عملکرد ستودنی بانک مرکزی

پس از انتشار یک خبر خوب درباره قانونمند کردن صرافی‌های متخلف از سوی بانک مرکزی، نوساناتی در بازار ارز را شاهد بودیم؛ نوساناتی از سوی صرافی‌های متخلف که به دنبال ناآرام‌سازی بازار و انتفاع خود مسبب آن بودند. درباره اهمیت مقابله با صرافان متخلف و زیان‌های وارد شده از سوی صرافان به کشور نکات بسیاری می‌توان بیان کرد؛ اما آنچه در این موضوع حائز اهمیت است، اینکه اگر بانک مرکزی در کنار برخورد قاطع با صرافان متخلف بتواند یک دالان ارزی برای نقل و انتقالات ارزی کشور تحت نظارت و مدیریت رسمی خود باز کند، قطعاً دلاری بدون نظارت بانک مرکزی از کشور خارج نخواهد شد و مانع بزرگی در برابر خروج سرمایه از کشور گذاشته می‌شود.
بی‌تردید، بانک مرکزی اقدام مناسبی را در راستای برخورد با صرافان متخلف در دستور کار خود قرار داده است؛ چرا که صرافی‌های متخلف باید بسته شوند و موانع جدی در برابر آسیب‌هایی که به نظام ارزی و اقتصاد کشور وارد می‌کنند، گذاشته شود.
با اینکه نمی‌توان برخی اقدامات مهم صرافی‌ها در دوران تحریم در دور زدن تحریم‌ها را مثال نزد؛ اما با دقت در فرآیند صادرات و واردات متوجه می‌شویم وجود صرافی‌ها زیان بیشتری نسبت به فواید آنها برای اقتصاد ایران داشته است.
وجه درآمد غالب ایران، درآمدهای حاصل از فروش نفت است و پس از آن بخشی از درآمد کشور ناشی از صادرات غیر مستقیم انرژی، مانند فولاد و پتروشیمی و معادن است که دولت سهامدار بزرگ همه این شرکت‌ها به شمار می‌رود و از جزئیات حساب و کتاب‌ها مطلع است؛ پس این وسط یک‌سری صادرات خرد باقی می‌ماند که اینجا صرافی‌ها در آن دخل و تصرف دارند و به خواست خود عمل می‌کنند.
راهکاری که برای افزایش صادرات خرد می‌توان از آن استفاده کرد، این است که دولت پیمان‌های دوجانبه را فعال کند. برای نمونه، بخشی از کشورهای طرف حساب تجاری ایران که کشورهای منطقه هستند، در صادرات و واردات و خرید و فروش به استفاده از دلار نیازی ندارند؛ مانند رابطه با عراق و روسیه و چین که حجم بزرگی از معاملات و صادرات و واردات ما با این کشورهاست، ضمن اینکه چین بارها بر این موضوع تأکید کرده است که به جای تبادلات تجاری با درهم با یوان کار کنید و اگر این قسمت فعال شود، خود به خود نقشی برای صرافی‌ها باقی نمی‌ماند که در این بخش ایفا کنند.
متأسفانه، صرافی‌ها بخشی از منابع ارزی کشور را به راحتی خارج می‌کنند و به دلیل عملکرد صرافی‌ها و نظارت نداشتن بر این روند، سرمایه‌های بسیاری به صورت ارزی از کشور خارج شده که به زیان اقتصاد ایران است. بنابراین در مجموع عملکرد منفی صرافی‌ها بیشتر از عملکرد مثبت آنها بوده است؛ به همین دلیل برخورد بانک مرکزی با صرافی‌های متخلف ستودنی است.