از خردادماه که ضد حملات اوکراین علیه روسیه آغاز شده، اتفاق جدیدی در صحنه نبرد رخ نداده است و پس از یک ماه به نظر می‌رسد، اوکراینی‌ها در عملیات خود موفق نبوده‌اند و حتی در بعضی جبهه‌ها هم مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد، کمک‌های گسترده غربی‌ها و در رأس آنها آمریکا که رقم آن به 112 میلیارد می‌رسد، نتوانسته است در صحنه جنگ تأثیرگذار باشد. به همین دلیل معاون وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد، این کشور تصمیم گرفته است مهمات خوشه‌ای را به اوکراین تحویل دهد و در ادامه گفت: «این بمب‌ها ممکن است باعث تلفات غیر نظامیان شود؛ اما ترس از موفقیت روسیه در میدان جنگ بر این نگرانی‌ها غلبه دارد.»
کنوانسیون منع تسلیحات خوشه‌ای
در پیمانی که در سال 2008 در اسلو نروژ امضا شد، بیش از صد کشور توافق کردند که استفاده از بمب‌های خوشه‌ای ممنوع شود. در سال 2010 ساخت، انبار و فروش بمب‌های خوشه‌ای هم ممنوع شد؛ اما کشور‌های چین، آمریکا، روسیه و اوکراین این پیمان را امضا نکرده‌اند.
بمب‌های خوشه‌ای سلاح‌هایی هستند که در هوا باز می‌شوند و مهمات یا بمب‌های کوچک‌تری را آزاد می‌کنند که در یک منطقه بزرگ پراکنده شده و برای نابودی یا خنثی کردن هدف در یک زمان طراحی شده‌اند. این سلاح‌ها قابلیت پرتاب از زمین یا هوا را دارند که بعضی از آنها منفجر نمی‌شوند و فقط به مین تبدیل می‌شوند. بیشترین استفاده از بمب‌های خوشه‌ای در قبل از امضا و کنوانسیون مربوط به عراق و بعد از آن در یمن بوده است.
پس از اعلام این تصمیم از سوی وزارت دفاع آمریکا، جو بایدن در سخنانی گفت، این تصمیم بسیار سختی بود؛ من با متحدان‌مان و دوستان‌مان رایزنی کردم؛ ولی عکس‌العمل‌های بعد از این اقدام نشان می‌دهد، این موضوع مورد موافقت هم‌پیمانان آمریکا نیست. آلمان اعلام کرد، مخالف چنین اقدامی است. انگلستان هم مخالفت خود را با این اقدام اعلام کرد و سازمان‌های دیده‌بان حقوق بشر و عضو بین‌الملل هم با این مسئله مخالفت کردند و این اقدام را به افزایش تلفات غیر نظامیان منجر دانستند. در داخل آمریکا هم تعدادی از نمایندگان کنگره مخالفت خود را بیان کردند و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سخنانی گفت: «بایدن با ارسال بمب خوشه‌ای ما را به جنگ جهانی سوم نزدیک می‌کند.»
«مدودف» رئیس شورای امنیت روسیه می‌گوید: «ارسال بمب‌های خوشه‌ای جهان را به پرتگاه خطرناکی هدایت می‌کند.» سفارت روسیه در واشنگتن در بیانیه‌ای که منتشر کرد با اشاره به تصمیم آمریکا بیان کرد ارسال بمب‌های خوشه‌ای سطح تحریکات را فراتر از محدوده آن قرار می‌دهد و احتمال جنگ جهانی سوم را نزدیک‌تر می‌کند. سال گذشته در همین زمان «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید با اشاره به احتمال استفاده کرملین از بمب‌های خوشه‌ای آن را جنایت جنگی عنوان کرد. اصولاً خیلی از کارشناسان معتقد هستند، ورود یک سلاح و استفاده گسترده از آن نمی‌تواند در سرنوشت نهایی جنگ تأثیرگذار باشد، کما اینکه انتقال گسترده سلاح‌های جنگی از سوی غربی‌ها به اوکراین که بعضی از آنها به آخرین فناوری‌های روز مجهز هستند، نتوانسته است به موفقیت اوکراینی‌ها کمک کند. وزیر دفاع انگلیس هم به این مسئله اشاره کرده و گفته است، سربازان اوکراینی آموزش‌های لازم را در استفاده از سلاح‌های پیشرفته غربی ندیده‌اند و یکی از فرماندهان سابق پنتاگون هم با اشاره به ارسال بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین، گفته است اوکراینی‌ها توانایی لازم را برای استفاده از این سلاح ندارند. گروه دیگری از کارشناسان هم می‌گویند آمریکا از حجم زیادی از سلاح‌های خوشه‌ای برخوردار است که هزینه نگهداری آنها بالاست؛ به همین دلیل برای کاهش هزینه‌ها تصمیم گرفته است بخشی از آن را به اوکراین منتقل کند تا در جنگ از آن استفاده شود. البته انتخابات 2024 ریاست‌جمهوری آمریکا هم در این تصمیم واشنگتن مؤثر است. به هر حال، یکی از نقاط ضعفی که جمهوری‌خواهان درباره دولت بایدن بر آن تأکید می‌کنند، شروع جنگ اوکراین است و می‌گویند بایدن زمینه حمله روسیه را به اوکراین آماده کرد بدون آنکه به نتایج آن فکر کرده باشد و در واقع غرب وارد یک جنگ پانصد روزه با روسیه شده است و تاکنون هیچ نتیجه‌ای هم از آن به دست نیاورده است. در واقع بایدن میلیاردها دلار از پول رأی‌دهندگان را وارد یک جنگ بیهوده کرده است.
حال باید دید که با این عکس‌العمل‌ها که در صحنه جهانی نسبت به این اقدام صورت گرفته است، چه زمانی اقدام به تحویل این بمب‌ها به دولت زلنسکی می‌کند و آیا می‌تواند بر معادلات جنگ تاثیر گذاشته و ناکامی اوکراین در صحنه نبرد را پایان دهد؟
