اتحادیه اروپا و امید به آینده

نشست دو روزه سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حالی در بروکسل به اتمام رسید که حاضران در این نشست سرانجام با کوتاه آمدن در قبال خواست‌های یکدیگر توانستند در ساعات پایانی به توافقی درباره مسایل مربوط به این اتحادیه و در رأس آن طرحی به جای قانون اساسی این قاره دست یابند.

هر چند در این نشست که به دعوت آلمان بعنوان رییس‌ دوره‌ای اتحادیه اروپا برگزار شده بود، مواضع و اختلاف نظر کشورها بویژه خواست‌های انگلیس، هلند، چک و لهستان به حدی بود که به نظر می‌رسید یافتن راه حلی برای بر طرف کردن موانع موفقیت این اجلاس دشوار خواهد بود، اما در این میان سرانجام آلمانی‌ها متقاعد شدند که برای وداع آبرومندانه از دوران ریاست ادواری خود بر اتحادیه اروپا چاره‌ای ندارند جز آنکه در برابر خواست کشورهای دیگر مواضع خود را تعدیل کنند.

به گزارش ایرنا در این میان موضوع مقابله با درخواست لهستان برای کسب آرای بیشتر و همسان با دیگر کشورهای بزرگ اتحادیه از جمله آلمان، انگلیس و فرانسه می‌توان گفت بیشترین وقت و انرژی را از «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در این اجلاس گرفت.

هر چند رسانه‌های آلمان آغازین ساعات بامداد روز شنبه از «بخشش و گذشت صدراعظم آلمان در قبال خواست لهستان در اجلاس سران اتحادیه» خبر دادند، اما به نظر می‌رسد پافشاری لهستان برای احقاق حق خود از یک سو و تلاشهای انگلیس و فرانسه برای میانجیگری بین آلمان و لهستان از سوی دیگر، سرانجام برلین را متقاعد کرد که علیرغم میلش، چاره‌ای جز اجابت درخواست مقامات ورشو ندارد. از سوی دیگر، مقامات لهستان هم با سماجت برخواست کشورشان، توانستند آنچه را که مدتها برای آن تلاش کرده بودند، برای کشورشان به ارمغان ببرند و بدین‌سان به نظر می‌رسد که برادران کاچیسنکی (برادران دوقلوی رییس‌جمهوری و نخست‌وزیر) برای نخستین بار از زمان به دست‌گیری قدرت در لهستان، از یک زورآزمایی بین‌المللی با حریف قدیمی و قدر، پیروز از میدان به درآمدند. این در حالی است که پیش از این «اولریش ویلهلم» سخنگوی دولت آلمان به نقل از صدر اعظم کشورش از سران کشورهای دیگر خواسته بود درباره موضوعات این جلسه از جمله پیش‌نویس طرح جایگزین قانون اساسی اتحادیه اروپا بدون حضور لهستان تصمیم‌گیری کنند اما اصرار مقامات لهستان بر مواضع کشورشان و تهدید آنان به استفاده از حق وتو، نشان داد که «لهستان امروز با لهستان سالهای اواخر دهه 1930 و اواسط دهه ۱940» تفاوت بسیاری دارد و این موضوع باید مورد توجه همه کشورهای جهان از جمله قدرتهای اقتصادی و سیاسی همسایه قرار بگیرد. از سوی دیگر «خوزه مانوئل باروسو» رییس کمیسیون اروپا با توجه به توافق سران 27 کشور اتحادیه اروپا درباره اصلاحات اتحادیه اروپا در بروکسل گفت: ما در اجلاس شورای اروپا از یک بحران جلوگیری کردیم. باروسو در گفتگو با هفته‌نامه آلمانی «بیلدام زونتاگ» افزود: نااطمینانی در مورد چارچوب پیمان آینده اتحادیه اروپا سایه‌ای از تردید بر توانایی و قدرت عمل این اتحادیه انداخته بود اما این تردید هم اکنون رفع شده است. رییس کمیسیون اروپا با ابراز خرسندی از نتیجه اجلاس شورای اروپا گفت: «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و ریاست ادواری اتحادیه اروپا کار برجسته‌ای انجام داد و منافع و علایق 27 کشور را مد نظر قرار داد تا بر اساس آن اصلاحات لازم در این اتحادیه انجام شود.

باروسو توافقات انجام شده در اجلاس شورای اروپا را گامی به سمت جلو خواند و افزود: در انتها همه اعضای اتحادیه اروپا برای دسترسی به این توافقات تحرک از خود نشان دادند. ما بدون این توافقات نمی‌توانستیم اتحادیه اروپا را در آینده توسعه دهیم.

در این حال «اینگو فریدریش» نماینده حزب سوسیال مسیحی آلمان در مجلس اروپا نیز از توافقات انجام شده در بروکسل استقبال کرد و گفت:‌ کسی در این اجلاس پیروز نشد و کسی نیز شکست نخورد بلکه هم اکنون تاریخ موفقیت‌آمیز اروپا می‌تواند به پیشرفت‌های خود ادامه دهد. فریدریش در گفتگو با رادیو آلمانی «دویچلندفونک» افزود: بدین ترتیب کنفرانس دولت‌های اتحادیه اروپا در سال جاری و همچنین انتخابات مجلس اروپا در سال 2009 میلادی نیز می‌تواند بر اساس توافقات اجلاس شورای اروپا در بروکسل برگزار شود.

این سیاستمدار آلمانی در عین حال ادامه اختلاف نظرات در مورد پیمان اتحادیه اروپا را منتفی ندانست و گفت: ما در رابطه با وحدت پولی اتحادیه اروپا، نهادها و مجلس مشترک نیز تا رسیدن به یک توافق با مشکلات و اختلاف نظراتی روبرو بوده‌ایم.

در حالیکه اجلاس دو روزه شورای اروپا بشدت تحت‌الشعاع به ویژه خواسته‌های لهستان بود و پیش‌بینی می‌شد که این اجلاس با توجه به پافشاری مکرر این کشور برای دسترسی به این خواسته‌ها با شکست مواجه شود، اما حدود 4 صبح بامداد شنبه اعلام شد که سران اتحادیه اروپا به توافقاتی دست یافته‌اند و مرکل پذیرفته است که لهستان تا سال 2017 میلادی خواسته‌های خود در رابطه با افزایش حق رای این کشور در شورای اروپا را کسب کند. لهستان نیز این پیشنهاد را پذیرفته و بدین ترتیب از شکست قطعی این اجلاس جلوگیری کرد.

طبق توافقات انجام شده در اجلاس بروکسل، قرار است اصلاحاتی در بخش حق رای کشورها، ریاست اتحادیه اروپا، سیاست خارجی و امنیتی، کاهش کمیسرها، افزایش حقوق ملی مجلس‌های کشورهای عضو، تنظیم جدید مقررات عضویت و لغو عضویت در اتحادیه اروپا به وجود آید. بعلاوه توافق شد که اتحادیه اروپا در آینده سرود و پرچمی ندارد و به جای واژه «قانون اساسی» از واژه پیمان‌ها و قراردادها استفاده شود. این موارد و دیگر توافقات انجام شده قرار است از سال 2009 میلادی رسمیت داشته و جایگزین قانون اساسی اتحادیه اروپا شود که در سال 2005 میلادی با رای منفی مردم فرانسه و هلند با شکست مواجه شد. ناظران معتقدند که اجلاس دو روزه بروکسل اختلاف نظرات و شکاف‌های عمیق موجود در اتحادیه اروپا آشکارتر کرد و تنها تهدیدات، رایزنی‌های مستمر و میانجیگری‌ها و امتیازدهی‌های قبل و طی این اجلاس توانست جو فعلی در این اتحادیه را تا اندازه‌ای آرام کند.

طبیعی است که مرکل به عنوان ریاست ادواری اتحادیه اروپا خود با اعلام اینکه این اجلاس به اهداف خود دست یافت، خود را تنها پیروز در این اجلاس قلمداد کند و «نیکلا سارکوزی» رییس جمهوری فرانسه نیز نتایج این اجلاس را برای اروپا و فرانسه مطلوب بداند اما «لخ کاچیسنکی» رییس جمهوری لهستان که حتی در حاشیه این اجلاس نیز بارها بر تحقق خواسته‌های این کشور تاکید کرده و پیشنهادهای مختلفی ارایه کرد، نیز خود را به عنوان پیروز در این اجلاس می‌بیند.