سرمایه‌گذاری‌ و ‌اصلاح مصرف

به گزارش صبح صادق، «محمدعلی خطیبی» کارشناس انرژی و نماینده اسبق ایران در اوپک در گفت‌وگو با ما درباره اهمیت موضوع صرفه‌جویی در مصرف حامل‌های انرژی گفت: «در این موضوع تردیدی نیست که ایران در میان کشورهای دنیا دارنده بالاترین سرانه مصرف انرژی است. این موضوع نشان‌ می‌دهد، دولت‌های قبلی و حاکمیت برای کاهش ‌صرفه‌جویی و فرهنگ‌سازی در این موضوع مهم که به نفع کشور تمام می‌شود، کار چندانی صورت نداده‌اند که جای تأسف دارد.»
وی در این باره توضیح داد: «در حالی که مصرف سوخت‌های مختلف و انرژی در ایران بسیار بالاست، برخی بر این موضوع تأکید می‌کنند که برای ‌صرفه‌جویی مردم باید دست به کار شد و با استفاده از راهکارهایی مانع مصرف بیشتر شد. قطع به یقین برای ‌صرفه‌جویی در مصرف انرژی دو نوع راهکار وجود دارد که انجام هر یک از آنها به بررسی نیاز دارد.»
محمدعلی خطیبی در زمینه سرمایه‌گذاری در بخش گاز و نفت کشور گفت: «برای توسعه زیرساخت‌های گازی کشور وجود سرمایه‌گذاری خارجی بسیار مهم است؛ اما متأسفانه به دلیل وجود تحریم‌ها سرمایه‌گذاران خارجی رغبتی به سرمایه‌گذاری نشان نمی‌دهند. بنابراین، دولت عمدتاً از منابع داخلی استفاده می‌کند؛ البته تا جایی که دولت بتواند در توسعه میادین گازی کشور سرمایه‌گذاری می‌کند، اما به دلیل محدود بودن منابع داخلی متأسفانه برنامه‌های توسعه در این بخش‌ها رو به عقب است.» وی در این باره خاطرنشان کرد: «با سرمایه‌گذاری مناسب و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای میزان تولید گاز ایران افزایش می‌یابد. بی‌تردید، در بخش گازی هر چه قدر سرمایه‌گذاری کنیم و تولید خوبی داشته باشیم، با مصرف بالای داخلی به سختی می‎توان امیدوار بود که بتوانیم گاز صادر کنیم.» وی در این باره توضیح داد: «با اینکه پالایشگاهی مثل خلیج‌فارس ساخته شد و میزان تولید بنزین افزایش یافت؛ اما با مصرف بالا به خانه اول برگشتیم. در این موضوع، شکی وجود ندارد که اگر مصرف بالای داخلی مهار نشود، با افزایش تولید شانسی برای صادرات گاز نخواهیم داشت. پس مهار مصرف بحث بسیار جدی است و تولید با این مصرف بالا چاره‌ساز نیست.»
محمدعلی خطیبی در پایان گفت‌وگو تأکید کرد: « باید روی بهره‌وری کار کنیم و نسبت به تولیدی که داریم و کم هم نیست، باید تمرکز کنیم؛ چرا که ایران جزء بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز دنیا به شمار می‌رود، اما این مسئله مهم است که اگر این میزان مصرف اصلاح نشود، دوباره مصرف بر تولید پیشی می‌گیرد و واردات ضروری می‌شود؛ بنابراین، می‌توان به صورت همزمان که تولید انجام می‌شود، بر روی افزایش بهره‌وری نیز کار کرد.»

«مرتضی افقه» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «صبح صادق» درباره احتمال نیاز به واردات گاز به کشور در سال‌های آینده بر اثر صرفه‌جویی نکردن و توسعه نیافتن زیرساخت‌های گازی کشور گفت: «یکی از مهم‌ترین مسائلی که به کاهش استفاده از حامل‌های انرژی در کشورهای مختلف منجر شده، فرهنگ‌سازی از بدو تولد و دوران کودکی است؛ به گونه‌ای که خانواده‌ها و مدارس به فرزندان و دانش‌آموزان خود یاد می‌دهند مصرف درست و داشتن الگوی بهینه مصرف راهکار بسیار مناسبی برای مصرف درست و اسراف نکردن است.» وی در این باره خاطر نشان کرد: «در کنار صرفه‌جویی و فرهنگ‌سازی برای صرفه‌جویی باید به این نکته مهم اشاره شود که سرمایه‌گذاری در بخش گاز و نفت ایران بسیار مهم و ضروری است. توسعه میادین نفت و گاز نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلانی است که هم به واسطه ورود سرمایه‌های خارجی اتفاق می‌افتد و هم از طریق زمینه‌سازی‌های لازم برای استفاده از نقدینگی‌های داخلی و سرمایه‌هایی که از این بازار وارد آن بازار می‌شوند.»
وی در زمینه اهمیت وجود نیروی انسانی برای توسعه میادین نفت و گاز گفت: «در کنار شرط مهم داشتن منابع مادی و نیاز مبرم به سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی در توسعه میادین نفتی و گازی، انتظار می‌رود دولت به موضوع گرامی داشتن و استفاده بجا از نیروی انسانی توجه کند. شایسته‌سالاری و استفاده از مدیران نخبه برای جذب نخبگان و مهاجرت نکردن به کشورهای توسعه یافته شرط ضروری برای این موضوع مهم است.»
عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز خاطرنشان کرد: «خوشبختانه، در ایران جوانان نخبه، اهل فن و دانش‌پژوهی وجود دارند که به منزله نیروی انسانی ماهر و متخصص باید از آنها حمایت‌های جدی صورت بگیرد. در صورت بی‌توجهی به این موضوع مهم و نبود بستر مناسب برای استفاده از نیروهای انسانی نخبه و باز شدن زمینه برای مهاجرت آنها قطعاً در کنار از دست دادن سرمایه‌گذاری مالی خارجی، سرمایه‌های تخصصی و فنی خود را از دست داده‌ایم که به شدت برای کشور خطرناک است.»
مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز معتقد است: «در کنار ضرورت اهمیت فرهنگ‌سازی برای کاهش مصرف سرانه ایران که متأسفانه نسبت به آمارهای مصرف جهانی بسیار بالاست، باید با هر گونه سوءتدبیری در خصوص مدیریت منابع مالی و حمایتی از نخبگان به شدت برخورد شود. در صورتی که نخبگان وارد فعالیت‌های توسعه‌ای برای توسعه میادین نفت و گاز نشوند، قطعاً از توسعه گازی عقب می‌مانیم؛ چرا که در صورت توسعه افزون بر تأمین نیازهای داخل، می‌توانیم به صادرکننده گاز نیز تبدیل شویم.»