شبکه‌های اجتماعی عامل دروغ‌سازی

به تازگی، مطالعه‌ای در دانشگاه کارولینای جنوبی (USC) بر روی بیش از ۲ هزار و 400 کاربر فیس‌بوک انجام شده است که نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی بیشتر از کاربران در انتشار اطلاعات نادرست برخط نقش دارند. ساختار بسترهای اجتماعی برای پاداش دادن به کاربران به منظور به اشتراک‌گذاری اطلاعات، بزرگ‌ترین عامل تأثیرگذار در انتشار اخبار جعلی شناخته شد.
یافته‌های این پژوهش تصورات غلط رایج مبنی بر گسترش اطلاعات نادرست را که به دلیل نداشتن مهارت‌های تفکر انتقادی لازم برای تشخیص حقیقت از باطل می‌داند، از بین می‌برد. 15 درصد از به اشتراک گذارندگان معمولی‌ترین اخبار در این تحقیق مسئول انتشار حدود 30 تا 40 درصد از اخبار جعلی بودند. حال این سؤال برای گروه تحقیقاتی به وجود آمد که چه چیزی این کاربران را تحریک می‌کند؟
رسانه‌های اجتماعی یک ساختار پاداش دارند که کاربران را تشویق می‌کند در حساب‌های خود باقی بمانند و به پست کردن و اشتراک‌گذاری ادامه دهند. کاربرانی که به طور مکرر پست‌ها را به اشتراک می‌گذارند(به خصوص اطلاعات هیجان‌انگیز و جذاب) احتمالاً توجه‌ها را به خود جلب می‌کنند.
محققان نوشتند: «با توجه به سیستم‌های یادگیری مبتنی بر پاداش در رسانه‌های اجتماعی، کاربران عادت به اشتراک‌گذاری اطلاعاتی دارند که از سوی دیگران به رسمیت شناخته می‌شود. پس از شکل‌گیری عادت‌ها، اشتراک‌گذاری اطلاعات به‌طور خودکار بدون در نظر گرفتن پیامدهای پاسخ انتقادی انجام می‌شود.»
بنابراین، پست کردن، اشتراک‌گذاری و تعامل با دیگران در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به یک عادت تبدیل شود. «وندی وود» استاد دانشگاه روانشناسی اظهار کرد، اطلاعات غلط در واقع تابعی از ساختار خود سایت‌های رسانه‌های اجتماعی است.
وود می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد اطلاعات نادرست از طریق کاربران منتشر نمی‌شود و درواقع تابعی از ساختار خود سایت‌های رسانه‌های اجتماعی است.»
محققان این پژوهش با کمال تعجب دریافتند که عادات کاربران در رسانه‌های اجتماعی میزان اخبار جعلی را که به اشتراک می‌گذارند، دو یا در برخی موارد سه برابر می‌کند. عادات آنها بیشتر از عوامل دیگر روی اشتراک‌گذاری اخبار جعلی تأثیر داشت، حتی بیشتر از باورهای سیاسی و نداشتن استدلال انتقادی.
کاربران معمولی و آنهایی که مکررا از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند، شش برابر بیشتر از کاربرانی که گاه و بی‌گاه حضور داشتند یا جدید بودند، اخبار جعلی را ارسال می‌کردند.
«ایان اندرسون» دانشمند رفتارشناسی گفت: «این نوع رفتار در گذشته پاداش داده شده‌اند؛ آن هم از طریق الگوریتم‌هایی که هنگام انتخاب پست‌های مشاهده شده توسط کاربران در خوراک خبری و ساختار و طراحی خود سایت‌ها، به تعامل اولویت بالاتری می‌دهند. درک پویایی موجود در پشت صحنه انتشار اطلاعات نادرست با توجه به پیامدهای سیاسی، بهداشتی و اجتماعی آن مهم است.»
بنا بر این تحقیق، می‌توان گفت عامل اصلی اشتراک‌گذاری اخباری جعلی میل به دیده شدن در اشتراک گذارنده است و او با کسب لایک و ویو بیشتر، حساب کاربری خود را بالاتر برده و از تأثیر بیشتری در بین دیگر حساب‌های کاربری برخوردار می‌شود که این تأثیرگذاری بیشتر، بعدها برای او آورده‌های مالی خواهد داشت.