«سلامت»، «رقابت»، «مشارکت» و «امنیت»، راهبردهای چهارگانه نظام در انتخابات اسفندماه امسال است. اگرچه همه راهبردهای مذکور مهم و اساسی هستند، اما به نظر می‌رسد راهبرد مشارکت در میان این راهبردها جایگاه برجسته‌ای دارد، به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب در دیدارهای اخیرشان، بیشتر بر موضوع مشارکت تأکید کرده و تصریح داشتند هر کس با مردم سر و کار دارد، آنها را برای شرکت در انتخابات تشویق کند.
اهمیت حضور حداکثری
اصل حضور مردمی مهم و اساسی است، اما این اصل باید به صفت «حداکثری» مزین شود. به عبارتی، زمانی می‌توان از نتایج و ثمرات انتخابات بهره برد یا اینکه انتخابات عاملی برای افزایش اقتدار و تقویت وجهه بین‌المللی نظام باشد که با حضور حداکثری و با شور و اشتیاق آحاد مردم توأمان شود.
برخلاف سایر نظام‌هایی که در آنها انتخابات برگزار می‌شود و میزان مشارکت مردمی برای آنها چندان مهم نیست، حضور حداکثری مردم در انتخابات برای جمهوری اسلامی اهمیت اساسی دارد. همین امر از نقش تعیین‌کننده مردم و جایگاه والای آنها در نزد مسئولان و تصمیم‌گیرندگان نظام حکایت دارد. به عبارتی، اصرار و تأکید بر حضور حداکثری مردم در انتخابات نشان می‌دهد، نقش آنها واقعی است و حالت صوری و تزئینی ندارد؛ زیرا اگر نقش آنها واقعی نبود، این میزان از تأکید بر حضور آنها در انتخابات ضروری نبود.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه، ضمن تأکید بر مشارکت حداکثری در انتخابات به معنای حقیقی کلمه، تأکید دارند: «هرچه انتخابات پرشورتر باشد، عظمت ملت ایران بیشتر در چشم مخالفان و دشمنان دیده خواهد شد؛ برای ملت ایران حرمت بیشتری خواهند گذاشت؛ دوستان شما هم در دنیا خوشحال می‌شوند.»(بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم امام رضا(ع)، 1388/1/1)
ایشان همچنین در اهمیت مشارکت حداکثری فرمودند: «وقتی مردم در انتخابات شرکت کنند و شور انقلابی خودشان را نشان بدهند، این موجب امنیت کشور می‌شود. این موجب پس زدن دشمنان می‌شود، طمع کشور را در دشمن کم می‌کند. انتخابات هر چه که پرشورتر هر چه که با اقبال عمومی مردم بیشتر همراه باشد، اثرات و منافعش برای کشور، برای خود مردم بیشتر خواهد بود.»(بیانات در دیدار تصویری با مردم آذربایجان شرقی، 1399/11/29)
نظام اسلامی و مسئله مشارکت
نکته بسیار مهمی که درباره چرایی تأکید بر مشارکت حداکثری در انتخابات، نباید از نظرها و توجه‌ها دور بماند، طرح و تأکید بر ماهیت مردم‌سالار نظام اسلامی و رابطه آن با اقبال و مشارکت گسترده مردمی است. نظام اسلامی بر مشارکت مردم در انتخابات تأکید دارد؛ زیرا ابتنای این نظام و بقای آن متکی بر رأی و نظر مردم است؛ جمهوری اسلامی نه رژیمی وابسته است و نه استبدادی که حیات و بقای خود را بر عنصری غیر از مردمش بنا کرده باشد. بنابراین، دوام و بقای این نظام که ماهیت مردم‌سالار دارد، به حضور و نقش‌آفرینی مردم در عرصه‌های گوناگون وابسته است. از این‌رو، می‌توان دلیل تمرکز دشمن بر جنگ شناختی را متوجه شد. در توضیح باید گفت، دشمن در جنگ شناختی درصدد است تا با تغییر محاسبات مردم، میان آنها با نظام فاصله بیندازد و آن‌گاه که در این زمینه موفق شود، می‌تواند ضربات اساسی بر پیکر کشور، نظام و مردم وارد کند؛ زیرا قدرت نظام اسلامی ریشه مردمی دارد و به اصطلاح رایج در عرف دسته‌بندی ماهیتی نظام‌های سیاسی دنیا، مردم‌پایه است و با تضعیف ریشه و خاستگاه مردمی آن نظام دینی آسیب‌پذیر می‌شود. بنابراین، مشخص است که همین حضور حداکثری مردم در انتخابات، امنیت‌آفرین است.
چه باید کرد؟
با توجه به اهمیت مشارکت و افت نسبی مشارکت در انتخابات اخیر، پیش‌بینی‌ها و برآوردها حکایت از آن دارد که در انتخابات پیش‌رو نیز احتمال دارد که مشارکت مردمی با رشدی مواجه نباشد. بنابراین، اکنون سؤال این است که برای کمک به تقویت مشارکت در انتخابات چه باید کرد؟ در پاسخ باید گفت، در کنار تلاش‌های عملی، باید برای رفع گره‌های ذهنی‌ای که رغبت و تمایل به حضور مردم در پای صندوق‌های رأی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، اقدام شود. به طور دقیق‌تر، برای تحقق هر چه بهتر این راهبرد راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
1ـ دعوت فراگیر برای شرکت در انتخابات؛
2ـ استفاده از ظرفیت چهره‌های شناخته شده برای دعوت مردم پای صندوق‌های رأی؛ استادان در دانشگاه، معلمان در مدارس، روحانیون در محله‌ها، معتمدان در بازارها و... می‌توانند این نقش را به خوبی ایفا کرده و انتخابات را پر رونق کنند.
3ـ تبیین اثربخشی واقعی انتخابات در سرنوشت کشور؛ در این زمینه می‌توان به کدها و نکاتی اشاره کرد که گویای گره‌گشایی از مشکلات کشور از سوی مجلس است. برای نمونه، مجلس قبل در برابر برجام منفعل بود، اما مجلس کنونی با تصویب قانون اقدام راهبردی هم ظرفیت هسته‌ای کشور را احیا کرد و هم دست دولت را در مذاکرات پر کرد.
4ـ تبیین اثرات بازدارنده امنیتی شرکت مردم در انتخابات؛ شاهد مثال عملی برای بازدارندگی امنیتی حضور حداکثری مردم در انتخابات، حضور مردم در راهپیمایی 22 بهمن سال گذشته است که فضایی را که در اثر آشوب‌ها علیه کشور شکل گرفته بود، خنثی کرد و شرایط را تغییر داد.
5ـ دقت در انتشار خبرهای خوب و امیدبخش به منظور خنثی‌سازی جنگ شناختی دشمن پیرامون انتخابات؛
6ـ ترسیم چشم‌انداز امیدبخش کشور با توجه به اقدامات دولت سیزدهم؛
7ـ تبیین منشأ ناکارآمدی‌ها و ضعف‌های موجود در کشور که در بی‌توجهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی ریشه دارد؛
8ـ برگزاری کرسی‌های پرسش و پاسخ درباره انتخابات، به ویژه در دانشگاه‌ها و دبیرستان‌ها به منظور مقابله با جنگ شناختی دشمنان و ایجاد شور و شعف انتخاباتی؛
9ـ گفت‌وگوی چهره به چهره با آحاد مردم؛
10ـ فراهم کردن زمینه‌های مشارکت آسان شهروندان در انتخابات؛ با تمهیداتی چون افزایش شعبه‌های اخذ رأی، الکترونیکی برگزار کردن انتخابات و... باید زمینه مشارکت آسان مردم در انتخابات فراهم شود، به گونه‌ای که مردم کمترین زمان ممکن این مهم انجام دهند.
