پزشکیان: گرفتار بی‌عدالتی شدید در نظام آموزشی کشور هستیم

دکتر مسعود پزشکیان بعد از ظهر سه‌شنبه ششم شهریور ۱۴۰۳ در نخستین جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در دولت چهاردهم پس از ارائه گزارشی از عملکرد این شورا در دوره‌های گذشته و به خصوص دوره سه ساله ریاست شهید دکتر رئیسی تصریح کرد: در دوره‌های گذشته زحمات زیادی برای تصویب اسناد و سیاست‌های حوزه‌های مختلف کشیده شده، اما ضروری است که نتایج اجرای این اسناد بررسی شود، تا ببینیم این اسناد در عمل چقدر منتج به نتایج مورد نظر شده است و بر اساس آن برای ادامه مسیر تصمیم درستی بگیریم.

رئیس جمهور با بیان اینکه امروز دستگاه‌ها و بخش‌های زیادی در حوزه فرهنگی فعالیت می‌کنند و منابع و اعتبارات قابل توجهی به این فعالیت‌ها اختصاص پیدا می‌کند، اما نتیجه‌ای که مورد نظر تهیه‌کنندگان اسناد و سیاست‌ها بوده حاصل نمی‌شود، افزود: ما حتما در دولت این مسئله را پیگیری می‌کنیم؛ هر دستگاه و بخشی که از منابع عمومی برای کار فرهنگی بودجه‌ای دریافت می‌کند، باید در قبال عملکرد خود پاسخگو باشد و نتایج فعالیت خود را ارائه دهد.

پزشکیان ادامه داد: اینکه تحت عنوان فعالیت فرهنگی اعتبار دریافت کنند و فقط کتاب و مقاله بنویسند، قابل قبول نیست، نتیجه باید در تغییر رفتارها و اصلاح وضعیت دیده شود. ما باورها و اعتقاداتی داریم که آنها را قابل افتخار می‌دانیم، اما وقتی به جامعه نگاه می‌کنیم می‌بینیم که نسل جوان آنگونه که باید با ما هم عقیده نیست؛ کار فرهنگی یعنی اینکه جامعه از عمق جان بپذیرد که این باورها افتخارآمیز هستند.

رئیس جمهور با بیان اینکه دولت چهاردهم به دنبال این است که با تکیه بر اسناد و سیاست‌های مصوب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تحقق این اهداف را دنبال کند، بر ضرورت ارزیابی و بازنگری روش‌های اجرای این اسناد از سوی دولت، با همکاری دیگر بخش‌ها در قوا و ارکان مختلف نظام در راستای تحقق اهداف مترتب بر تدوین آنها تاکید کرد.

پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از نگاه و رویکرد حاکم بر عرصه تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش و آموزش عالی اظهار داشت: باید به این سوال پاسخ داد که چرا با هزینه‌های گزاف تعداد زیادی دانشگاه ایجاد کرده‌ایم و سرمایه مادی و عمر جوانان را در آنجا صرف کسب آموزشی بی‌کیفیت می‌کنیم که فارغ‌التحصیل بیکار تربیت کنیم، بدون اینکه به تناسب میان نیاز و مصرف توجه داشته باشیم.

کیفیت پایین آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها موضوع دیگری بود که مورد انتقاد رئیس جمهور قرار گرفت و درباره آن گفت: امروز در حالی که دانشگاه‌ها در دنیا وارد نسل ۴ و ۵ شده‌اند، ما همچنان در دانشگاه‌های نسل دوم درجا زده‌ایم و در دانشگاه فقط علم آموزی داریم و اگر خیلی خلاقیت به خرج دهیم، به دانشجویان روش تحقیق هم یاد می‌دهیم. آیا با این دانشگاه و فارغ‌ التحصیلانش می‌توان مشکلات پیچیده جامعه را حل کرد یا فقط دانشگاه تاسیس کرده‌ایم که کسب درآمد کنیم!؟

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه تحول در جامعه از آموزش شروع می‌شود، اظهار داشت: ما یک مکانیسم تعیین حقوق ایجاد کرده‌ایم که بر اساس آن بین عالم ماهر و خلاق با یک آدم معمولی تفاوتی وجود ندارد و هر دو حقوق برابر می‌گیرند، آن وقت معترضیم که چرا نخبگان ما مهاجرت می‌کنند. بالاخره باید بین کسی که می‌داند، می‌فهمد، می‌تواند و انگیزه دارد، با کسی که هیچ‌کدام از اینها را ندارد، یک تفاوتی باشد، اگر نه نتیجه همین می‌شود که دانشگاه و کشور از نخبگان خالی می‌شود.

پزشکیان عدم آموزش مهارت‌های اساسی پنج‌گانه انجام کار تیمی، حل مسئله، برقراری ارتباطات، ساختارسازی و قدرت مدیریت را ضعف اساسی نظام تعلیم و تربیت کشور عنوان و تصریح کرد: علاوه بر این ضعف اساسی ما گرفتار بی‌عدالتی شدید در نظام آموزشی کشور هستیم. کلاس درس برخی مدارس خاص از برخی دانشگاه‌های ما بالاتر است و در بعضی مدارس دیگر معلم هم به تعداد کافی نداریم. این تبعیض و بی‌عدالتی در آموزش باعث شده که بین ما و نسلی که در این سیستم تربیت می‌شود، فاصله بیفتد و همدیگر را درک نکنیم و زبان هم را نفهمیم.

رئیس جمهور افزود: نتوانسته‌ایم بستر عادلانه و منصفانه و بدون تبعضی برای تحصیل فرزندان این سرزمین ایجاد کنیم و اگر کسی پول نداشته باشد، فرزندش حداقل آموزش را هم فرا نمی‌گیرد. این مشکلی است که بنده وقتی برای تحصیلات تکمیلی به تهران آمدم شخصا با آن درگیر شدم و بسیار از آن رنج بردم. خود این بی‌عدالتی با فرزندان ما حرف می‌زند و به آنها می‌گوید که با هم برابر نیستند و اینجا محیط مناسبی برای تحصیل و زندگی نیست. در چنین بستری عشق به آب و خاک در خون و جان این بچه‌ها جاری نمی‌شود و وقتی فرصت پیدا کند به راحتی جلای وطن می‌کند.

پزشکیان با انتقاد از نظام پرداخت حقوق که تحت عنوان ایجاد عدالت، خلاقیت، توانمندی و مهارت افراد را نادیده می‌گیرد، خاطرنشان کرد: در چنین سیستمی ناخواسته کسی که خوب کار می‌کند منزوی شده و کسی که خوب کار نمی‌کند، ‌ خود به خود تشویق هم می‌شود، لذا تداوم این وضعیت خوب‌ها را نیز به تدریج خراب می‌کند. اصلاح این مکانیسم پرداخت حقوق و نیز آموزش کشور را حتما در دولت و با همکاری مجلس پیگیری خواهیم کرد تا هر کس به اندازه انگیزه، توانمندی، خلاقیت و بازدهی خود حقوق و مزایا و جایگاه داشته باشد.

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه هدف نهایی ما این است که حرمت و کرامت مردم به خصوص در زمان مراجعه به نظام اداری حفظ شود، گفت: آنچه در واقع باعث نارضایتی مردم می‌شود نه سختی‌های ناشی از تحریم و مسائل مشابه آن، بلکه رفتارهای نامناسب با آنها در هنگام مراجعه به بخش‌های مختلف نظام اداری از دستگاه‌های خدمات‌رسان تا دیگر دستگاه‌ها است. توصیه اکید بنده به همه مدیران دولت این است که از همه کارکنان تحت مدیریت خود بخواهند که اگر هم نمی‌توانند مشکل یک مراجعه کننده را رفع کنند، لااقل نمک بر زخم او نپاشند و با زبان و برخورد ملایم و خوش او را آرام و حرمت و کرامت وی را حفظ کنند.

پزشکیان با بیان اینکه این کار را باید از خودمان شروع کنیم، اظهار داشت: در نظر داریم شاخص‌هایی تدوین کنیم که در ماه رمضان آتی که ماه خودسازی است، بتوانیم عملکرد نیروی انسانی را حداقل یک پله ارتقا دهیم؛ باید مناسک و سنت‌های مذهبی متعالی را که داریم، بر اساس روش‌های علمی، تبدیل به چارچوب‌های عملی برای ارتقای اخلاق و رفتار اداری کنیم. در همین راستا از شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و همه دستگاه‌های دیگر می‌خواهم به ما کمک کنند تا بتوانیم یک تغییر سازنده و ارتقای عملکرد در نیروی انسانی مجموعه نظام اداری کشور بدهیم تا به جایگاه و الگوی مدنظر سند چشم‌انداز نزدیک شویم.