هنرمند متعهد

بعضی‌ها رفتن‌شان عجیب است؛ بعضی‌هایی که شاید هیچ ارتباط کلامی و دیدار حضوری با آنها نداشته‌ایم، اما رفتن‌شان گویی خبر از رفتن یک آشنا دارد. بازیگران یکی از این بعضی‌ها هستند. دوشنبه هفته پیش بود که خبر درگذشت خانم «سکینه کبودرآهنگی» با نام هنری پروانه معصومی تیتر رسانه‌های خبری شد: «پروانه معصومی به خاطر ابتلا به عفونت ریوی از دنیا رفت.» او متولد ۱۱ اسفند ۱۳۲۳ بود و پس از گذران دوران دانشگاهی وارد عرصه سینما و تلویزیون شد و حدود نیم قرن سابقه در کارنامه خود ثبت کرد. معصومی با بازی در فیلم «گل‌های داوودی» در سال ۱۳۶۳ برنده جایزه بهترین بازیگر جشنواره فیلم فجر شد. او افزون بر «گل‌های داوودی» در آثاری، چون «یوسف پیامبر»، «کوچک جنگلی»، «امام علی(ع)»، «مسافر ری»، «پلیس جوان»، «ملکوت»، «وعده دیدار»، «ناخدا خورشید» و... ایفای نقش کرده بود. پروانه معصومی ازجمله هنرمندانی بود که همواره پای مردم و منافع ملی و مصالح فرهنگی کشور ایستاده بود. او در جریان اغتشاشات سال گذشته به صراحت خط و جناح خود را مشخص کرد و گفت: «(این اغتشاشات) قطعاً طراحی‌ شده و برنامه‌ریزی شده از سوی مردم ما نیست و عده‌ای اغتشاشگر و فرصت‌طلب خود را قاطی مطالبات مردمی کرده و شروع به هرج و مرج می‌کنند تا به نفع خود از آن بهره ببرند.» مرحومه معصومی در سال 1389 در دیدار گروهی از هنرمندان سینما و تلویزیون با رهبر معظم انقلاب حضور داشت و در این جلسه سخنرانی هم کرد. او یکی از مسائل مهم عرصه هنری را مشخص نبودن جایگاه واقعی زنان در سینما و تلویزیون دانست و با انتقاد از رویکرد برخی فیلم‌ها و سریال‌ها به دلیل توجه نکردن به مسائل واقعی کشور گفت: «در برخی از فیلم‌ها و سریال‌ها فقط به مسائل و موضوعات پایتخت‌نشینان و برخی شهرهای بزرگ پرداخته می‌شود و توجهی به مسائل و موضوعات مورد توجه ساکنان دیگر شهرها و به‌ویژه روستاهای کشور نمی‌شود.» او در همان ایام در خصوص علت حضورش در این مراسم گفت: «رهبر انقلاب را دوست دارم و همیشه هم گفته‌ام از روی اجبار کاری نکرده‌ام. چرا که یک کسی به من گفت به زور شما را بردند و گفتم من با «سر» رفتم.» او در ادامه تأکید می‌کند: «انقلاب باعث شد که کشور ما هویت محکمی در دنیا پیدا کند. ایران یک اسم قابل احترام در دنیا شد برای کسانی که می‌دانند احترام یعنی چه! انقلاب باعث شد من اگر به خارج از ایران می‌روم و ایرانی هستم به این ایرانی بودن افتخار کنم. افتخار می‌کنم ایرانی هستم و افتخار کنم این‌جا زندگی می‌کردم. این همه جوان‌های ما در جنگ تحمیلی جان‌شان را از دست دادند که کشور ما یک کشور سرافراز باشد.»
بازیگر فیلم «گل‌های داوودی» در بیان یکی از خاطرات این فیلم گفته بود: «یکی از سکانس‌های فیلم در نیمه شبی اتفاق می‌افتاد که من باید از خواب بیدار می‌شدم و ناگهان به سمت فرزندم می‌رفتم. قبل از فیلمبرداری به من گفته شد که این سکانس باید بدون حجاب انجام شود، به دلیل اینکه در خانه و در نیمه شب بود. من با این موضوع مخالفت کردم؛ چون اعتقاد داشتم که باید تحت هر شرایطی در سینما حجاب خودم را حفظ کنم... همیشه اعتقاد من این بود که ما باید از اصول پیروی کنیم. اصل یک فیلم و داستان آن مهم است و این موضوعات را باید طبق قوانین رایج در جمهوری اسلامی رعایت کرد.»
مهربانی، دوری از هیاهو، اخلاق‌مداری و پرهیز از اختلاف‌افکنی و حواشی، ازجمله خصایل ممتاز معصومی به شمار می‌آیند که اجازه ندادند تا نام این بازیگر هیچ‌گاه در سایه قرار بگیرد. این خصایص در کنار افتخارآفرینی‌های سینمایی معصومی طی سه دهه ۵۰ تا ۷۰، از این بازیگر، نامی را به جا گذاشته که تا همیشه در سینمای ایران ماندگار خواهد بود.