کارشکنی‌های بنی‌صدر در جنگ

تقویم تاریخ انقلاب اسلامی در این ایام مصادف با روزهای سخت جنگ تحمیلی است، بزنگاهی که کارشکنی‌های بنی‌صدر و انتخاب روش کلاسیک در جنگ، بخشی از خیانت‌های وی در جنگ تحمیلی تلقی می‌شود. به دلیل وضعیت ایجاد شده در اثر انقلاب، به طور طبیعی ناهماهنگی‌هایی بین نیروهای مسلح کشور وجود داشت؛ اما دشمن متجاوز و کارشناسان نظامی ارتش بعث عراق، ایران را فاقد نیروی دفاعی مؤثر تبلیغ می‌کردند. افزون بر آن، اوضاع ایران به‌گونه‌ای بود که روابط خارجی قطع و همه قراردادهای تسلیحاتی لغو شده بود؛ بنابراین، کشورمان در تأمین نیازمندی‌های تسلیحاتی و تجهیزات با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود. البته به احتمال قوی توطئه‌ای هم در کار بود تا به مناقشات بین نیروهای مسلح دامن زده شود و از طریق درگیری‌های داخلی و تحرکات ضد انقلاب بهتر بتوانند توان نیروهای نظامی، امنیتی و دفاعی را بگیرند. این نابسامانی‌ها نه تنها از طرف بنی‌صدر برطرف نمی‌شد؛ بلکه گاهی اوقات خود وی هم به نوعی آتش‌بیار معرکه بود؛ چون با تمام اختیاراتی که داشت، حاضر نبود تصمیمات جمعی شورای عالی دفاع را اجرا کند و همواره مستبدانه عمل می‌کرد. بنابراین، سیاست غلط و خائنانه بنی‌صدر و تحریم تسلیحاتی جهانی ایران، دشواری‌هایی را در جبهه‌های جنگ به وجود آورده بود و بنی‌صدر با انجام چند عملیات ناموفق عملاً ابتکار نظامی را به دست نیروهای متجاوز عراق داد. در این بین، سپاه پاسداران تازه تأسیس که کمتر از ۲۰ ماه از عمرش می‌گذشت و آمادگی چندانی برای درگیر شدن در جنگ کلاسیک و گسترده و همه‌جانبه‌ را نداشت و همچنین، از امکانات و تجهیزات نظامی هم محروم بود، باید هم جلوی تجاوزات دشمن بعثی می‌ایستاد و هم تحرکات ضد انقلابیون در داخل کشور را خنثی می‌کرد. به راستی، این دوران را می‌توان یکی از سخت‌ترین مراحل جنگ برای نیروهای سپاه برشمرد؛ چون وجود فرمانده نالایقی، همچون بنی‌صدر با اینگونه رفتارها و عملکردهایش سبب می‌شد از روحیه انقلابی و انگیزه الهی نیروهای خودی که می‌توانست در این برهه از زمان کارساز باشد، استفاده نشود. او نه تنها نیروهای انقلابی را منزوی کرد، بلکه در به کارگیری ارتش برای متوقف کردن متجاوز نیز ناتوان شده بود. وی با ایجاد تنش و اختلاف بین نیروهای ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران و با تأکید بر روش‌های کلاسیک در ادامه جنگ و اداره آن، روحیه و منافع خودی را به شدت تضعیف کرد. مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در خاطراتش در این باره می‌گوید: «با گذشت روزها و هفته‌های آغازین جنگ و بعد از گذشت چند ماه از این تجاوز گسترده، رفته‌رفته آثار عدم همکاری بنی‌صدر با نیروهای سپاه پاسداران بیشتر خود را نشان داد. او بهانه این کار را جوانی و کم‌تجربگی سپاه عنوان می‌کرد و می‌گفت، در جنگ تخصص و اسلحه کاربرد دارد که این جوان‌ها چیزی از آنها نمی‌دانند. آقای بنی‌صدر خودش هم اطلاعات نظامی نداشت، اما به خاطر نشست و برخاست‌هایی که با جمعی از نظامیان داشت، فکر می‌کرد که در این زمینه از همه فرماندهان نظامی بیشتر می‌داند. کم‌توجهی بنی‌صدر به نیروهای سپاه عملاً همه چیز را در جبهه‌ها قفل کرده بود و حرکتی نمی‌شد.»