سال‌های سخت بایدن

در فاصله کمتر از 10 روز تا برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا، تازه‌ترین نظرسنجی‌ها حاکی از در پیش بودن دو سالی سخت و پرتنش برای جو بایدن و کابینه‌اش است.
بنا بر نظرسنجی مشترک «سی‌بی‌اس نیوز» و مؤسسه «یو گاو» اکثریت رأی‌دهندگان آمریکایی به قدرت گرفتن حزب جمهوری‌خواه در کنگره متمایل هستند، در حالی که تا همین چند هفته قبل، این دموکرات‌ها بودند که از شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات برخوردار بودند. نکته مهم دیگری که در این گزارش آمده، این است که 40 درصد از مردم آمریکا وضع عمومی و اوضاع اقتصادی کشور را بسیار بد توصیف کرده‌اند. دموکرات‌های سرشناسی، مانند برنی سندرز معتقدند، حزب دموکرات بیش از اندازه بر روی مسائل فرهنگی مانند سقط جنین تمرکز کرده و به اندازه کافی از بی‌عدالتی‌های اقتصادی سخن نگفته است؛ اما در طرف دیگر باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق دموکرات‌ها با انتقاد از افرادی، چون سندرز و دیگر چپ‌گراهای حزب تصریح کرد که آنها نباید رأی‌دهندگان را به دلیل رویکرد سیاسی‌شان شماتت و تمسخر کنند.
در جریان انتخابات پیش‌رو از چهار ایالت تعیین‌کننده نوادا، ویسکانسین، پنسیلوانیا و جورجیا که رقابت نزدیکی میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در آنها برای کسب کرسی برقرار است، نامزد‌های جمهوری‌خواه در نوادا و ویسکانسین پیشتاز هستند و در جورجیا و پنسیلوانیا نیز فاصله خود را با نامزد‌های دموکرات کم کرده‌اند؛ بنابراین، با پیروزی تنها سه کرسی از این چهار کرسی جمهوری‌خواهان می‌توانند اکثریت سنا را از آن خود کنند.
کارشناسان دموکرات این شکست آماری را ناشی از موضوعاتی چون اقتصاد و تورم می‌دانند که مردم را به جمهوری‌خواهان متمایل کرده است و معتقدند، دموکرات‌ها با اتکا به آرای زنان و جوانان هنوز شانس پیروزی در انتخابات را خواهند داشت. آنها با تصویب مهم‌ترین قانونی که تاکنون درباره تغییرات آب و هوایی در آمریکا وضع شده است و تصمیم دیوان عالی آمریکا در لغو حق سقط جنین به منزله یکی از حقوق فدرال پایگاه خوبی در بین بعضی از اقشار آمریکا خواهند داشت.
بد نیست که در این میان قدری هم به ساختار کنگره و جایگاه آن در ایالات متحده اشاره کنیم. بنا بر قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، کنگره تنها نهاد قانون‌گذاری کشور است که از دو مجلس نمایندگان و سنا تشکیل شده است. کنگره ایالات متحده 535 کرسی دارد که 435 کرسی آن به نسبت جمعیت هر ایالت، متعلق به مجلس نمایندگان است و 100 کرسی باقیمانده به نسبت دو کرسی به ازای هر ایالت، مجلس سنا را تشکیل می‌دهد. وظیفه عمده این نهاد فدرالی نظارت بر قوه مجریه است، اما برای هر یک از مجلسین در قانون اساسی، اختیارات متفاوتی پیش‌بینی شده است؛ برای نمونه، مجلس نمایندگان وظیفه وضع مالیات، کنترل بودجه و اعلام جرم علیه رئیس‌جمهور را برعهده دارد و در صورت اعلام جرم علیه رئیس‌جمهور، سنا به مثابه دادگاه عمل می‌کند و از طرفی تأیید انتصابات مهمی اعم از سفرا، قضات فدرال یا سرپرستی نهاد‌های امنیتی چون اف‌بی‌آی و سیا تنها در حوزه اختیارات سنا تعریف شده است.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده، انتخابات کنگره هر دو سال یک بار برای تعیین تمامی 435 کرسی مجلس نمایندگان و یک سوم کرسی‌های سنا انجام می‌شود.
به هم خوردن ترکیب کنگره در انتخابات پیش‌رو به نفع جمهوری‌خواهان می‌تواند دولت بایدن را در تصویب قوانین مد نظر خود به مشکل بیندازد. در این میان، مسئله‌ای دیگر که چند سالی است درباره هر انتخاباتی در ایالات متحده آمریکا مطرح می‌شود، مسئله تأثیرگذاری کشور‌های خارجی بر روی انتخابات‌هاست. انتخابات میان‌دوره‌ای آینده نیز از این قاعده مستثنی نیست و از هم اکنون اخبار زیادی درباره نفوذ و تلاش برای تغییر جهت سیاسی در ایالات متحده از سوی چین و روسیه به گوش می‌رسد. در این زمینه مقامات آمریکایی مدعی شده‌اند که روسیه در تلاش است تردیدهایی را در خصوص یکپارچگی انتخابات ایالات متحده برانگیزد. در موردی دیگر «آسوشیتدپرس» گزارش کرده است چین احتمالاً به دنبال تأثیرگذاری بر برخی نژادها در جهت ممانعت از نامزد شدن افرادی است که به نظر می‌رسد دشمن پکن هستند. چنین هشدارهایی چندین ماه است که پنهان و آشکارا به مقامات اطلاعاتی آمریکا می‌رسند؛ اما گویا آنها بر این باور هستند که سطح تلاش برای تأثیرگذاری بر انتخابات آتی بسیار کمتر از انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته است و از این نظر آنها دردسر زیادی نخواهند داشت. البته نباید در این میان تأثیر اتفاقات بین‌المللی، مانند شروع جنگ اوکراین را در این انتخابات نادیده گرفت؛ جمهوری‌خواهان از مدت‌ها قبل در تلاشند تا سیاست‌های خارجی رئیس‌جمهور بایدن را عامل اصلی زیاده‌خواهی پوتین و یورش نظامی به اوکراین جلوه دهند، البته دولت بایدن نیز در مقابل این ادعا‌ها که از طرف افرادی، مانند دونالد ترامپ و طرفداران او هر از چند گاهی مطرح می‌شود، دفاع قانع‌کننده‌ای ندارد و تصمیم گرفته ‌است در سخنرانی‌های خود با تأکید بر روحیه و توان ملی آمریکایی‌ها وعده آینده‌ای روشن و درخشان را به مردم آمریکا بدهند، چونان که بایدن در سخنرانی اخیر خود گفته اذعان داشت من هیچ وقت به اندازه امروز به آینده آمریکا خوش‌بین نبوده‌ام.
با رجوع به آمار‌های جدید، بعید به نظر می‌رسد آخرین تلاش‌های رئیس‌جمهور آمریکا برای تغییر روند انتخابات کنگره نتیجه‌بخش باشد، اکثریت شکننده دموکرات‌ها به زودی از بین خواهد رفت و دولت بایدن باید به دنبال راهکارهایی برای مقابله با کارشکنی‌های قابل انتظار جمهوری‌خواهان در دور جدید مجلس باشد.