ولایت فقیه در زمانه غیبت امام معصوم به دو روش عقلی و نقلی اثبات می‌شود. در باب اثبات عقلی در شماره‌های پیشین نکاتی گفته شد؛ اما در باب اثبات روایی، سیدلارى روایاتی متعددی را که از پیامبر و سایر ائمه معصوم(ع) صادر شده است را مطرح‌کرده است. یکی از اخبار مشهورى که از نظر سید لارى بر ولایت فقیه دلالت مى‌کند، عبارت است از روایت «إن العلمإ ورثه الانبیاء»؛ این روایت در شأن علما و بیان منصب آنها وارد شده است. سیدلاری معتقد است، درباره این روایت امکان دارد؛ اولاً در سند روایت مناقشه کنند و ثانیاً، در دلالت این روایت بر ولایت فقیه خدشه کنند که هر دو اشکال صحیح نیست.(1) چون اگر بپذیریم از لحاظ سند ضعیف است، این ضعف سند از طریق شهرت و امارات معتبر و همچنین ادعاى عقلایى که بر این روایت شده، جابر سند خواهد بود(2)؛ اما درباره مناقشه در دلالت روایت، انصاف این است که پس از ملاحظه سیاق و صدر و ذیل روایت، اقتضا مى‌کند که یقین و جزم پیدا کنیم بر اینکه روایت از حیث احکام شرعیه درصدد بیان وظیفه علماست، همانند نبى و ائمه که «إولى الناس فى إموالهم» هستند.(3) نتیجه اینکه اگر قبول کنیم این روایت از لحاظ دلالت ضعیف است، اما از طریق شهرت و اجماع منقول، این ضعف جبران مى‌شود(4) آنچه از این روایت حاصل مى‌شود عموم سلطنت فقیه بر مردم است؛ اما آنچه لازم است توضیح داده شود اینکه وظیفه فقیه، همانند امام است در سلطنت و ولایت مگر اینکه دلیلى این وظیفه را از دوش فقیه بردارد و بر فقیه واجب نباشد «کالإ و امر الاقتراحیه و نحوها، کالخصائص» و به حیثى که اطاعت از فقیه در این موارد بر مردم واجب نشود؛ در حالى که در این مسائل مردم باید از امام تبعیت کنند: «فتبین مماذکرناقیام الفقیه مقام الامام فى کل ما له من السلطنه و الولایه عمومها الا ما خرج بالدلیل حیث لایجب اطاعه الفقیه فیها و ان وجب اطاعه الامام فیها»(5)
سید در پاسخ به این پرسش که ولایت پیامبر(ص) چگونه اثبات مى‌شود، معتقد است: «از حیثى که خداوند قدرت و سلطنت دارد، مى‌توان ولایت پیامبر اسلام را اثبات کرد» و از لحاظ سلطنت خدا و پیامبر فرقى نیست مگر اینکه سلطنت خداوند بالاصاله و استقلالى است، ولى سلطنت پیامبر بالتبع و الاستقبالى(6) است و همین طور منصب ائمه، در خلافت و ولایت مطلقه، همانند پیامبر در تمامى شئون سلطنت و ولایت است و فرقى هم بین سلطنت پیامبر و ائمه نیست و تنها فرق این است که سلطنت پیامبر بلاواسطه است، ولى سلطنت امام با واسطه پیامبر است. همچنین منصب فقیه در خلافت و ولایت مطلقه همانند ائمه است. در تمامى موارد سلطنت و ولایت فرقى بین سلطنت فقیه و امام نیست، مگر اینکه اولى با یک واسطه است و فقیه با دو واسطه. پس منصبى که پیامبر و ائمه و فقها دارند، یک منصب مطلقه عامه است و همه چیزهاى جدید و مناصب جدید بر اساس روش سابقه است و فرقى در آن نیست.
منابع در دفتر نشریه موجود است.
