امید داشتن به خدا و کمک‌های فوق‌العاده او، از جمله نکاتی است که در دین اسلام مورد تأکید و توجه قرار گرفته است. آیات و روایات فراوانی داریم که در آن خداوند همیشه خودش را یار و همراه مؤمنان معرفی فرموده که آنها را در اوضاع سخت یاری داده و از تنگناهای مادی و دنیایی عبور می‌دهد و همچنین پاداش عظیمی برای بندگان صبور خود در نظر می‌گیرد. در حالی که دشمنان فکر می‌کنند با انواع سخت‌گیری‌ها می‌توانند مؤمنان را آزرده خاطر و مأیوس کنند، خداوند وعده یاری به بندگان خاص خود داده و شرط موفقیت را در تمام لحظات زندگی استقامت و صبر می‌داند. کار دشمنان همیشه ایجاد ناامیدی، سخت‌گیری، ملامت‌گری، تمسخر و ایجاد اختلاف بوده است؛ اما مقاومت مؤمنان آنان را به شکست کشانده و نقشه‌های‌شان را نقش بر آب کرده است. فشار دشمنان به این دلیل است که مردم بگویند: «با آمدن دین خدا شرایط زندگی ما سخت شده و آسایش از میان ما رخت بربسته است.» به‌عبارتی، شیطان و نوکرانش با دشمنی و محدود کردن رفاه، آسایش و آرامش مؤمنان سعی دارند پیروی از دین خدا را علت فقر، فلاکت و سختی قلمداد کنند. در تمام تاریخ این بوده و تا قیامت همین هست؛ اما آنچه سبب شده است پیروزی و سربلندی و عقب راندن دشمن رقم بخورد، مقاومت در عین کار و فعالیت و صبر در عین تلاش برای رسیدن به مقصد بوده است.
هنگامی که حضرت موسی(ع) اقدام به تبلیغ دین در میان قوم بنی‌اسرائیل و هدایت آنان به سمت خداوند و نجات‌شان از ستم فرعون فرمود، طبیعی بود که فرعون مقاومت کرده و بر بنی‌اسرائیل سخت‌گیری بیشتری کند. ادامه سختی‌ها و بیشتر شدن آن برای بنی‌اسرائیل ناگوار بود و خود را در وضعیت بدی مشاهده کردند تا جایی‌که حضرت موسی(ع) را به بیشتر شدن سختی‌ها متهم کردند. بنی‌اسرائیل به حضرت موسی(ع) گفتند: «پيش از آنکه به سوى ما بيايى آزار ديديم، [هم‌اکنون] پس از آمدنت نيز آزار مى‌بينيم! [کى اين آزارها به سر خواهد آمد]؟ موسی گفت: اميد است پروردگارتان دشمن شما را هلاک کند و شما را در زمين جانشين [آنها] سازد، تا ببيند چگونه عمل مى‌کنيد.»(اعراف/ ۱۲۹) حضرت موسی(ع) آنان را به دو چیز توصیه فرمود که لازمه موفقیت‌شان بود و باید به آن توجه می‌کردند. در آیه 128 سوره اعراف آمده است: «موسى به قوم خود گفت: از خدا يارى جوييد و استقامت پيشه کنيد، که زمين از آن خداست و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار مى‌کند و سرانجام [نيک] براى پرهيزگاران است.» فرعون می‌خواست بنی‌اسرائیل به همان وضعیت قبل رضایت دهند و پیامبر خود را رها کنند. همچنین می‌خواست آنها به ظلمت عادت کنند؛ در حالی که حضرت موسی(ع) می‌خواست آنان را به سوی نور و آزادی حقیقی هدایت کند، هرچند این تابش نور در هنگام خروج از ظلمت برای آنان سخت به‌نظر می‌آمد. راه حضرت موسی(ع) در دسترس بود و قابل وصال، اما آنان راه را طولانی می‌دیدند. کسانی‌که در راه خدا قدم برمی‌دارند، نباید مقصد را دور از دسترس و دست‌نیافتنی ببینند که اگر این‌طور باشد، ناامیدی به دل‌شان وارد شده و ادامه مسیر را برای‌شان سخت می‌کند. امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرمایند: «وَ اسْتَعِینُوا بِاللهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ»؛ پیش از فرا رسیدن کار شتاب نکنید که پشیمان می‌شوید و پایان کار را طولانی نبینید که دل‌های‌تان سخت می‌گردد.(بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۰۰)
البته گاهی ممکن است سختی‌ها و گرفتاری‌ها سراغ انسان بیاید و در شرایط بدی قرار بگیرند. در این هنگام هم باید امید همه به خدا باشد و از او کمک بخواهند. هنگامی که فرزندان یعقوب(ع) از گرفتاری برادرشان بنیامین در مصر به ایشان خبر دادند، حضرت یعقوب(ع) از صبر و شکیبایی خود گفت و فرمود: «هواى نفس شما، اين امر را چنين در نظرتان جلوه داده است. من صبرى جميل [و خالى از بى‌تابى] خواهم داشت. اميدوارم خداوند همه آنها را به من بازگرداند؛ چرا که او دانا و حکيم است.»(یوسف/ 83) فرزندان یعقوب به‌واسطه یک استدلال اشتباه، هم خودشان را سالیان سال گرفتار رنج روحی و عذاب وجدان کردند و هم حضرت یعقوب(ع) را به غم فقدان فرزند دچار کردند؛ اما مواجهه حضرت یعقوب(ع) مواجهه‌ای دین‌مدارانه بود؛ به‌همین دلیل محکم و سربلند بود. فرزندان حضرت یعقوب(ع) با امید به بخشش خداوند اقدام به عذرخواهی از حضرت یوسف(ع) کردند، آنها خداوند را بخشنده دانستند تا ایشان هم آنان را ببخشد.(یوسف/ ۸۸) ضمن آنکه یادمان نرود وقتی خداوند حامی بندگان و یاور یک ملت باشد، دیگر هیچ قدرتی نمی‌تواند در مقابل بندگانش قد علم کند که اگر در مقابل آنان قرار بگیرد، خودش را نابود می‌کند.(اسراء/ ۸۲) امام علی(ع) می‌فرمایند: «از بین‌بردن کوه‌ها آسان‌تر از برداشتن و زوال ملّتی است که خداوند به آنها رو کرده [و بقای آنها را خواسته است]...»(شرح نهج‌البلاغه، ج ۲۰، ص ۲۶۲) امید به خداوند در هر زمان و مکانی نجات‌بخش انسانها و مؤمنان بوده و هست و این نکته مهم هرگز نباید فراموش شود.
