قسی‌ترین جنایتکار

در تاریخ 5 قرن استعمارگری غرب و غارت جهان کشورهای گوناگونی نقش‌آفرین بودند که در یک حقیقت که چپاول دیگر ملت‌ها باشد، هم‌نظر بودند، اما در قساوت و جنایتکاری شاید انگلیسی‌ها را بتوان در صدر قرار داد. انگلیسی‌ها جنایتکارانی بودند که از هرگونه ابزاری برای دستیابی به منافع خود بهره می‌جستند. در همین راستا یکی از نویسندگان تاریخ استعمار می‌گوید: «از بین قدرت‌های استعمارگر از پرتغال و فرانسه و اسپانیا و دیگران، کمتر کشوری را می‌توان یافت که مانند اسپانیایی‌ها و انگلیسی‌ها در مورد مستعمرات با آن روحیه سلطه‌جویی که تا حد دیوانگی می‌رسید ساکنین اصلی مستعمرات را تا حد خفت‌زدگی و احساس حقارت درهم کوبیده باشند و بین این دو نیز می‌توان گفت بریتانیای کبیر رتبه اول را حائز بوده است.» 
برای نمونه، «الندوی» در کتاب «ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمین» می‌نویسد: «یکی از متفکرین انگلستان در یکی از روزنامه‌ها در سال 1928 میلادی پیشنهاد کرد: «ملت‌های مستعمره را باید عقیم نمود که فرزند نیاورند» این عمل را برای این جهت پیشنهاد کرد که چون روز به روز بر تعداد نفرات مستعمرات افزوده می‌شود، چند صباح دیگر از جمعیت اروپا افزون می‌شوند و ممکن است علیه اروپا قیام کرده و آنان را از مستعمرات خود خارج کنند. 
تسلط مطلق اقتصادی بریتانیا، به تدریج با رشد کشورهای آلمان و ایالات متحده آمریکا در ابتدای قرن بیستم میلادی، به چالش کشیده شد. درگیری‌های اقتصادی و نظامی بریتانیا با آلمان، در نهایت به آغاز جنگ جهانی اول انجامید که در آن بریتانیا برای پیروزی، از نیروهای نظامی مستعمرات خود بسیار بهره برد. جنگ جهانی اول، بار مالی سنگینی بر دوش بریتانیا گذاشت و با اینکه مساحت سرزمین‌های امپراتوری پس از این جنگ به بیشترین حد خود رسید، بریتانیا مقام خود را به منزله قدرت بی‌رقیب نظامی و صنعتی دنیا از دست داد.
این در حالی بود که بریتانیا در جریان جنگ جهانی اول بیش از 80 درصد بوکسیت، حدود 87 درصد لاستیک، حدود 80 درصد سنگ آهن و بیش از 75 درصد تانگستن خود را از مستعمره‌های آفریقایی‌اش به دست آورد. «لرد سالیسبوری» یکی از مدیران برجسته تشکیلات استعماری بریتانیا، بعدها اعتراف کرد: «... فقط وجود امپراتوری مستعمراتی آفریقایی ما، و منابع حیاتی آن بودند... فقط اینها بودند که ما را از شکست نجات دادند.»