چهل و اندی سال از انقلاب اسلامی ایران می‌گذرد؛ سال‌هایی پر از فراز و نشیب و خوشی‌ها و ناخوشی‌هایی که هر روزش سازنده ایران آباد و آزاد امروز بوده است؛ ایران امروز ایران چهل و اندی سال پیش نیست، ایرانی که حتی در درمان و پزشکی، واکسن و دارو و فناوری و تجهیزات و تک تک بخش‌های مهم وابسته به اجنبی بود؛ بلکه ایران امروز به برکت انقلاب و تلاش مردمان انقلابی و خون شهدای راه آزادی و راه علم امروز، به ویژه در عرصه علم و فناوری، توسعه و پیشرفت سرآمد است! ایرانی که خود موشک و ماهواره می‌سازد و تلسکوپ در کلاس هابل و تولید واکسن‌های مهم و داروهای مهم‌تر و مهندسی پزشکی و مهندسی نظامی و دیگر عرصه‌های علمی و فناوری برایش هیچ کاری ندارد. ایران 1402 تفاوت فاحشی با ایران 1357 دارد و آن، اینکه دانشمندانش همانند همان حدیث معروف رسول خدا علم را حتی از ثریا به زمین کشانده و به آن دست یافته‌اند... .
باید عنوان کرد علم و فناوری در دنیای امروز، هر روز در حال پیشرفت و توسعه به سوی دنیاهای جدید است؛ علمی که ایفای نقش در آن و رسیدن به قله‌های رفیعش، بر اساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب نیازمند نگاه صحیح و ریل‌گذاری درست است تا از واقعیت‌های موجود به بایدها برسیم؛ چرا که پیشرفت میسر نمی‌شود مگر با علم و تولید علمی و البته پیشرفت فناوری! امری که در سال‌های پشت سرمان از انقلاب تا امروز با تلاش دانشمندان ایرانی و انقلابی همچون فخری‌زاده و احمدی‌روشن و... شاهد آن بوده‌ایم.
پس از انقلاب
با نگاه به میزان رشد علمی جامعه می‌توان دید، سیاست‌های حاصل از انقلاب و نظام اسلامی خالق فرصت‌ها، چقدر نتیجه داده است. تولیدات علمی، معیاری است که نشان می‌دهد یک کشور در حال پیشرفت است یا خیر؛ به همین دلیل رصد دائمی میزان وضعیت تولید علم و جایگاه علمی کشور، نشان‌دهنده وضعیت پیشرفت جامعه است. راه دوری نیست؛ چراکه نگاهی به آنچه از انقلاب تا امروز بر کشورمان در عرصه‌های گوناگون گذشته است، خود گویای همان واقعیتی است که نشان می‌دهد ایران اسلامی به لحاظ علمی و توسعه‌ای از انقلاب تا امروز جهش‌های حیرت‌آوری داشته است.
«ساینس متریکس» که وضعیت علمی کشورها را تحلیل می‌کند، نرخ رشد علمی ایران را 11 برابر بیشتر از سرعت تولید علم جهانی اعلام کرده است. همین واقعیت، در مقیاس جهانی، جمهوری اسلامی ایران را به سریع‌ترین کشور در حال رشد در علم تبدیل می‌کند.
وبگاه تحلیلی معتبر «ساینس» در کاوش آماری خود از وضعیت علمی کشورها، نتایج جالبی ارائه کرده است. بر اساس اطلاعات این وبگاه، ایران در سال 1356، تعداد 669 مقاله منتشر کرده است که این رقم سهم ایران در تولید علمی جهان را کمتر از 0/01 درصد در سال مذکور نشان می‌دهد. آمار اعلامی در سال 1397، تعداد مقالات دانشمندان و محققان ایرانی را 55 هزار و 509 مقاله عنوان می‌کند که نشان‌دهنده افزایش بسیار قابل توجه 82 برابری سهم ایران در تولید علم است. این رشد ناگهانی، جمهوری اسلامی ایران را در رتبه 16 کشورهای برتر پژوهشی و تولید علمی قرار می‌دهد. آماری که اگر به دشمنان ملت و انقلاب باشد، می‌گویند ساختگی است یا اگر انقلاب هم نبود، قطعاً در این سال‌ها کسب می‌شد! ولی آیا واقعاً چنین است؟ آیا چنین پیشرفتی در نبود انقلاب علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مردم ایران از سال ۱۳۵۷ تا امروز رخ می‌داد؟ قطعاً چنین درصدی از تولید علم بدون باز شدن مسیر آن و در پی زدودن موانع آن از عدم تمایل کشورهای مستکبر به پیشرفت علمی ایران تا روشن بودن و راه هموار تولید علمی در ایران انقلابی رخ نمی‌داد.
آمارهایی از ایران علمی
وبگاه اینسایتس، در داده‌های خود، انتشارات علمی کشورها را در بیش از 250 زیرحوزه موضوعی منتشر کرده است. آمار ۱۰ حوزه برتر علمی کشور نشان می‌دهد حوزه مهندسی، برق و الکترونیک بیشتر مورد توجه محققان ایرانی بوده و 233 هزار و 44 مستند علمی کشور در این حوزه منتشر شده است.
بررسی آماری تولیدات علمی در ایران و جهان و بررسی سهم ایران از این تولیدات نشان می‌دهد، سهم ایران پس از انقلاب اسلامی در تولید علم دنیا جهش جالب توجهی داشته است. چنانکه در سال 1998 عدد 0/07 درصد بوده و در ۲۰۱۹ به 1/98 درصد رسیده است. به عبارت دیگر، سهم ایران از تولید علم دنیا نسبت به جمعیت کشور حدود دو برابر شده است. این رشد سریع، حاصل سیاست‌گذاری‌های کلی جمهوری اسلامی برای پیشبرد علم در کشور بوده است؛ چیزی که پیش از انقلاب اسلامی وجود نداشت.
زیست‌بوم فناوری
باید تأکید کرد انقلاب اسلامی، گام بزرگی برای استقلال نهادهای فرهنگی و علمی کشور، از جمله دانشگاه‌ها برداشته است؛ افزایش تعداد مراکز علمی و بهبود کیفیت دانشگاه‌ها یکی از اقدامات اصلی انقلاب اسلامی بوده و جبران عقب‌ماندگی‌های این حوزه، از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام می‌شد تا پیشرفت کشور از این طریق میسر شود؛ امری که تحقق آن حاکی از نقش و جایگاه والای انقلاب در کسب آن بوده و هست تا افزون بر تولید علوم جدید و پیشرفت‌های علمی انحصاری برای کشورمان سبب تولید و بومی‌سازی‌های مختلف و به عبارتی زیست بوم‌های فناوری بسیاری شده است.
دنیا انگشت به دهان ماند
ایران اسلامی در سال‌های پس از انقلاب چنان دچار تحولات علمی و فناوری شده که دنیا را انگشت به دهان گذاشته است؛ باید گفت پس از ایجاد تحولات ساختاری انقلاب اسلامی در نظام سیاسی و به تبع آن نظام علمی و آموزشی کشور، موضوع بعدی توجه به تولید علم بود. شاید پیشرفت‌های علمی و فناوری از همان آغازین روزهای ابتدایی انقلاب شکل گرفت، اما کلید آغاز حرکت علمی کشور و جهش معنادار و قابل توجه آن را می‌توان از سال ۱۳۷۹ و بعد از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دانشگاه امیرکبیر و طرح مسئله جنبش نرم‌افزاری دانست. ایشان در آن دیدار برای نخستین بار مسئله مطالبه جنبش نرم‌افزاری همه‌جانبه از دانشگاهیان را مطرح کرده و در بیانات تأثیرگذار و تحول‌آفرین خود فرمودند: «امروز انتظار کشور ما از دانشگاه این است: دانشگاه باید بتواند یک جنبش نرم‌افزارىِ همه‌جانبه و عمیق در اختیار این کشور و این ملت بگذارد تا کسانی که اهل کار و تلاش هستند، با پیشنهادها و با قالب‌ها و نوآوری‌های علمىِ خودی بتوانند بنای حقیقی یک جامعه آباد و عادلانه مبتنی بر تفکّرات و ارزش‌های اسلامی را بالا ببرند. امروز کشور ما از دانشگاه این را می‌خواهد.»
این رهنمود و دستور به حرکت و خیزش علمی کارهای کارستان بسیاری به سرانجام رساند و چشم دشمن غربی و غرب‌نشین‌های خاله خرسکی را از این درصد بالای پیشرفت و توسعه و تولید علمی و زیست بوم‌های خاص و منحصر به فرد کور کرد.
