نسبت به اخلاق غفلت داریم

یکی از اموری که در دین ما و دینداری ما نسبت به آن غفلت شده است و توجهی به آن نمی‌شود، بحث «اخلاق» است. بحث اخلاق در جامعه ما بحث تفنّنی است که باعث شده است دین‌داری ما ناقص باشد. ما هرچه نماز می‌خوانیم، به‌جایی نمی‌رسیم و با عبادات‌مان هیچ مسیری را طی نکرده‌ایم. «الصلاة عمود الدین» نماز ستون دین است؛ اما مهم است که این ستون کجا بنا شود. باید در یک فضای محکم و محاسبه شده بنا شود. آن فضای محاسبه شده در دین «اخلاق» است که متأسفانه ما به آن توجه نمی‌کنیم. در مجالس اخلاقی که شرکت می‌کنیم، بیشتر مباحث کرامت است و از کردار بزرگانی، چون آیت‌الله بهجت بحث می‌شود. این بزرگان خود ادعایی بر اعمالی که انجام می‌دهند، ندارند. اگر خداوند بخواهد کسی را عزیز می‌کند و اگر بخواهد حضیض قرار می‌دهد. مبدأ بحث مرید و مرادی در تصوّف و خانقاه وجود دارد که برای قدس به خودشان مراتبی را قائل هستند که گاهی برای امام معصوم قائل نیستند. دنیا بی‌اعتبار است... جایی که اخلاق وجود داشته باشد، دنیا اعتبار پیدا می‌کند. سیدالشهداء(ع) می‌فرمایند: «اگر دین ندارید حداقل جوان‌مرد باشید.» جوانمردی در اخلاق معنی می‌شود. اگر آن سپاه 30 هزار نفره جوان‌مرد بودند، آن اتفاقات نمی‌افتاد. مراد ما از اخلاق، اخلاق‌های کرامتی نیست، اینکه منشأ اعمال عجیب و غریب باشیم، مثل طی‌الارض کردن و...، اخلاق باید انسان‌ساز باشد. رشد فیزیکی برای همه وجود دارد، حتی حیوانات. تفاوت انسان در قدرت تشخیص اوست. بفهمیم در همه شئون خدا هست. این فهم با اخلاق حاصل می‌شود... . مایه دینداری ما اخلاق است وگرنه نماز خواندن خیلی آسان است. دیده می‌شود بعضی افراد که خیلی احساس تدیّن می‌کنند، بیشترین وسواس‌شان در نماز است، در پاکی و ناپاکی است. من ندیدم کسی در پرداخت خمس وسواس داشته باشد و شک کند خمس داده یا نه؟ اگر از ما بپرسند شیرازه قرآن چیست و مهم‌ترین حرفی که دارد، چیست؟ نمی‌دانیم. اما اگر امیرالمؤمنین(ع) بفرمایند چه بوده؟ حتماً باید اهمیت دهیم و بدانیم که مهم است. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «تورات و انجیل و زبور و فرقان را خواندم و از هر کتابی کلمه‌ای را انتخاب کردم، از تورات: هر کس سکوت کرد، (از بلاها و مهلکه ها) نجات یابد و از انجیل: هر کس قانع باشد، سیر گردد و از زبور حضرت داود(ع): هرکس شهوات را ترک کند، از آفات در امان خواهد بود و از قرآن: هر کس بر خدا توکل کند، خداوند او را کفایت می‌کند.» پس این چهار جمله شیرازه چهار کتاب آسمانی است، در واقع پایه دینداری است و اینها باید درست شود.