در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، جریان‌های توطئه‌گر، فضای باز ایجاد شده پس از پیروزی انقلاب را فرصتی برای تحقق نقشه‌های کثیف و توطئه‌های گوناگون می‌دیدند و اغلب به بیگانگان وابسته یا در ارتباط بوده و به نحوی بازیچه دست دشمنانی بودند که پیروزی انقلاب را تهدیدی برای منافع خود در منطقه غرب آسیا می‌دانستند؛ بنابراین در تلاش بودند تا به هر نحو ممکن به این نظام نوپا ضربه وارد کرده و از تشکیل حکومتی مستقل از شرق و غرب جلوگیری به عمل آورند.
حضرت امام(ره) در این باره به جریان‌های سیاسی و ملت هشدار می‌دادند و مرز آزادی را تبیین می‌کردند که آزادی به واقع برای کسانی معنا دارد که منافع ملی کشور را بر منافع بیگانگان ترجیح می‌دهند؛ وگرنه چنین وابستگانی به بیگانه آزادی فعالیت سیاسی نخواهند داشت. برای نمونه، وقتی خبرنگار فرانسوی مجله «الاقتصاد العربی» و خبرنامه «خاورمیانه» از ایشان می‌پرسد: «نظرتان درباره فعالیت احزاب سیاسی چپ، بدون اتکا به هیچ قدرت خارجی در چارچوب حکومت جمهوری اسلامی چیست؟» می‌فرمایند: «در جمهوری اسلامی، هر فردی از حق آزادی عقیده و بیان برخوردار خواهد بود، ولکن هیچ فرد و یا گروه وابسته به قدرت‌های خارجی را اجازه خیانت نمیدهیم.»
فهم و درک کامل حضرت امام(ره) از پشت پرده‌ها موجب شد تا وقتی رفتار خائنانه برخی جریان‌های سیاسی وابسته به بیگانه و سوءاستفاده‌کننده از آزادی برای ملت آشکار شد، ایشان به افشاگری دست زده و مرز توطئه و آزادی را به عینه برای افکار عمومی آشکار کرده و این گونه افشاگری کنند: «در عین حالی که به همه مقدسات ما توهین کردید، در عین حالی که با حکومت آن طور رفتار کردید و با اسلام آن طور رفتار کردید در مطبوعات‌تان، مع ذلک به شما تعرض نشد. تا آنکه فتنه را دیدیم و فهمیدیم شما فتنه گر هستید، شما منافقینی هستید که می‌خواهید فتنه بکنید، منافقینی هستید که توطئه کردید بر ضد اسلام، توطئه کردید بر ضد کشور، توطئه کردید بر ضد ملت؛ شما اشخاصی هستید که با سرحدّات و با خارج روابط دارید؛ رفت و آمد شما تحت کنترل است... بعد از اینکه توطئه شما ثابت شد و مردم فهمیدند شما چه اشخاصی هستید، دیگر نمی‌توانیم اجازه بدهیم آزادانه هر کاری می‌خواهید بکنید، شما را سرکوب خواهیم کرد!»
ایشان در جایی دیگر فرمودند: «آزادی مطلق بعد از آن اختناق مطلق در ایران بعد از انقلاب بلافاصله بود. همه قلم‌ها و همه زبان‌ها باز بود. قلم‌ها می‌نوشت. همه احزاب آزاد بودند و همه‌شان هم اظهار وجود کردند، و کسی مزاحم‌شان نبود. تا پنج ماه تقریباً اینطور بود که ابداً هیچ خلاف آزادی نشد. بعد از پنج ماه دریافتیم، دریافتند به اینکه بعضی از این روزنامه‌ها، بعضی از این مجلات وابستگی به اسرائیل، وابستگی به آمریکا دارند و مشغول یک توطئه‌هایی هستند. برخلاف مسیر ملت توطئه می‌کنند. اینها را دادگاه [حکم] کرد که باید رسیدگی بشود.»
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی که حضرت امام(ره) اقدامی را توطئه دانسته و مقابله با آن را منافی با آزادی و محدود کردن آن نمی‌دانند، اقداماتی است که دشمنان با هدف اختلاف‌افکنی علیه ملت ایران تدارک دیده‌اند. امام برای وحدت جایگاه راهبردی قائل هستند؛ بنابراین، هر اقدامی که وحدت جامعه را تهدید کند، بدون شک اقدامی خطا و غیرقابل قبول است و بدون شک برای ملت و کشور مضر خواهد بود.
پس از بازگشت حضرت امام(ره) به کشور کارکنان و نویسندگان روزنامه «اطلاعات» از جمله گروه‌هایی هستند که خیلی زود به دیدار امام(ره) در مدرسه علوی رفته تا بیعت و تعلق خود را ابراز دارند. در حالی که هنوز انقلاب اسلامی به پیروزی نرسیده و نهضت اسلامی ملت ایران روزگار حساسی را می‌گذراند، حضرت امام(ره) خطاب به اصحاب رسانه می‌فرمایند: «امیدواریم در روزنامه اطلاعات کوشش کنید واقعیات را آنطور که هست، بازگو کنید؛ و سعی داشته باشید نوشتههای شما در بطن انقلاب و ملت تفرقه نیندازد. اهل قلم، وظیفه خطیری دارند و باید هوشیار و مراقب باشند؛ چرا که یک کلمه به صورت مکتوب گاه می‌تواند زیان‌بخش باشد.»
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ایشان بارها بر وحدت و پرهیز از تفرقه تأکید کردند. برای نمونه، هنگام ترک تهران به مقصد قم در اسفندماه 1357، امام(ره) خطاب به ملت پیامی چهارده ماده‌ای صادر می‌کنند که در بند دوم آن چنین آمده است: «همه میدانید که رمز پیروزی بزرگی که ملت به آن رسیده است وحدت کلمه همه اقشار از مرکز تا اقصی بلاد کشور و وحدتِ هدفِ آن برچیده شدن حکومت طاغوتی و قطع ایادی استعمار و استثمارگران بین‌المللی و برپا شدن جمهوری اسلامی بود. اکنون احتیاج بیشتر داریم به حفظ این وحدت کلمه و وحدت مقصد. ملت بزرگ باید هوشیارانه از بعضی عناصر تفرقه‌افکن که با شعارهای فریبنده میخواهند دست اجانب را به کشور مسلمان ما باز کنند و همان اختناق و چپاول‌گری را به فرم دیگر برگردانند، احتراز کنند و با تنها گذاشتن آنان و عدم شرکت در اجتماعات‌شان و با منطق اسلامی تبلیغات سوء آنان را خنثی کنند. همه میدانند این پیروزی از قدرت اسلام است و مسلمین با دادن خون شریف خود آن را به دست آوردهاند و فرصت‌طلبان میخواهند بدون فعالیت مثبت از آن بهره بردارند و با حیله و حربه فریبکاری خود را جا بزنند. ملت ایران باید با هوشیاری از آنان جلوگیری کنند. در صورتی که آزادی‌بیان و قلم و عقیده برای همگان آزاد میباشد و لکن مردم توطئه را هرگز اجازه نمیدهند.»
