با آغاز انقلاب اسلامی و به ویژه شروع جنگ تحمیلی، مهندسی رزمی نیروهای مسلح شکل منسجمی یافت و با سیر یک فرآیند تکاملی دستاوردهای بیشماری را در دوران دفاع مقدس و پس از آن برای کشور به ارمغان آورد. از اقدامات اولیه آن، میتوان به احداث خاکریز و کانال یا ایجاد موانع گوناگون عملیات تخریب، نصب سنگرهای پیشساخته و احداث جادههایی با دسترسی محدود اشاره کرد که به تدریج با تهیه و ساخت انواع پلهای شناور، احداث دکلهای صحرایی، انواع پناهگاهها، اسکلهها و تأسیسات حفاظتی و آمادهسازی ساحل و حتی نقشهبرداری و هواشناسی در زمان جنگ، خدمات بزرگتری ارائه کرد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از اتمام جنگ به فرمان رهبر معظم انقلاب مأمور شد با به کارگیری تجربه و امکانات زمان جنگ برای آباد کردن خرابیهای ناشی از جنگ به کمک دولت بیاید و به این ترتیب توانست با کمک ماشینآلات، تجهیزات و امکانات عمرانی خود التیامبخش این زخم عمیق باشد و در ۲۳ آذر ۱۳۶۸ با تدبیر و موافقت فرمانده معظم کل قوا و درخواست دولت وقت بر اساس اصل ۱۴۷ قانون اساسی (اصل ۱۴۷ قانون معتقد است دولت باید در زمان صلح از افراد و تجهیزات فنی نیروهای مسلح در کارهای امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی با رعایت کامل موازین مدل اسلامی در حدی که به آمادگی رزمی نیروهای مسلح آسیبی وارد نشود، استفاده کند) توانست بخشی از توان مهندسیاش را با عنوان قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) وارد عرصه سازندگی کشور کند.
به این ترتیب، سپاه پاسداران با هدف حفظ انقلاب، به منزله مجموعهای مجرب در حوزههای خدمترسانی، عمرانی و آبادانی کشور کارنامه درخشانی از خود بر جای گذاشت و بازوی اقتصادی خود را با نام قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) موظف کرد با به کارگیری تمام امکانات سپاه در عرصه سازندگی و توسعه همهجانبه کشور با نگاه به چشمانداز ۱۴۰۴ به مثابه بازوی اجرایی قوی به کمک دولتها بشتابد و با گسترش خدماترسانی به کم شدن فاصلهها در جامعه منجر شود و به نوعی به قدرت نرم و حمایت از حکومت و نظام بیفزاید و با بالا بردن ضریب رضایتمندی مردمی از حکومت، به نوعی قدرت مردمی نظام را ارتقا بخشد.
این توان و ارزش وجودی عنصر جهادی و انقلابی زمانی بیش از پیش آشکار شد که استکبار جهانی به فکر تغییر جبهه تقابلی خود با ایران افتاد و بعد از ناامیدی از جنگ مستقیم برای براندازی نظام، سعی کرد با دستاویز قرار دادن بهانههای مختلف و اعمال تجربههای گوناگون، جنگ اقتصادی تمامعیاری را علیه ملت و کشور آغاز کند و در یک فرآیند کوتاهمدت، تمام شرکتها و پیمانکاران خارجی (در همدستی با آمریکا) از ایران فراخوانده شدند و پروژههای زیربنایی را رها کردند تا در یک اقدام هماهنگ و برنامهریزی شده، مسیر پیشرفت و توسعه ایران اسلامی را مسدود و این کشور را به کشوری عقبمانده و فقیر بدل کنند و با ایجاد نارضایتیهای داخلی اهداف خود را در براندازی نظام در میدان جنگ اقتصادی عملی کنند. در چنین بزنگاههایی که کار به جای مانده از ترک و رهاسازی پیمانکاران خارجی مشهود بود و پروژههایی فراتر از توان پیمانکاران داخلی سرگردان و مسکوت مانده بود، قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) در راستای مقابله با جنگ اقتصادی دشمن توانست در نهایت صرفهجویی اقتصادی وارد عرصه سازندگی کشور شود و خلأ ناشی از وجود پیمانکاران خارجی را در پروژههای بزرگ کشور پُر کند و به این ترتیب با اتکا به توان داخلی و به کارگیری جوانان متخصص، خدمترسانی به مردم را به اثبات برساند و موجبات خشنودی مردم و افزایش اعتماد آنان به نظام را فراهم کند. قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) با حمایت از بخش خصوصی شامل تولیدکنندگان، ارائهدهندگان خدمات و پیمانکاران و با اشتغالزایی و به کارگیری جوانان متعهد و متخصص، کارایی و اثربخشی، گسترش خدماترسانی به مردم، سرعت در خدمترسانی، صرفهجویی بهینه مالی و اکتفا به حداقل هزینهها، اتکا به توان داخلی(خودکفایی)، پاسخگویی، مدیریت جهادی و اعتقاد به اصل «ما میتوانیم»، ایجاد زیرساختهای حیاتی، اقتصادی و عمرانی، به اوج رساندن مشارکت مردمی و مسابقه خدمترسانی، ایستادگی روزافزون در برابر تحریمها و زورگویی مستکبران جهان، حمایت از جوانان به منزله محور تحقق نظام پیشرفته اسلامی، جذب و آموزش نیروی انسانی مستعد و کارآمد بهعنوان مهمترین ظرفیت امیدبخش کشور، جلوگیری از خامفروشی، تقویت زمینههای پژوهش و تولید علم در کنار ارتقای روحیه معنوی و اخلاقی، کمک به پیشرفت اقتصادی کشور به همراه گسترش عدالت و محرومیتزدایی و در نهایت تلاش برای استقلال و عزت ملی کشور در راستای تحقق مؤلفههای حکمرانی خوب و اجرایی کردن بیانات رهبر معظم انقلاب در گام دوم انقلاب در خط مقدم جنگ اقتصادی دشمن ایفای نقش میکند. این قرارگاه بدون وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی همواره یاریگر دولتها بوده و در حوزههای مختلف، خدمات ارزندهای برای مردم و کشور به ارمغان آورده است. از حوزههای کاری این قرارگاه میتوان به عرصه نفت، گاز و پتروشیمی، آب، نیروگاه، بنادر و سازههای ساحلی و فراساحلی، حملونقل، معدن و صنایع معدنی، ابنیه خاص، فناوری اطلاعات و ارتباطات، خدمات مشاوره، مطالعات و مهندسی، کشاورزی، تعمیرات، بازسازی و ساخت تجهیزات و ماشینآلات و محرومیتزدایی اشاره کرد.
پرواضح است که قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) به منزله بازوی توانمند نظام و حکومت اسلامی ایران برگهای زرینی از دفتر عمران و آبادانی کشور دارد. یکی از ابرپروژههایی که قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) با درک ضرورت اتکا بر توان داخلی با وجود سابقه و شدت برخورد منافقانه پیمانکاران خارجی در کلانشهر تهران به انجام رسانید، پروژه بزرگراه صدر بود. قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) این پروژه عظیم را با تلاش بیوقفه و مدیریت جهادی یاران جبهههای خون و شهادت با خودکفایی در غیاب، ترک و قهر پیمانکاران رقیب خارجی با موفقیت به اتمام رساند و در تاریخ ۹/۹/۱۳۹۲ به بهرهبرداری رسید.
باتوجه به پیچیدگیهای بالای این ابرپروژه عمرانی، جوانان متعهد و متخصص ما توانستند موفقیتهای خوبی را رقم بزنند و این موفقیت در باورهای دینی توفیقی از جانب خداوند به کسانی بود که بدون اتکا به غرب، به دستان خود چشم دوختند، دست به زانوی خود گرفتند و دائم برای گرهگشایی از مشکلات مردم و افزایش ظرفیت خدمترسانی در حال تلاش و پیدا کردن راهکار بودند.
در این راستا، ۱۷۰ نفر از نمایندگان مجلس پس از اتمام این پروژه عظیم در حمایت و تشکر از این اقدام قرارگاه بیانیه صادر کردند و با وجود مواجهه ایران با انواع تحریمهای ظالمانه و ناجوانمردانه، این اقدام قرارگاه سازندگی خاتم را ستودند و با این حمایت ملی بر این نکته صحه گذاشتند که قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) با رویکردی فراتر از نگاه مادی و بر اساس نگاه رسالتمحور و تکلیفمدار و سند راهبردی اقدام میکند. بر اساس این سند، مجموعه سازندگی در سپاه هویت اسلامی، انقلابی، سپاهی، رسالتمحور، نظاممند، چندمنظوره، منحصربهفرد، ممتاز در عرصه فعالیتهای سازندگی با فرهنگ پاسداری و بسیجی و برخوردار از پشتوانه منابع سازمانی سپاه و بسیج مردمی و با قابلیت کمک به توسعه و تعمیق انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن در داخل و خارج از کشور دارد.
این پروژه به منزله نخستین پل تکپایه طبقاتی کشور به صورت طرح سازگار با محیط شهری است که برای اجرای آن ۱۱کیلومتر پلسازی از حد تقاطع بزرگراه شهید مدرس، صدر در شمال غرب تا تقاطع بزرگراه باباییـ امام علی(ع) در شمالشرق تهران در مدت ۲۶ ماه با همت قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) انجام شده است. این پروژه بینظیر از نظر طراحی، مهندسی و اجرا در کشور در حالت عادی به شش سال زمان نیاز داشت؛ ولی با همت و اراده قوی جوانان این مرز و بوم و توکل به خداوند طی دو سال به اتمام رسید و در راستای خدمترسانی به مردم و ارتقای ظرفیت حمایتی مردم، به اذعان دوست و دشمن در وضعیت تحریمی توانست به نمادی از قدرت ملت در اقتصاد مقاومتی تبدیل شود. از دیگر نکات قابل توجه در این پروژه در مقایسه با پروژههای خرد و کلان دیگر، خودکفایی در تمام مراحل اجرای این طرح بود که با خوداتکایی و در نهایت صرفهجویی، این پروژه عظیم به سرانجام رسید و مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
برگ زرین دیگر از تلاش متخصصان داخلی، احداث پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیجفارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و نخستین پالایشگاه طراحی شده بر اساس خوراک میعانات گازی کشور با ظرفیت پالایش ۳۶۰ هزار بشکه در روز در قالب سه فاز ۱۲۰ هزار بشکهای با هدف تولید بنزین، گازوئیل، گاز مایع و سوخت جت در ۲۵ کیلومتری غرب بندرعباس بود. احداث این پالایشگاه اگرچه از سال ۱۳۸۵ و با مشارکت دو شرکت خارجی کلید خورد؛ اما با تنگ شدن حلقه محاصره اقتصادی کشور، شرکتهای خارجی به یکباره عرصه ساخت این پالایشگاه را خالی کردند و ازاین رو در اواخر سال ۱۳۸۹ اجرای آن در حالی به قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) واگذار شد که میبایست طبق برنامه زمانی پالایشگاه مورد بهرهبرداری قرار میگرفت.
قرارگاه خاتم که خود در آن ایام ساخت فازهای ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی را در دست اجرا داشت و به موضوع تهدید میعانات گازی و واردات بنزین کاملاً آگاه بود، اجرای این پروژه را بر عهده گرفت و فاز نخست آن را در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ افتتاح کرد. نگاه قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) به توان درونزای کشور و بومیسازی دانش فنی در این پروژه باعث به نتیجه رسیدن این ابرپروژه به دست مهندسان ایرانی شد و در مجموع سهم نیروهای داخلی در سه حوزه مهندسی، تأمین کالا و اجرا در این پروژه بیش از ۸۰ درصد است. در بیان دستاوردهای این پالایشگاه به منزله بزرگترین پالایشگاه تولید بنزین کشور، میتوان به مواردی از جمله خودکفایی کشور در تولید بنزین در شرایط تحریم، حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی و ایجاد ارزش افزوده میعانات گازی، جلوگیری از صادرات مواد خام و تبدیل آن به فرآوردههای با ارزشتر، ایجاد اشتغال پایدار در کشور، تولید بنزین با کیفیت یورو۴ و کاهش آلایندههای زیستمحیطی، بومیسازی دانش فنی ساخت پالایشگاه میعانات گازی و استفاده از صنایع داخلی در تأمین کالا اشاره کرد.
حال با گذشت بیش از سه دهه از حیات قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) به حدی از رشد و بالندگی رسیده که با استفاده از فناوری و دانش بومی، امکانات و بهرهگیری از تجربیات ارزشمند زیرساختهای کشور را تقویت کرده و باعث امیدآفرینی در جامعه و ایجاد روحیه تحرک و پویایی در کشور شده است. به راستی ابتکارات نوین و گرانبهایی در زمینه تأمین کالا، ساخت، مهندسی، راهاندازی و ثبت رکوردهای مختلف در عرصه اجرایی پروژههای مختلف و در ستیز با غرب، نشان از ثبات قدم این قرارگاه برای تحقق اقتصاد مقاومتی و مدیریت جهادی است، به گونهای که علاوه بر رونق تولید در کشور، موجب ایجاد بارقه امید در دل صنعتگران، مبتکران و مخترعان این حوزه شده است.