از مهم‌ترین راه‌های شناخت خداوند مشاهده آفرینش اوست. تفکر در آفرینش و مشاهده زیبایی‌های آن جزء براهینی است که ما را به شناخت و معرفت هر چه بیشتر خداوند می‌رساند. برهان نظم و برهان لطف با دیدن نظم عالم و لطفی که خداوند به موجودات داشته امکان پیدا می‌کند. برای نمونه، یکی از بزرگ‌ترین زیبایی‌های آفرینش وجود همین زمینی است که در آن زندگی می‌کنیم. روزی که خشکی زمین پدیدار و حیات زمینی آغاز شد. این روز «دحوالارض» نام دارد. یکی از روزهایی که عبادت و روزه‌داری هم در آن سفارش شده است، اولین جایی که سر از آب آورد، زمین زیر کعبه بود و پس از آن حیات آغاز و زیبایی‌های زیادی ایجاد شد. خب صرفا اینکه اتفاقی در کره زمین افتاده باشد، مانند کنار رفتن آب، خشک شدن زمین، عیان شدن کوه‌ها و حضور جانداران شاید برای ما موضوعی عادی باشد؛ اما این شروع یک شروع عادی نبود؛ بلکه شروع جاری شدن نعمت و رحمت خداوند بود. خداوند در سوره نازعات، آیه 30 می‌فرماید: «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِک دَحَاهَا» و دیگر آیات که به شروع حیات بر روی کره زمین اشاره دارد. محمّدبن‌عبداللَّه صیقل می‌گوید: امام رضا(ع) در روز بیست و پنجم ذی‌القعده به میان ما آمد و فرمود: «امروز را روزه بگیرید. من هم روزه هستم.» گفتیم: «قربانت شویم! امروز چه روزى است؟» فرمود: «روزى است که در آن رحمت منتشر شد و زمین گسترش یافت و کعبه برپا شد و آدم(ع) [به زمین] هبوط کرد.» (الاقبال، ص 525) امام هشتم دلیل عظمت این روز را رحمت و لطف خداوند می‌داند. به همین دلیل است که بندگان خدا باید در این روز به عبادت و تفکر در زیبایی و بزرگی خلقت مشغول باشند. این‌کار هم باعث محبت و معرفت می‌شود و هم موجب توجه و هوشیاری انسان می‌شود. مشاهده آفرینش هم معرفت می‌آورد و هم خشوع در برابر عظمت خداوند، کمااینکه خداوند در همین سوره می‌فرماید: «إِنَّ فِي ذلِک لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشى»(نازعات/ 26) روز دحوالارض عزیز و عظیم است به خاطر اینکه خداوند رحمت خود را شامل حال انسان کرده و او را آفریده و خود را به او معرفی فرموده است. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «در شب پانزدهم ماه ذى‌القعده حق تعالى به سوى بندگان مؤمن خود نظر رحمت مى‌کند؛ کسى که آن شب را به عبادت به سر آورد، ثواب صد عابد به او عطا مى‌کند که در یک چشم به هم زدن معصیت خدا نکرده باشد و چون نصف شب بگذرد شروع کن به عبادت و نماز و حاجات خود را از حق تعالى طلب کن، هر حاجتی طلب کنى، مستجاب مى‌گردد.» خداوند در این روز پاداش ویژه‌ای برای بندگان خود در نظر گرفته است؛ زیرا این توجه باعث شروع یک حرکت مؤمنانه می‌شود؛ یعنی انسان را به خود متوجه می‌کند تا با یک انقلاب درونی خود را از خدای خود جدا نکند. ضمن آنکه در این سوره و در شرح احوال این روز بزرگ از خلقتی زیبا می‌گوید که انتظار نمی‌رود انسان‌ها آن را از بین ببرند. روز دحوالارض را باید به عبادت در شیوه‌های مختلف مشغول بود؛ باید بزرگی و رحمت خداوند را شناخت، باید از گناهان توبه کرد و غرق در انوار فضل، برکت و محبت خداوند شد.
