نابودی تمدن اینکا

امپراتوری اینکا (۱۴۳۸ـ ۱۵۳۳)، یک امپراتوری از مردم بومی سرخ‌پوست در آمریکای جنوبی بود. این امپراتوری در پهناورترین دوره خود، کشورهای امروزی پرو، اکوادور، بولیوی و بخش‌هایی از آرژانتین، شیلی و کلمبیا را در برمی‌گرفت و شهر «کوزکو» پایتخت اداری، سیاسی و نظامی آن به شمار می‌آمد.
از سال ۱۴۳۸، آنها شروع به تسخیر اراضی اطراف کرده تا بتوانند بزرگ‌ترین امپراتوری قبل از کلمبیا را در آمریکا ایجاد کنند. امپراتوری اینکا، در کمتر از یک صد سال، پیش از ورود اسپانیایی‌ها به توسعه رسید. نخبگان اینکا با استفاده از تجربیات سازماندهی گروه‌های نخستینی که طی هزاران سال در سرزمین‌شان زیسته بودند، موفق به ساختن چنین امپراتوری‌ای شده بودند. نبوغ قوم اینکا در آن بود که دانش و سنّت‌های ساکنان قبلی منطقه آند را با نیروی سازماندهی و مدیریت ممتاز خود ترکیب کردند. به دنبال استقرار دائمی و برپایی کلونی‌های اروپایی‌ها به دست کریستف کلمب در دریای کارائیب، اسپانیا اجازه و اختیار اردوکشی‌های متعدد برای سفرهای اکتشافی در جهت فتح و استعمار سرزمین‌های جدید را به دست آورد که این امر با استفاده از کلنی‌های اسپانیایی به عنوان پایگاه محقق شد. در سده شانزدهم میلادی و در سال 1532، با ورود اسپانیایی‌ها به پرو، این امپراتوری در هم ‌شکست و قلمرو آن مستملکه اسپانیا شد. پس از سال‌ها تلاش برای کشف مقدماتی این سرزمین و درگیری‌های پراکنده نظامی، ۱۶۸ سرباز اسپانیایی تحت فرماندهی فرانسیسکو پیزارو به همراه هم‌پیمانان و متحدان بومی که پیش از این خریداری شده بودند، سیزدهمین و آخرین امپراتوری اینکا را به اسارت گرفته و سرانجام با اعدام وی به دوران تمدن اینکا خاتمه بخشیدند.
آنچه از تمدن اینکا باقی مانده، بسیار ناچیز است؛ زیرا بیشتر آنها را اسپانیایی‌ها غارت کردند؛ اما هنوز هم می‌توانند نحوه پیدایش و زندگی آنها را در میان خرابه‌های باستانی تمدن اینکاها درک کرد. آثار باستانی «کوریکانچا» که در شهر «کوزکو» در اصل به نام «عبادتگاه خورشید» شناخته می‌شود، از آثار بجا مانده آن دوران است. این مکان یکی از مهم‌ترین عبادتگاه‌های امپراتوری اینکاها بوده است. دیواره‌ها و کف‌ها با یک ورقه از طلا پوشانده شده و محوطه آن نیز با مجسمه‌های طلایی رنگ پر شده است. مانند بسیاری دیگر از آثار تاریخی اینکاها، این مکان نیز به دست مخالفان از بین رفته و یک کلیسای مسیحی را در بالای ویرانه‌های آن ساخته‌اند. یک زلزله بزرگ در این منطقه موجب آسیب شدید به کلیسا شده است، اما دیواره‌های سنگی اینکاها که از سنگ‌های بزرگ و سنگین و درهم آمیخته ساخته شده بودند، هنوز هم به لطف سنگ‌تراشی‌های فوق‌العاده آنها باقی مانده است.