از مراکز مهم فرهنگی کشور «حوزه‌های علمیه» هستند که طلاب علوم دینی را برای ترویج دین و مبانی اسلامی و تبلیغ اسلام ناب تربیت می‌کنند. روحانیت در تداول فارسی به معنای تقدس، پاکی، پارسایی و معنوی بودن است و در اصطلاح به شخصی گفته می‌شود که عالم دینی و متخصص در تربیت و رشد و شکوفایی استعدادهای معنوی و روحانی انسان است و وظیفه اجرای احکام و شرایع دینی را در جامعه به عهده دارد. حضرت امام خمینی(ره) با استناد به روایت «العُلما، اُمَنا الرُسُّل ما لَم یَدخَلو فی‌الدُنیا»؛ علما، امینان رسولان هستند، مادامی که در دنیا وارد نشده باشند، مقام روحانیت را جانشین پیامبران و اولیاءالهی در انجام رسالت آنها که تبیین است، دانسته‌اند. در گام دوم انقلاب نیز از وظایف اصلی حوزه‌ها و روحانیّت، همین مسئله روشنگری و تبیین است. همچنان که در مباحث اسلامی همچون کلام و... علمای بزرگ شیعی برای در امان ماندنِ حقایق ناب اسلامی از تحریف و تقطیع و... زحمات فراوانی متحمّل شده و آنها را به روش درست و بیانی صادق روایت کرده‌اند؛ در قضیه انقلاب اسلامی و جریان‌های آن نیز همین روش باید پیش گرفته شود. تبیین و روشنگری که از وظیفه‌های اصلی حوزه و روحانیّت است، دو پایه و رکن اساسی دارد: 1ـ علم و آگاهی شخص نسبت به مسائل انقلاب و حکومت اسلامی که از ارکان اصلی جهاد تبیین و روشنگری است. 2ـ بصیرت و دشمن‌شناسی: علاوه بر مسلح بودن به سلاح قوی و مؤثر علم و دانش، دشمن‌شناسی و داشتن بصیرت، مسئله‌ای حیاتی برای جهاد فی سبیل‌الله است. در واقع، علم به تنهایی کفایت شرکت در این جهاد را ندارد و در کنار آن بینش و بصیرت سیاسی و شناخت دقیق جبهه دشمن هم ضروری است. رهبر معظم انقلاب در دیدار علما و روحانیون خراسان شمالی در تاریخ ۱۹/۷/۱۳۹۱ فرمودند: «امروز این جوان‌های دانشجو و غیر دانشجو را که مشاهده می‌کنید‌ـ حالا من دانشجوها را می‌گویم‌ـ همه شأن تقریباً و تغلیباً مشتاقند از مفاهیم اسلامی و معارف اسلامی چیزهایی را بشناسند و چیزهایی را بفهمند و سر در بیاورند. من و شما باید زمینه فراهم کنیم که بتوانیم به آنها جواب دهیم. این فرصت تا امروز کِی برای روحانیت وجود داشته؟ علاوه بر این، ابزارهای تسهیل‌کننده، مثل رایانه‌ها و ارتباطات اینترنتی و فضای مجازی و سایبری هم که الان در اختیار شماست. اگر بتوانید آنها را یاد بگیرید، می‌توانید یک کلمه حرف درست خودتان را به هزاران مستمعی که شما آن را نمی‌شناسید، برسانید؛ این فرصت فوق‌العاده‌ای است؛ مبادا این فرصت ضایع شود. اگر ضایع شد، خدای متعال از من و شما روز قیامت سؤال خواهد کرد: از فرصت این همه جوان، این همه استبصار، این همه میل و شوق به دانستن، شما برای ترویج معارف اسلامی چه استفاده‌ای کردید؟ نظام اسلامی یک چنین خدمتی به ما معممین و روحانیون کرده. مگر می‌توانیم خودمان را کنار بگیریم؟»
