توسعه انسانی

اگر بخواهیم دیگر دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی را بررسی کنیم، باید بگوییم به‌صورت قطعی در توسعه و تکمیل زیرساخت‌ها آمارهای قابل توجهی در جمهوری اسلامی ثبت شده است. یکی از مهم‌ترین گزارش‌های جهانی که برای مقایسه کشورها در خصوص توسعه و پیشرفت مورد استناد قرار می‌گیرد، گزارش شاخص توسعه انسانی سازمان ملل متحد است.
بر اساس گزارش دفتر توسعه سازمان ملل متحد، جمهوری اسلامی ایران در 40 سال گذشته با 50 رتبه صعود در شاخص توسعه انسانی، عنوان سریع‌ترین رشد شاخص توسعه انسانی را بین کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.
گزارش توسعه انسانی یکی از مهم‌ترین و معتبرترین گزارش‌های اقتصادی و اجتماعی در جهان است که هر ساله دفتر توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) منتشر می‌کند. در این گزارش، شاخص توسعه انسانی (HDI) کشورها بر اساس معیارهایی، چون امید به زندگی، کیفیت نظام آموزشی، درآمد واقعی و سرانه درآمد ملی از عدد صفر تا یک محاسبه می‌شود که هرچه این شاخص به عدد یک نزدیک‌تر باشد، نشان از توسعه‌یافتگی بیشتر است.
تمامی شاخص‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی در برآورد این شاخص دخیل است و به‌عبارتی یکی از جامع‌ترین معیارها برای مقایسه توسعه‌یافتگی کشورها به‌شمار می‌‌رود که البته همه دولت‌ها و سازمان‌های علمی و تحقیقاتی از این شاخص به منزله معیار اصلی مقایسه کشورها استفاده می‌کنند.
بر اساس این گزارش، میانگین رشد شاخص توسعه انسانی ایران که شامل بحث بهداشت، درآمد و سواد می‌شود، دو برابر رشد متوسط جهانی بوده است. شاخص توسعه انسانی عددی بین صفر و یک است که این شاخص برای ایران پیش از انقلاب حدود 0/43 بوده و الآن به حدود 78/0 رسیده است. همچنین جمهوری اسلامی ایران در تازه‌ترین گزارش، در آستانه ورود به کشورهای با شاخص توسعه انسانی خیلی بالا قرار گرفته است.
نکته مهم اینکه بین 105 کشور دنیا که از سال 1980 میلادی شاخص توسعه انسانی برای آنها محاسبه ‌شده، ایران طی این چهار دهه بالاترین رشد را در شاخص توسعه انسانی داشته است. پس از ایران، چین و ترکیه در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. بر اساس گزارش سازمان ملل، رتبه جهانی جمهوری اسلامی ایران هم در این چهار دهه 40 رده صعود داشته و از جایگاه 110 در سال 1979 به جایگاه 70 در سال گذشته ارتقا یافته است.
بنا به گزارش توسعه انسانی سازمان ملل در فاصله سال‌های 1358 تا 1395، یعنی درست از سال اول تشکیل جمهوری اسلامی تا سال 1395 روی‌هم‌رفته رتبه اول میزان رشد شاخص توسعه انسانی را به خود اختصاص داده است. میانگین رشد شاخص انسانی در جهان بین درصد 6/1 است، یعنی رشد ایران از دو برابر متوسط جهانی هم بیشتر بوده است