شکوفایی تجارت منطقه‌ای

یکی از اصلی‌ترین راهبردهای اقتصادی دولت سیزدهم که از ابتدای تشکیل این دولت مورد توجه رئیس‌جمهور و دولت محترم قرار داشت، توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران با کشورهای منطقه، از جمله کشورهای همسایه و کشورهای دوست و متحد است؛ در حالی که دولت قبلی ناظر بر همکاری با کشورهای غربی برنامه‌های اقتصادی خود را دنبال می‌کرد.
با وجود اینکه دولت سیزدهم به این موضوع اعتقاد و ایمان دارد و برای توسعه تجارت خارجی با کشورهای منطقه و همسایه عزم راسخی دارد، اما متأسفانه در این زمینه کم‌کاری‌هایی صورت گرفته است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت، روابط تجاری ایران با سوریه که متحد استراتژیک ایران در منطقه به شمار می‌رود، کاهش یافته و در مقایسه با سال 1392 تا کنون کمتر از یک‌سوم روند کاهشی را تجربه کرده است؛ به همین دلیل از سفر آقای رئیسی به سوریه استقبال می‌شود.
هر چند بخش‌هایی از سفر حجت الاسلام و المسلمین رئیسی ناظر به مسائل سیاست خارجی منطقه و بین‌الملل است؛ اما در بخش اقتصادی و تجاری با هوشمندی کامل باید از فرصت‌های تجاری صادراتی و وارداتی برای همکاری‌های هر چه بیشتر در سوریه استفاده کنیم.
آنچه در عراق رخ داده و متأسفانه طی ماه‌های اخیر منجر به کاهش مراودات اقتصادی شده، ناشی از اشتباهات تاکتیکی بود که با مدیریت درست می‌توانستیم مانع این روند شویم. بنابراین، انتظار می‌رود مسائلی که در زمینه تجارت ریالی و دلاری با عراق پیش آمده، به زودی حل شود تا بخش قابل توجهی از تجارت ایران و عراق به شکل پیش از حال حاضر بازگردد.
با وجود اینکه صادرات و واردات با سوریه و عراق آمارهای نزولی را تجربه کرده است؛ اما از آن‌سو باید به افزایش تجارت با ارمنستان و افغانستان اشاره کرد هر چند به دلیل توسعه همکاری‌های منطقه‌ای ایران و عضویت در پیمان‌های منطقه‌ای آمارهای خیره‌‌کننده‌ای از توسعه تجارت با کشورهای آسیای مرکزی در دسترس است.
وضعیت تجارت و مراودات اقتصادی با آسیای مرکزی در دولت سیزدهم به قدری پیشرفت داشته که امسال انتظار می‌رود شاهد رسیدن نرخ تجارت ایران به مرز 2 تا 3 هزار دلار در چارچوب اوراسیا باشیم.
از سوی دیگر مراودات تجاری و بازرگانی قابل توجهی با روسیه به ثبت رسیده است؛ به همین دلیل می‌توان گفت در دولت آقای رئیسی به جز کاهش سطح مراودات با عراق و سوریه در برخی از حوزه‌ها بهبودهای بسیار چشمگیری داشته‌ایم؛ اما آنچه در حال حاضر اهمیت دارد، استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی و همکاری‌هایی است که در توسعه روابط با سوریه خواهیم داشت.
دولت سیزدهم با حمایت از پیمانکاران ایرانی و بسترسازی برای فعالیت و خدمات‌رسانی آنها در سوریه می‌تواند پروژه‌های ساخت‌وساز سوریه را در دست بگیرد و به صورت کاملاً شفاف و رقابتی برای توسعه بازار کار ایرانی به پیمانکاران داخلی بسپارد.
قطع به یقین با وجود ظرفیت‌های بسیار خوب، مانند پتروشیمی‌ها، فولاد، سیمان و ارائه خدمات فنی ومهندسی ایران می‌تواند بسیاری از نیازهای سوریه را برطرف کند، موضوعی که باید با هماهنگی کامل دولت دنبال شود.
انتظار می‌رود پس از این سفر، رئیس‌جمهور وزرا را نسبت به پیگیری این موضوع فرابخواند، هر چند رئیس‌جمهور می‌تواند کار را به معاون اول خود بسپارد، چرا که مدیریت مسائلی در این حد و اهمیت و بزرگی باید به فردی واگذار شود که وزرا از وی حرف‌شنویی داشته باشند.
آنچه در ارتباط با سوریه حائز اهمیت است، توسعه نگاه به روابط و ظرفیت‌های سوریه است. برای نمونه، سوریه در بخش‌هایی، مانند کشاورزی و نساجی ظرفیت‌های خوبی برای تأمین نیازهای ایران دارد؛ در حالی که متأسفانه با ترکیه‌ایی که با ایران زاویه دارد، معامله می‌کنیم.
ایران به جای واردات زیتون از ایتالیا می‌تواند از سوریه روغن زیتون وارد کند. بنابراین، با توجه به مزیت‌های کشاورزی سوریه و امکانات بالای بخش کشت و صنعت در این کشور، ما می‌توانیم در این بخش به شدت فعال باشیم. در بخش ساخت‌وساز مسکن نیز ایران با ارائه خدمات فنی مهندسی می‌تواند در سوریه فعال باشد؛ چرا که حدود 3 میلیون خانه تخریب شده در سوریه به تعمیر و بازسازی نیاز دارد. بنابراین باید از فرصت‌های ایجاد شده به نفع احسن بهره‌برداری کنیم.