استرالیا؛ انتخاب راه سوم

مترجم: محمد صرفی

«کوین رود» در انتخابات شنبه 24 نوامبر (سوم آبان ماه) به پیروزی قاطعی دست یافت و به مقام نخست‌وزیری استرالیا رسید. حزب کارگر در این انتخابات شکست سختی را به حزب نئولیبرال حاکم به رهبری «جان هوارد» نخست‌وزیر سابق تحمیل کرد. «رود» پس از تعیین اعضای کابینه جدید قصد دارد با تغییر فضای سیاست خارجی این کشور، راه و روش جدیدی را در پیش بگیرد.

حزب کارگر در این انتخابات موفق شد 86 کرسی از مجموع 150 کرسی پارلمان استرالیا را تصاحب کند. این حزب موفق شد در حوزه‌های ایالات «کوئینزلند»، «نیووالس جنوبی» و «بنیلانگ» در سیدنی، اکثریت قاطع آرا را به دست بیاورد. اما رئیس حزب نئولیبرال کرسی خود را در پارلمان به «ماکسین مک کیو»، یک گزارشگر تلویزیونی از حزب کارگر، واگذار کرد. «هوارد» با قبول مسئولیت این شکست سنگین در برنامه‌ای تلویزیونی ـ از هتلی در سیدنی ـ حاضر شد و در مورد از دست دادن کرسی خود در پارلمان پس از 33 سال، در برابر چشمان حیرت زده هوادارن خود گفت، این مسئله محتمل بود!

در حالی که در طول تاریخ استرالیا «جان هوارد» دومین نخست‌وزیری است که صندلی خود را در پارلمان از دست می‌دهد.

اندکی پس از این «کوین رود» در «بریسبن» مرکز ایالت «کوئینزلند» در جمع هواداران خود سخنرانی پیروزی‌اش را ایراد کرد. همچنین «رود» با «سوسیلو بامبانگ یود هویونو» رئیس‌جمهور اندونزی ـ اولین کسی که این پیروزی را تبریک گفت ـ صحبت کرد و دعوت «بامبانگ» را در مورد شرکت در کنفرانس بین‌المللی بررسی تغییرات شرایط آب و هوایی پذیرفت. این کنفرانس در ماه دسامبر (ماه جاری) در «بالی» برگزار می‌شود.

«رود» اعلام کرد استرالیا به پیمان «کیوتو» خواهد پیوست. پیمان کیوتو در مورد مسائل زیست محیطی و تغییرات شرایط آب و هوایی کره زمین است. این موضوع نشان می‌دهد استرالیا قصد دارد مواضع خود را نسبت به موضوع محیط زیست و رابطه همسایگان خود تغییر دهد.

نخست‌وزیر جدید استرالیا در رقابت‌های انتخاباتی قول داده بود برخلاف «هوارد» که از پیوستن به پیمان کیوتو سر باز می‌زد، به آن بپیوندد. همین مسئله یکی از دلایل اقبال رأی‌دهندگان جوان به حزب وی بود. این حزب کاهش و قطع انتشار گازهای گلخانه‌ای و استفاده بیشتر از منابع انرژی تجدیدپذیر را به عنوان یکی از اهداف خود اعلام کرد. استرالیا یکی از بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده زغال سنگ است که 80 درصد برق مورد نیاز خود را هم از این ماده معدنی تأمین می‌کند.

«رود» تصمیم خود مبنی بر پیوستن به پیمان کیوتو را به اطلاع «جرج بوش» رئیس‌جمهور آمریکا و «گوردون براون» نخست‌وزیر انگلیس رساند و اعلام کرد همکاری با آمریکا یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی استرالیا است اما این به معنای اطاعت بی‌چون و چرا از کاخ سفید نبوده و سیاست «جان هوارد» در این مورد ادامه نخواهد یافت. او همچنین قصد دارد 500 نظامی ‌استرالیایی را تا اواسط سال 2008 میلادی از عراق به کشور بازگرداند. نخست‌وزیر جدید استرالیا وعده پایه گذاری سیاست خارجی نوین با کمترین میزان وابستگی را به واشنگتن داده است.

«رود» که سال‌ها به عنوان دیپلمات در چین بوده و صاحب‌نظر مسائل این کشور به شمار می‌رود، قصد دارد روابط نزدیکی با کشورهای جنوب شرق آسیا برقرار کند و در رقابت‌های انتخاباتی تأکید کرد گسترش مناسبات در همه زمینه‌ها با چین و هند از سیاست‌های استرالیا خواهد بود. او اعلام کرده است می‌خواهد یک بار دیگر استرالیا در مسائل جهانی استقلال خود را داشته باشد.

«هیوج وایت» از اعضای «انستیتولووی» (یک مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی در سیدنی) معتقد است، طرح گسترش رابطه با پکن در سیاست خارجی استرالیا حاکی از زیرکی نخست‌وزیر جدید است. «وایت» می‌افزاید، «رود» مخالف پیمان امنیتی مشترک استرالیا و ژاپن است. این پیمان امسال توسط «جان هوارد» با توکیو منعقد شد. وی نگران است این پیمان به روابط با چین به عنوان بزرگ‌ترین شریک جدید تجاری استرالیا ضربه بزند.

در مورد مسائل داخلی هم «رود» با دو محور عمده روبه‌رو است. محور نخست، افزایش بودجه آموزش به عنوان یکی از قول‌های تبلیغاتی است. برای نمونه وی وعده داده است به هر دانش‌آموز دبیرستانی یک رایانه اختصاص خواهد داد. موضوع دوم هم تجدیدنظر در قوانین مربوط به کارگران است. دولت «هوارد» با تصویب و اجرای این قوانین که با اعتراض جامعه کارگری استرالیا همراه بود، قدرت را از اتحادیه‌های کارگری سلب کرد.

در پایان می‌توان گفت، ابعاد این شکست سنگین که در طول 63 سال گذشته بی‌سابقه بوده، حزب لیبرال را شوکه کرده و به شدت باعث تضعیف روحیه آنان شده است. «هوارد» که از سال 1996 مقام نخست‌وزیری را در اختیار داشته از این لحاظ در استرالیا مقام دوم را دارد، اما مردم از این نخست‌وزیر 68 ساله خسته شده بودند. حتی شاید تعلل او در کناره‌گیری از انتخابات در سال گذشته محبوبیت حزبش را کاهش داد.

«پیتر کاستللو» که وزارت دارایی را در دولت هوارد و جانشینی او را در حزب برعهده داشت، اعلام کرده است، مایل نیست رهبری این حزب ورشکسته را قبول کند.