«پاول دوروف» بنیانگذار تلگرام به تازگی طی مصاحبه‌ای نکات جالبی بیان کرده است. رئیس تلگرام که خیلی اهل مصاحبه نیست، در حرف‌های خود داستان شروع تلگرام را شرح می‌دهد و حرف‌های جالبی درباره حریم شخصی، وضعیت آزادی‌بیان در شبکه‌های اجتماعی و شیوه اداره تلگرام می‌گوید؛ مانند اینکه حتی یک دلار برای تبلیغ تلگرام خرج نکرده، در حالی که پیام‌رسان‌های دیگر پنج، شش سال از قابلیت‌های تلگرام عقب هستند و بیشترین فشار برای سانسور محتوا را نه از سمت دولت‌ها، بلکه از سمت اپل و گوگل تحمل می‌کند؛ شرکت‌هایی که بازوی فناوری ایالات متحده هستند. در واقع، دوروف در قسمتی از مصاحبه خود ناخواسته لو می‌دهد که خیلی هم به آزادی بیان معتقد نیست و اگر جایی فشار پرقدرتی باشد، به خواسته قدرت بزرگ‌تر تن می‌دهد. جایی که می‌گوید اگر اپل و گوگل متقاعد نشوند، مجبوریم محتواهای مورد نظرشان را از نسخه‌های تلگرام فروشگاه‌های آنها برداریم! بخش‌های مهم این مصاحبه را در ادامه می‌خوانیم.
ترک روسیه
پس از ترک روسیه برای راه انداختن شرکت جدیدم، چندین جا را امتحان کردیم. اول سعی کردیم در برلین شرکتی راه‌اندازی کنیم. بعد رفتیم لندن، سنگاپور و سان‌فرانسیسکو. هرجایی که فکرش را بکنی، رفتیم؛ اما نتوانستیم در هیچ کدام از این شهرها بمانیم، چون موانع اداری سنگ جلوی پای‌مان می‌انداخت.
من بهترین برنامه‌نویس‌های دنیا را با خودم به این شهرها می‌آوردم و می‌خواستم آنها را در شرکتم استخدام کنم، اما آلمان می‌گفت که نه، نمی‌توانی نیرویی خارج از اتحادیه اروپا استخدام کنی و باید قبلش در روزنامه آگهی استخدام بزنی و اگر بعد از شش ماه مهندسی را از خود آلمان و اروپا پیدا نکردی، آن‌وقت می‌توانی نیروی خارجی استخدام کنی. به نظرم این ایده احمقانه‌ای بود.
در آمریکا گوشی من را زدند!
در سان‌فرانسیسکو واقعا فکر کردیم که اینجا دیگر خودش است، چون تمام شرکت‌های تکنولوژی اینجا هستند؛ اما دو اتفاق باعث شد قید سن‌فرانسیسکو را هم بزنیم. اولین اتفاق این بود که در سان‌فرانسیسکو مورد زورگیری قرار گرفتم. ساعت ۸ شب بود و داشتم بعد از ملاقاتم با «جک دورسی» در دفتر توئیتر به هتلم برمی‌گشتم و در همان لحظه داشتم درباره ملاقاتم با بنیانگذار توئیتر توئیت می‌کردم. یک‌دفعه سه مرد هیکلی به من حمله‌ور شدند و خواستند گوشی‌ام را از من بگیرند.
نمی‌خواستم گوشی‌ام دست‌شان بیفتد و آنها هم احتمالاً فکر نمی‌کردند مقاومت کنم. من گوشی را از دست‌شان کشیدم و زدوخورد مختصری پیش آمد؛ اما در نهایت موفق شدم فرار کنم. این زورگیری حسابی مرا غافلگیر کرد. من زیاد به سفر می‌روم، این اولین جایی بود که مورد حمله قرار گرفتم.
فکر کردم شاید بهتر است دور سان‌فرانسیسکو را خط بکشیم و به جای دیگری در آمریکا برویم. اینجا اتفاق دوم پیش آمد که نگران‌کننده‌تر از اتفاق اول بود. توجه FBI و آژانس‌های امنیتی آمریکا به ما جلب شد. دفعه آخری که به آمریکا آمدم، مهندسی همراهم بود که در تلگرام کار می‌کرد؛ اما تلاش مخفیانه‌ای از سمت مأموران امنیت سایبری صورت گرفت تا مهندس من را به استخدام خودشان درآورند.
آمریکا به دنبال جاسوسی است!
آمریکایی‌ها به دنبال جاسوسی از کاربران تلگرام بودند. آنها کنجکاو بودند بدانند چه کتابخانه متن بازی در برنامه تلگرام سمت کلاینت قرار گرفته و سعی داشتند مهندس من را متقاعد کنند چند ابزار متن‌باز به‌خصوص را وارد کد تلگرام کند تا به باور من، به‌عنوان بک‌دور عمل کنند.
من واقعا مطمئن بودم چنین اتفاقی افتاده است. دلیلی نداشت مهندسم چنین داستانی را سرهم کند. درضمن، من خودم هم در آمریکا تحت فشار قرار گرفتم. هر بار به آمریکا می‌رفتم، دو مأمور FBI در فرودگاه به استقبالم می‌آمدند و من را سؤال‌پیچ می‌کردند. یک بار داشتم ساعت ۹ صبحانه می‌خوردم که FBI زنگ خانه‌ای را که اجاره کرده بودم، زد و احساس کردم در آمریکا خیلی تحت نظارت هستیم. می‌خواستند بیشتر درباره تلگرام بدانند. می‌دانستند که روسیه را ترک کرده‌ام و در حال انجام چه کاری هستم؛ اما دنبال جزئیات بودند. به باورم سعی داشتند رابطه‌ای با ما برقرار کنند تا بتوانند به‌نوعی تلگرام را بهتر کنترل کنند. متوجه‌ام که آنها داشتند به وظیفه‌شان عمل می‌کردند؛ اما برای ما که داشتیم پلتفرمی با محوریت حریم شخصی توسعه می‌دادیم، این محیط برای ما خیلی مناسب نبود.
تلگرام آنچنان هم به آزادی‌بیان معتقد نیست!
باید بگویم که بیشترین فشار روی تلگرام از سمت دولت‌ها نیست، از سمت اپل و گوگل است. وقتی پای آزادی بیان در میان است، این دو بستر می‌توانند هرچیزی را که می‌توان در گوشی خواند و به آن دسترسی داشت، سانسور کنند. خیلی واضح به ما گفتند اگر قوانین آنها را رعایت نکنیم، تلگرام از استور آنها حذف می‌شود. این‌طوری نه‌تنها دسترسی بخش بزرگی از جمعیت دنیا به ابزاری که هر روز از آن استفاده می‌کنند، قطع می‌شد، بلکه برای خود اپل و گوگل هم گران تمام می‌شد.
اما این دو شرکت درباره قوانین‌شان خیلی اهل سازش و کوتاه آمدن نیستند. اگر فکر کنند محتوایی خلاف قوانین‌شان است، تمام آپ‌ها را به رعایت این قوانین مجبور می‌کنند. بحث خود قوانین نیست، بلکه نحوه اعمال آنهاست. قوانین نسبتاً کلی هستند، برای نمونه نباید محتوای حاوی خشونت، تبعیض یا سوءاستفاده از کودکان منتشر شود که طبیعتاً مخالفتی با آنها نداریم؛ اما وقتی می‌خواهند این قوانین را اعمال کنند، گاهی ما با تفسیر آنها از نوع محتوا موافق نیستیم و سعی می‌کنیم با گوگل یا اپل در تماس باشیم و بگوییم که اشتباه فکر می‌کنند و کاربران دارند به‌طور قانونی نظرشان را بیان می‌کنند؛ البته بعضی وقت‌ها حرف ما را قبول می‌کنند؛ اما گاهی هم نه و مجبور می‌شویم آن محتوا را از نسخه تلگرامی که در پلتفرم آنها توزیع شده، حذف کنیم.
