آیا چین موفق به آشتی گروه‌های فلسطینی می‌شود؟

به موازات نظارت چین بر امضای «توافقنامه آشتی ملی» فلسطینی که شامل مشارکت حماس در یک دولت «وحدت ملی» است که نوار غزه را پس از جنگ اداره می‌کند، نقاط «اختلاف علنی» در جریان مذاکرات «آتش‌بس غزه» رو به کاهش بوده است. 

کارشناسان معتقدند، این «تحرکات» تقویت کننده تلاش‌های میانجی‌ها برای انعقاد توافقی است که در روزهای اخیر با امتناع اشغالگران از بحث درباره ۲ بند خروج از نوار غزه و حضور حماس در قدرت پس از جنگ کمرنگ شده بود.

آنها تاکید کردند «حضور چین» در بحران به انعقاد توافقنامه شتاب می‌بخشد.

در واقع مذاکرات وحدت فلسطینی‌ها که اخیرا در پکن به پایان رسید و توافقی برای یک چارچوب پساجنگ غزه در آن امضا شد، فرصتی برای چین با هدف ارائه «یک پلتفورم رقیب برای اسرائیل و متحدان غربی‌اش درباره آینده فلسطین و خاورمیانه» محسوب می‌شود. 

حماس و فتح، ۲ جناح اصلی فلسطینی، چندین بار برای پایان دادن به اختلافات ۱۷ ساله خود از جمله مذاکراتی که در ماه آوریل در چین آغاز شد، تلاش کرده‌اند تا مصالحه کنند.

اگرچه تلاش‌ها در گذشته به سختی پیشرفتی داشته است، مشارکت پکن اکنون انگیزه‌های منحصربه‌فردی برای جدا شدن از نفوذ واشنگتن، از جمله برای محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، فراهم می‌کند.

«مهدی شکیبایی» در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از نقش چین در آشتی گروه‌های فلسطینی اظهار کرد: در حال حاضر چینی‌ها با توجه به نگاهی که در حوزه کلان مناسبات جهانی دارند و  به تدریج از یک دهه پیش و علی الخصوص طی ۵ سال اخیر تلاش کردند، علیرغم گذشته که هیچ گونه نقشی در مناسبات جهانی نداشتند، به واسطه بزرگ شدن در حوزه‌های اقتصادی و امنیت جهانی، سیاست خارجی خودشان را نیز توسعه دهند.
‌
وی تصریح کرد: در واقع پکن در تلاش است سیاست خارجی خود را براساس نقشی که در حوزه امنیت جهانی تعریف کرده، ارتقاء دهد.

این کارشناس مسائل منطقه همچنین بیان کرد: این اقدام دولت چین را می‌توان چنین ارزیابی کرد که به همان اندازه که سعی می‌کنند در زمینه انرژی و تکنولوژی‌های روز دنیا قدرت اول باشند به همان میزان قصد دارند در تحولات جهانی و بحران‌ها نیز نقش ایفا کنند.

شکیبایی خاطر نشان کرد: یکی از این مسیرها بحران‌های بین المللی است و تقریبا کشورها تلاش می‌کنند نقش داشته باشند. به همین دلیل چین سعی می‌کند گوی سبقت را از آمریکا برباید و نقشی که آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم دنبال کرده را داشته باشد.

وی با بیان اینکه پیش از این نقش چین در تحولات جهانی کمرنگ بود و پایین از آمریکا قرار داشت اما اکنون سعی دارد آن را جبران کند، گفت: مساله فلسطین یکی از قدیمی‌ترین بحران های جهانی و با قدمت یک قرن است که هنوز حل نشده و علی رغم اینکه قدرت های زیادی آمدند و رفتند همچنان مساله اشغال فلسطین زخم بزرگی است که بر پیکره بشریت مانده است.

این کارشناس مسائل منطقه همچنین با اشاره به این که مساله فلسطین به عنوان یک بحران بین‌المللی وجدان بشریت را به درد آورده است، اظهار داشت: در چنین فضایی چینی‌ها تلاش می کنند به واسطه نقشی که در مسائلی مانند اقتصاد و امنیت جهانی دارند، ایفای نقش کنند. 

وی تاکید کرد: اگر چین بخواهد همان خط و سیری که سایر قدرت‌های جهانی در طول یک قرن اخیر رفتند که ۷۵ سال آن مربوط به اشغالگری رژیم صهیونیستی و ۲۵ سال هم استعمار انگلیس می‌شود را دنبال کند و حقوق فلسطینی‌ها را نبیند بدون شک موفق نخواهد بود.

این کارشناس مسائل منطقه با تاکید بر این که هیچ قدرت جهانی نمی‌تواند مساله فلسطین را حل کند مگر این که تمام گروه‌های فلسطینی را در یک چار چوب ببینید، گفت‌: اشتباهی که قدرت‌های جهانی نسبت به مساله دنبال می‌کردند این بود که یک طیف فکری فلسطینی‌ها را می دیدند، در حالی که تمام  گروه‌های فلسطینی را باید یکجا جمع  کرده و مسائل را حل کنند. 

شکیبایی افزود: چینی‌ها در صورتی امکان آشتی را به دست می‌آورند که تمام گروه‌های فلسطینی را در یک واحد ببینند، در این شرایط ممکن است توافق صورت گیرد و مقدمه‌ای برای حل و فصل بحران فلسطین باشد.