چرا رئیس تیک‌تاک در کنگره آمریکا پنج ساعت بازجویی شد؟

مدیرعامل تیک‌تاک در اوایل سال جدید و زمانی که در تعطیلات نوروزی بودیم، طی اولین حضور خود در کنگره آمریکا مورد بازخواست قانون‌گذارانی قرار گرفت که نسبت به تلاش‌های شرکتش برای محافظت از داده‌های کاربران تردید دارند. «تیک‌تاک» با بیش از 150 میلیون کاربر فعال، یکی از محبوب‌ترین‌ها برنامه‌ها در آمریکا به شمار می‌آید. جلسه استنطاق «شو چو»، مدیرعامل تیک‌تاک که بیش از پنج ساعت به طول انجامید، با درخواست یک قانونگذار مبنی بر ممنوعیت این برنامه در ایالات متحده آغاز شد. این جلسه نمایش واضحی از فشارهای دو حزب برای سرکوب برنامه محبوب آمریکایی‌ها و نبرد دشوار این شرکت برای بهبود روابط با واشنگتن بود. «کتی مک موریس راجرز»، نماینده جمهوری‌خواه واشنگتن، رئیس کمیته انرژی و بازرگانی مجلس، جلسه استماع را با گفتن این جمله خطاب به چو آغاز کرد که «پلتفرم شما باید ممنوع شود». مدیر عامل تیک‌تاک در سخنان افتتاحیه خود گفت، دفتر مرکزی این برنامه در لس‌آنجلس و سنگاپور است و امروز 7 هزار کارمند در ایالات متحده داریم. با این حال، نگرانی‌هایی درباره احتمال دسترسی خارجی ناخواسته به داده‌های ایالات متحده و دستکاری احتمالی اکوسیستم تیک‌تاک در ایالات متحده وجود دارد. رویکرد ما هرگز این نبوده که هیچ یک از این نگرانی‌ها را نادیده بگیریم یا بی‌اهمیت جلوه دهیم.
حساس بر روی داده‌های ملی
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا چندی پیش از این جلسه گفته بود: «به طور کلی، برخی از تراکنش‌ها می‌توانند خطرات امنیتی داده‌ها را به همراه داشته باشند (از جمله دسترسی یک شخص یا دولت خارجی به انبارهای اطلاعات شخصی حساس آمریکایی‌ها و همچنین دسترسی به مالکیت معنوی، کد منبع یا سایر اطلاعات حساس). مک موریس راجرز، نماینده مجلس نمایندگان آمریکا خطاب به مردم این کشور در این جلسه گفت: «تیک‌تاک سلاحی است که حزب کمونیست چین از آن برای جاسوسی از شما، دستکاری آنچه می‌بینید و برای نسل‌های آینده بهره‌برداری می‌کند.» بزرگ‌ترین نگرانی مقامات آمریکایی امکان دسترسی چینی‌ها به داده‌های کاربران آمریکایی است. این نگرانی تا حدی است که حتی مقامات این کشور به دنبال خرید و انتقال کامل تیک‌تاک به آمریکا هستند. «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه ایالات متحده، در این باره گفته است که کار تیک‌تاک باید به هر طریقی پایان یابد، اما اشاره می‌کند که راه‌های گوناگونی برای انجام این کار وجود دارد. بلینکن در یک جلسه جداگانه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان درباره شک برای واگذاری تیک‌تاک صحبت کرده بود. وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای جداگانه هشدار داد، «هیچ معامله‌ای انجام نمی‌دهد مگر اینکه مطمئن شود نگرانی امنیت ملی حل نشده‌ای وجود ندارد.» بیش از دو سال است که این وزارت و تیک‌تاک در حال مذاکره بر سر یک معامله احتمالی هستند که ممکن است نگرانی‌های امنیتی ایالات متحده را برطرف کند و به برنامه اجازه دهد به فعالیت خود در ایالات متحده ادامه دهد. در حالی که مقامات آمریکایی، چین را به استفاده و جاسوسی از داده‌های آمریکایی‌ها متهم کردند، «مائو نینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین در این باره می‌گوید: «ایالات متحده باید به رقابت منصفانه احترام بگذارد و سرکوب شرکت‌های خارجی را متوقف کند.» نینگ پیش از این هم به خبرنگاران گفته بود که پکن هیچ وقت از شرکت‌ها یا افراد نمی‌خواهد که قوانین محلی را برای جمع‌آوری یا ارائه داده‌ها و اطلاعات ذخیره شده در مرزهای دیگر کشورها نقض کنند. او خواستار پایان دادن به سرکوب غیر منطقی شرکت‌های خارجی شده بود.
حساس بر روی سلامت جوانان
یکی از تفاوت‌های بزرگ تیک‌تاک با دیگر برنامه‌های شبکه‌های مجازی این است که تیک‌تاک افزون بر کاربران فراوانی که دارد، پرکاربردترین نرم‌افزاری است که مسائل جنسی و مستهجن در آن آزاد است. شبکه‌های اجتماعی دیگر که از تیک‌تاک از لحاظ کاربر بالاتر هستند، مسائل جنسی در آنها ممنوع و غیرقانونی است و با آن برخورد می‌شود؛ اما در تیک‌تاک این مسائل آزاد است! همین مورد سبب شده است که بسیاری از جوانان و جامعه آمریکایی اسیر مسائل جنسی موجود در این شبکه شوند؛ تا جایی که استفاده از این برنامه در بسیاری از محیط‌های علمی، مانند دانشگاه‌ها و مراکز دولتی ممنوع شده است. مقامات آمریکایی بر روی سلامت روانی نسل جوان خود حساس هستند و این موضوع یکی از دلایل مخالفت با تیک‌تاک است. این حساسیت به حدی است که به تازگی کودکان و نوجوانان در ایالت یوتای آمریکا در صورتی که رضایت والدین نداشته باشند، دسترسی به برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی، مانند تیک‌تاک را از دست خواهند داد و با محدودیت مواجه خواهند شد. این محدودیت درباره کل فضای مجازی است! این قانون کودکان زیر 18 سال این ایالت را بین ساعت 10:30 شب و 6:30 صبح، از استفاده رسانه‌های اجتماعی منع می‌کند. هر کسی که می‌خواهد از رسانه‌های اجتماعی در این ایالت استفاده کند، به تأیید سن نیاز دارد!
بهره سخن!
رفتار مقامات آمریکایی و نگرانی آنها بر روی داده‌های مردم‌شان و سلامت روان جوانان‌شان درحالی است که آمریکایی‌ها تلاش دارند حساسیت‌های جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها را با برچسب نقض حقوق شهروندی ، خفقان و ... محدود کرده و اهداف شوم خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی دنبال کنند. رفتار آمریکایی‌ها این پیام را برای ما دارد که سیاستگذاری‌های حفاظت از حقوق کاربران سیاستی درست است که نباید تحت فضا سازی جریانهای معاند و دشمنان ملت ایران از آن عقب نشست. البته علاوه بر مسئولان، باید مردم و به ویژه والدین هم توجه کنند که اگر محدودیتی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی متوجه آنها می‌شود، برای امنیت خود آنها و سلامت روانی جوانان این جامعه است. آمریکایی‌ها سابقه سین‌جیم کردن دیگران را هم دارند. چند سال پیش «مارک زاکربرگ» رئیس فیس‌بوک در مقابل کنگره به نگرانی‌های مسئولان کشورش در قبال امنیت روانی جوانان و کاربران برنامه‌هایش پاسخ داد. بیشتر برنامه‌های پر مخاطب در آمریکا بومی هستند و شاید به همین علت است که نگرانی بر روی امنیت داده‌ها برای اولین بار است که نسبت به برنامه‌ای غیربومی، یعنی تیک‌تاک دیده می‌شود. باید بدانیم که شبکه‌های مجازی روز به روز گسترده‌تر می‌شوند و در استفاده از آنها چالش‌هایی وجود دارد و هر چقدر این نرم‌افزارها بومی‌تر شوند، این چالش‌ها کمتر خواهد بود.