدید کرده‌اند، از جمله بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفته است: عربستان سعودی با پیامدهای تصمیم اوپک پلاس برای کاهش قابل توجه تولید نفت روبه‌رو خواهد شد و من به همراه قانونگذاران آمریکایی در حال بازبینی روابط آمریکا و عربستان هستم. شاید تنها اقدام عملی آمریکا لغو نشستی باشد که قرار بوده با یک کارگروه ضد ایرانی در شورای همکاری خلیج‌فارس برگزار شود. دولت آمریکا در نامه‌ای به اطلاع دبیرخانه شورای همکاری خلیج‌فارس رسانده که قادر به شرکت در نشست برنامه‌ریزی شده با کارگروه پدافند موشکی یکپارچه علیه ایران در شورای همکاری خلیج‌فارس نخواهد بود. وزارت خارجه عربستان هم در واکنش به اظهارات بایدن درباره جانبداری ریاض در منازعات بین‌المللی پس از تصمیم اوپک پلاس در خصوص کاهش تولید نفت را رد می‌کند. ریاض تأکید کرد که دیکته را نمی‌پذیرد و هرگونه اقدامی برای تغییر اهداف عالی را که در راستای حفاظت از اقتصاد جهانی است، رد
می‌کند.
در همین حال، یکی از مسئولان وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد اقدامات احتمالی علیه عربستان به گونه‌ای خواهد بود که ایران از آن اقدامات نفعی نبرد، ولی به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ضمن خودداری از هرگونه اظهار نظر رسمی در مورد این نشست‌ها که بین عربستان و آمریکا رخ داده، باید ضمن استفاده از منافع افزایش قیمت نفت که در حال ورود به کانال 100 دلار به ازای هر بشکه است، منتظر باشد که در بزنگاه‌های سیاسی از تنش‌های این دو کشور بهره لازم را ببرد.