مهندسی افکار عمومی

«سانسور نامحسوس» (Shadow Banning) عبارت است از مسدود یا محدود کردن مشارکت یک کاربر در رسانه‌های اجتماعی، به گونه‌ای که آن کاربر و دیگران متوجه نشوند او محدود شده است. این کار معمولاً از طریق پنهان کردن یا کمتر برجسته کردن پست‌های یک کاربر خاص در شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود، به گونه‌ای که مخاطبان معمولاً پست‌های وی را نمی‌بینند یا کمتر می‌بینند، و هدف آن کاهش نفوذ آن کاربر در سطح جامعه است. توئیتر، فیس‌بوک، یوتیوب و اینستاگرام از رسانه‌های اجتماعی مشهوری هستند که همیشه در مظان اتهام سانسور نامحسوس کاربران بوده‌اند. سازندگان محتوا برای این شبکه‌های اجتماعی شکایت می‌کنند که پست‌های‌شان از سوی مدیریت رسانه به‌طور نامحسوس سانسور شده است. بحث درباره سانسور نامحسوس اگرچه از زمان ایجاد رسانه‌های اجتماعی وجود داشته است، اما در سال 2018 به دنبال برخی ادعاها مبنی بر اینکه توئیتر جمهوری‌خواهان آمریکا را به‌طور گسترده سانسور می‌کند، به موضوعی داغ تبدیل شد. در اواخر ژوئیه 2018، شبکه خبری «وایس نیوز» طی پژوهشی متوجه شد، نام برخی از جمهوری‌خواهان در منوی جست‌وجوی کشویی از پیش پر شده توئیتر ظاهر نمی‌شود و بنابراین در هنگام جست‌وجوی کاربران، این افراد در منو ظاهر نمی‌شوند. پس از آن ماجرا برخی از جمهوری‌خواهان توئیتر را متهم کردند که حساب‌های افراد جمهوری‌خواه را به‌طور نامحسوس سانسور می‌کند. توئیتر در آن زمان این ادعا را رد کرد، اما به نظر می‌رسد بعدها تنظیمات خود را طوری تغییر داد تا جمهوری‌خواهان محدود نشوند. این تنها مرتبه‌ای نبود که توئیتر به سانسور نامحسوس متهم می‌شد. بر اساس یک پژوهش، طی سال‌های 2014 و 2015 بیش از 250 هزار توئیت انتقادی در ترکیه سانسور نامحسوس شده بودند. به علاوه، در سال 2015 مشخص شد که توئیتر، توئیت‌های حاوی اسناد فاش ‌شده دولت آمریکا را بدون اینکه حذف کند، سانسور نامحسوس کرده است.
نکته مهم این است که کدام یک از آنها توانسته است در تصمیم بهتر برای امور تأثیرگذار زندگی، مانند کسب‌‌وکار بهترتان، نقش داشته باشد و دردی از شما دوا کند؟! بی‌تردید، شکل و محتوای هر خبری، بر سلامت روانی ما تأثیرگذار است. تکرار روزانه اخبار، به ویژه درباره موضوعات و وقایعی که امکان اثرگذاری از طرف فرد بر روی آن نیست، بالاخره او را منفعل می‌کند. این اخبار چنان فرد را تحت فشار می‌گذارد که در نهایت، دچار جهان‌بینی بدبینانه، بی‌احساس، نیشدار و جبری می‌شود!