در آستانه دهه فجر و چهل و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، در بامداد هشتم بهمن ماه ۱۴۰۲ برای نخستین بار سه ماهواره ایرانی با ماهواره‌بر «سیمرغ» به صورت همزمان به فضا پرتاب شد و با موفقیت در مدار مربوطه قرار گرفت. ماهواره‌بر سیمرغ از جمله دستاوردهای متعلق به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ماهواره‌های پرتاب شده نیز جزء تولیدات متخصصان جوان مراکز علمی و فناوری کشورمان است.
ماهواره‌بر سیمرغ در حالی در پرتاب جدید و هفتمین پرواز خود ماهواره «مهدا» و دو نانوماهواره «کیهان ۲» و «هاتف ۱» را از پایگاه امام خمینی(ره) با موفقیت در مدار بیضوی با ارتفاع کمینه ۴۵۰ کیلومتر و ارتفاع بیشینه ۱۱۱۰ کیلومتری زمین تزریق کرد که این اولین بار است تزریق چندگانه در حوزه فناوری فضایی کشور به ثبت رسیده و همزمان ماهواره‌بر توانسته به مداری با ارتفاع و اوج ۱۱۱۰ کیلومتر دست یابد تا جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار، از ارتفاع هزار کیلومتری در پرتاب‌های خود عبور کند.
ماهواره مهدا یک ماهواره از سری ماهواره‌های سبک وزن پژوهشگاه فضایی ایران است که به منظور آزمایش زیرسامانه‌های توسعه‌یافته ماهواره‌ای طراحی و ساخته شده‌اند. مأموریت اصلی این ماهواره، بررسی صحت عملکرد ماهواره‌بر سیمرغ در تزریق چندگانه محموله‌های فضایی در مدار پایین زمین و ارزیابی عملکرد برخی از طراحی‌های جدید و قابلیت اطمینان فناوری‌های بومی در فضاست. نانوماهواره کیهان ۲ از سری ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران است که برای اثبات فناوری موقعیت‌یابی فضاپایه طراحی و ساخته شده و امکان تعیین موقعیت را به صورت بومی و مستقل از سامانه‌های موقعیت‌یابی جهانی، برای گیرنده‌های زمینی فراهم می‌کند و نشانه‌های تلاش کشورمان برای GPS بومی است. در این ماهواره، از زیرسامانه تعیین و کنترل وضعیت به منظور نشانه‌روی پایدار و دقیق به سمت زمین استفاده شده است. این ماهواره در حوزه ناوبری فضاپایه و تعیین موقعیت گام اول تحقیقاتی در این حوزه است که متخصصان وزارت دفاع آن را توسعه داده‌اند و ایستگاه‌های زمینی آن نیز توسعه داده شده است. قدم‌های بعدی برای پرتاب دیگر ماهواره‌ها در این حوزه نیز انجام خواهد شد. نانوماهواره هاتف ۱ نیز از سری ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران است که به منظور اثبات فناوری مخابرات باند باریک با کاربرد اینترنت اشیا ساخته شده است. نکته مهم اینکه این ماهواره به عنوان نسخه آزمایشی اول از مجموعه ماهواره‌های منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی به فضا پرتاب شده است. این ماهواره اولین قدم تحقیقاتی در راستای منظومه اینترنت اشیاست که در راستای برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور تعریف شده است؛ به همین منظور قراردادی با سازمان فضایی منعقد شده تا در آینده تعدادی ماهواره در قالب یک منظومه قرار بگیرند، لذا این ماهواره اولین گام تحقیقاتی برای شروع منظومه اینترنت اشیا یا «مخابرات باریک باند» تعریف شده است.
همانطور که گفتیم ماهواره هاتف ۱ نسخه آزمایشی اول از مجموعه ماهواره‌های منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی است که به فضا پرتاب شده است. به گفته «سالاریه» رئیس سازمان فضایی کشور یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این سازمان، «منظومه ماهواره‌ای مخابراتی باریک باند» موسوم به «پروژه شهید سلیمانی» است که متشکل از ماهواره‌های سبک وزن برای ارائه خدمات اینترنت اشیا بوده و به نظر می‌رسد با پرتاب اخیر، رسماً وارد مرحله اجرایی شده است.
همان طور که از اسم آن مشخص است، منظومه ماهواره‌ای به مجموعه‌ای از ماهواره‌هایی گفته می‌شود که در یک مدار مشخص قرار گرفته و برای انجام یک یا چند مأموریت به کار می‌روند. اگر بخواهیم در حال حاضر به نمونه‌های معروفی از منظومه‌های ماهواره‌ای اشاره کنیم، می توانیم به مجموعه ماهواره‌های خدمات اینترنتی استارلینک، سامانه‌های مکان‌یابی موقعیت‌یابی جی‌پی‌اس، بایدو یا گلوناس یا مجموعه ارتباطی TDRSS مخصوص سازمان ناسا اشاره کرد. از طرح‌های جدید در این حوزه می‌توان به طرح موسوم به Blackjack از سوی سازمان دارپا در وزارت دفاع آمریکا اشاره کرد که قرار است ماهواره‌های شناسایی کوچک‌تر و ارزان‌تر در مقایسه با مدل‌های قبلی را در تعداد بالا به مدار زمین ارسال کند.
از مزایای این کلاس از ماهواره‌های کوچک و داشتن منظومه‌های ماهواره‌ای به ویژه در بحث نظامی این است که در بحث مقابله، کار دشمن بسیار سخت خواهد بود. اگر دشمن به سمت مقابله نرم و مسائلی، مانند استفاده از اخلال‌گرها برود، حجم زیاد ماهواره‌ها که از زوایای گوناگونی یک منطقه را پوشش می‌دهند، کار را برای دشمن سخت خواهد کرد.
حالا به نظر می‌رسد در سال‌های آینده باید منتظر ورود به خدمت نسل جدیدی از موتورها و ماهواره‌برهای سوخت جامد و مایع از سوی سپاه و وزارت دفاع باشیم که توان حمل محموله‌های سنگین‌تری را در مدارهای بالاتر خواهند داشت؛ مسیری که از رهگذر آن می‌توان مسیر حرکت کشور به سمت فتح مدار ۳۶۰۰۰ کیلومتری زمین را هم تسهیل کرد؛ ان‌شاء‌الله.
