بقایی: حضور ما در سوریه مبنایی و اصولی بود و خروج ما هم مسئولانه

اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان صبح امروز سه‌شنبه 27 آذرماه در نشست خبری هفتگی خود با رسانه‌ها پاسخگوی سئوالات خبرنگاران شد.

بقائی در ابتدا اجلاس 8 کشور عضو دی هشت در مصر گفت: وزیر خارجه در نشست وزیران شرکت خواهند کرد و سپس نشست سران با شرکت رئیس جمهور محترم برگزار خواهد شد. در خصوص روابط دوجانبه کشورهای عضو هم گفتگو خواهیم داشت.

موضوع بازگشایی سفارت ایران در سوریه

وی درباره بازگشایی سفارت ایران در سوریه گفت: از کلمه قریب الوقوع استفاده نمی‌کنم. این نیازمند مقدماتی از جمله اطمینان از تامین امنیت نمایندگان و کارکنان است. این موضوع در دستورکار است و اگر شرایط فراهم شود ما این کار را انجام خواهیم داد.

از هر فرصتی برای توقف جنایت رژیم صهیونیستی استفاده می‌کنیم

بقائی درباره حملات به سوریه گفت: این اقدامات تجاوزکاران رژیم صهیونیستی چیز جدیدی نیست. ما به عنوان کشور مسئول از هر فرصتی برای بسیج جامعه بین‌المللی جهت توقف جنایت رژیم و تجاوزاتش به کشورهای منطقه استفاده می‌کنیم. این تعهد بین‌المللی است، حقوق بین‌الملل در خطر است. تک تک دولت‌ها موظف هستند در راستای حراست از هنجار برای توقف جنایت‌ها استفاده کنند. ما در سطح کشورهای اسلامی و در سطح سازمان ملل این موضوع را مطرح خواهیم کرد.

در سوریه به دنبال کشورگشایی و احیای امپراتوری‌های گذشته نبودیم

سخنگوی وزارت خارجه درباره هدایت تحولات در منطقه توسط ترکیه و اظهارات وزیر خارجه این کشور درباره توافق با ایران گفت: غیرطبیعی نیست که کشورها روایت‌های خودشان را از تحولات داشته باشند. آنچه که مشخص است در دوحه و نشست آستانه و هم در نشست هشت کشور، آنچه که تفاهم شده بود بیانیه آن صادر شد و ضرورت توقف درگیری‌ها و گفتگو معارضین با دولت سوریه بود.

حفظ تمامیت ارضی سوریه نگرانی مشترک بود. در همین چند روز متاسفانه تمامیت ارضی سوریه مورد هدف قرار گرفته است و بخش دیگری از سرزمین سوریه اشغال شد و قطعنامه شورای امنیت نقض شد. ما به عنوان ایران این نگرانی را داشتیم. این نگرانی‌ها مشترک بود و تلاش کشورهای شرکت کننده در دوحه این بود مانع بروز چنین وضعیتی شوند.

حضور ما در سوریه مبنایی بود و خروج ما هم مسئولانه بود. ما در سوریه به دنبال کشورگشایی و احیای امپراتوری‌های گذشته نبودیم. در سوریه کمک به تامین امنیت مردم این کشور در برابر تروریسم مهم بود. امروز در تقویم هم روز مقابله با تروریسم و افراطی‌گری است. ما با این هدف و بنا بر دعوت دولت سوریه حضور داشتیم. ما برای حمایت از شخص و گروه در سوریه نبودیم، تا آخرین لحظات کمک به حفظ تمامیت ارضی سوریه برای ما مهم بود. باور داریم امنیت در کشورهای منطقه ضامن امنیت در غرب آسیا است.

99 درصد تسلیحات اسرائیل از سوی آمریکا و آلمان تامین می‌شود

وی در خصوص گزارش بین‌المللی درباره تامین تسلیحات رژیم صهیونیستی توسط آمریکا و آلمان گفت: من به یاد ندارم در طول تاریخ سازمان ملل، هیچگاه به این میزان اجماع بین‌المللی در مورد وجود خطر مشترک علیه هنجارهای حقوق بین‌الملل ایجاد شده باشد. آن چیزی که مشخص است بی کیفر ماندن رژیم صهیونیستی عامل کلیدی در جری کردن این رژیم و ادامه نقض‌های قوانین حقوق بشر داشته است.

پرونده‌های مشخصی هم در دادگاه‌های بین‌المللی تشکیل شده که بی‌سابقه است. در دیوان بین‌المللی هم پرونده نسل کشی باز شده است. دیوان 6 دستور مشخص درباره نسل کشی در غزه صادر کرده که هیچکدام اجرا نشده است. گزارشگر حقوق بشر فلسطین بارها در گزارش‌ها اعلام کرده که ما با نسل کشی رو به رو هستیم. صحبت‌های اخیر گزارشگر سازمان ملل درباره مبارزه با تروریسم بسیار گویا است. صراحتا آنچه که عیان بوده ایشان بیان کرده است.

99 درصد تسلیحات اسرائیل از سوی آمریکا و آلمان تامین می‌شود و از جهت حقوق بین‌الملل کشورهایی که به جنایت کمک می‌کنند به عنوان همدست شناخته می‌شوند. سریع‌ترین راه برای توقف نسل کشی توقف ارسال سلاح است و کشورهای منطقه انتظار دارند این کار انجام شود.

رابطه ایران و چین پایدار است

بقائی درباره روابط ایران و چین گفت: رابطه ایران و چین مستمر و پایدار است. ما در همه عرصه‌های اقتصادی و تجاری و فرهنگی رابطه داریم. موافقتنامه 25 ساله مبنای مناسب برای گسترش روابط ایجاد می‌کند و در هر مراوده‌ای راه‌های اجرایی کردن آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

رونمایی از فهرست شهدای ترور

وی در پاسخ به سئوال تسنیم درباره رونمایی از فهرست شهدای ترور توسط وزیر خارجه طی روزهای آتی گفت: ایران به گواه آمار یکی از قربانیان تروریسم است و همزمان سابقه نشان می‌دهد در مقابل تروریسم رویکرد جدی دارد. ما شهدای زیادی برای حفظ امنیت در منطقه و خودمان فدا کردیم. رویدادی که اشاره کردید در روزهای آینده برگزار خواهد شد و یکی از گام‌هایی است که به عنوان پاسداشت شهدای ترور انجام می‌شود و از فهرست اسامی کسانی که در مقابله با تروریسم جانشان را فدا کردن رونمایی شود.

موضوع حمایت از قربانیان تروریسم مهم است و همه کشورها رویدادهایی را برای نشان دادن زشتی تروریسم و حفظ حرمت کسانی که برای حفظ امنیت کشورشان تلاش کردند برگزار می‌کنند.

اروپا باید در رفتار خودش بازنگری کند

بقائی در واکنش به اظهارات مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مربوط به جا نداشتن ایران و روسیه در آینده سوریه گفت: این خودش طنز جالبی است. ایشان یک مقدار در زمان بیان این حرف مشغول مطالعه کتاب‌های تاریخی بوده است. زمانی که قدرت خارجی بخواهد برای منطقه تعیین تکلیف کند گذشته است. اروپا باید در رفتار خویش بازنگری کند، اینکه چه تاثیری در شکل گیری مشکلات در منطقه به خصوص در سوریه داشتند. تعداد زیادی از تروریست‌ها از کشورهای غربی به سمت سوریه سرازیر شده بودند و خطری برای امنیت و ثبات در سوریه بودند.  آنان باید در عملکرد خودشان تجدیدنظر کنند به جای اینکه برای دیگران تعیین تکلیف کنند.

برخی کشورهای اروپایی موضع‌شان درباره جزایر سه‌گانه ایرانی را تصحیح کردند

وی در واکنش به تصحیح اظهارات آلمان درباره جزایر سه گانه ایرانی گفت: موضع‌گیری سخنگوی دولت فدرال آلمان درباره بیانیه مشترکی که قبلا با شورای همکاری خلیج فارس صادر کرده بودند طبیعی است، ما از تصحیح مواضع گذشته استقبال می‌کنیم و انتظار داریم بقیه کشورهای دیگر اروپایی که در آن نشست شرکت داشتند موضع‌شان را تصحیح کنند. ما خبر داریم بعضی از این کشورها با ارسال یادداشت کتبی موضع خودشان را تصحیح کردند.

زمان دقیقی برای گفتگو با اروپا مشخص نشده است

بقایی در واکنش به نامه تروئیکای اروپا علیه ایران و گفتگوها با اروپا گفت: در مورد زمان گفتگوها هنوز زمان دقیقی مشخص نشده است، صرفا تفاهم شد گفتگوها ادامه پیدا کند. نامه‌نگاری آنان موضوع جدیدی نبود و ما پاسخ خودمان را به شورای امنیت ارسال کردیم. ما این روش را سازنده نمی‌دانیم. التهاب‌زایی درباره موضوعی که مورد گفتگو بوده و درباره برنامه‌ای که صلح آمیز بودن آن سال‌هاست آشکار شده درست نیست. این اظهارات تاثیری در برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران ندارد. رویکرد سیاست زده هم تاثیری ندارد و از لحاظ حقوقی مبنایی ندارد.

گزارش اخیر وزارت خارجه درباره حقوق بشر آمریکا  و انگلیس

وی در خصوص گزارش اخیر وزارت خارجه درباره حقوق بشر آمریکا  و انگلیس گفت: این گزارش هم در راستای کمک ما به ارتقای حقوق بشر و ترویج مفاهیم حقوق بشری است و هم نشان داده شود نقض حقوق بشر در کشورهایی که خودشان را عاری از اشتباه می‌دانند، به شدت وجود دارد.

اگر قرار است به حقوق بشر رسیدگی شود باید به نقض حقوق توسط این کشورها رسیدگی شود. چیزی که واضح است نقض حقوق بشر سایر کشورها توسط این کشورهاست. روشن‌ترین آن ارائه تسلیحات کشنده به رژیم صهیونیستی است. باید این موارد مستندسازی شود و کشورها باید پاسخگو شوند.

هنوز دولتی شکل نگرفته و سوریه در مرحله گذار است

سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه آیا ایران با دولت انتقالی سوریه ارتباط دارد یا خیر گفت: هنوز دولتی شکل نگرفته و سوریه در مرحله گذار است. ما منتظریم که مرحله گذار طی شود و امیدواریم مرحله گذار در سوریه مسالمت آمیز و با حفظ تمامیت ارضی سوریه انجام شود و حاصل آن شکل گیری دولتی فراگیر و حافظ تمامیت ارضی این کشور باشد و در زمان مقرر ما هم تصمیم خواهیم گرفت.

امنیت منطقه را از امنیت خودمان جدا نمی‌دانیم

وی در خصوص رابطه کشورها و رایزنی‌ها با مخالفان سوریه و حضور ایران در سوریه و همچنین رویکرد ایران در قبال قطعنامه 2254 گفت: موضع ایران درباره سوریه در بیانیه وزارت خارجه به روشنی بیان شد. در مقاله آقای عراقچی که در الاخبار به چاپ رسید موضع ما را بیان کردند.

حضور ما در سوریه هدف روشن و اصولی داشت و آن مقابله با افراطی‌گری داعش بود. ما امنیت منطقه را از امنیت خودمان جدا نمی‌دانیم. در این 14 سال از سازوکارهای مختلفی برای کاهش تنش استفاده شد. روند آستانه یکی از آنان بود و این روند کماکان قابل استفاده و بهره برداری برای گذر سالم و ایمن از شرایطی است که سوریه با آن مواجه است.

ما همواره خیرخواه مردم‌ سوریه بودیم و این رویکرد را ادامه خواهیم داد. با توجه به جمیع شرایط و عملکرد جریان‌هایی که در سوریه فعال هستند، در مورد گام‌های بعدی خودمان سیاستی را اتخاذ خواهیم کرد. قطعنامه 2254، یک قطعنامه برای روند تحولات در سوریه بود. ما تلاش زیادی برای نزدیک کردن معارضین و دولت سوریه کردیم. اینکه قطعنامه نیازمند اصلاحاتی باشد تابع ارزیابی بازیگران و طرف‌های دخیل در سوریه است. هر آنچه که مورد انتخاب مردم سوریه به معنای اعم آن باشد مورد احترام ما خواهد بود.

برای گفتگوها با طرف اروپایی نیاز به میانجی نیست

بقائی در خصوص احتمال میانجی‌گری ژاپن در خصوص برجام گفت: ما با همه طرف‌های برجام در ارتباط هستیم و در رابطه با گفتگوهای طرف اروپایی نیاز به میانجی نیست. این موضوعی است که ما به صورت فعال با سایر طرف‌های برجام به آن می‌پردازیم.

اعداد و ارقام درباره بدهکاری سوریه به ایران اغراق آمیز است

سخنگو در واکنش به انتشار اعدادی از بدهکاری سوریه به ایران گفت: این اعداد و ارقامی که مطرح می‌شود اغراق آمیز است. معاهده و یادداشت تفاهم‌هایی که منعقد می‌شود بین دو کشور است و بین دو گروه نیست. همه این تعهدات و حقوق بین دو کشور موجود است و ناپدید نمی‌شود. هر نظامی که روی کار بیاید بر اساس اصل جانشینی این حقوق منتقل خواهد شد و این موضوع در دستوکار ماست.

آماده همکاری با کشورها در بحث انرژی هسته‌ای هستیم

وی در خصوص همکاری با کشورها در بحث انرژی هسته‌ای گفت: موضوع استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای بحث مفصلی است. انرژی هسته‌ای کاربردهای متنوعی در حوزه‌های مختلف دارد. ما در مواردی که علاقه مندی وجود داشته باشد مثلا در رادیوداروها آماده کمک و همکاری با کشورهایی که طالب این محصولات باشند هستیم.

برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز هست و خواهد بود

سخنگوی وزارت خارجه درباره تهدیدات و ادعاها در خصص برنامه هسته‌ای ایران گفت: این موضوع ناشی از عدم شناخت کافی نسبت به سرچشمه‌های قدرت ایران است. قدرت و توان بازدارندگی ایران منابعی دارد که با این تهدیدات مورد تهدید واقع نمی‌شود. پیشتر مقامات رژیم صهیونیستی اتهام زده بودند که ایران تا چند وقت دیگر بمب هسته‌ای خود را رونمایی می‌کند. این یک اتهام زنی است. برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز هست و خواهد بود.

رویکرد ترامپ نسبت به ایران

وی در خصوص اظهارات مقامات سابق آمریکا مبنی بر رویکرد ترامپ نسبت به ایران گفت: ما چیزی از دولت آتی آمریکا نشنیدیم. آنها هنوز مستقر نشدند و ترجیح می‌دهیم در خصوص گمانه‌زنی‌ها از طرف‌های مختلف و مقامات سابق واکنشی نداشته باشیم. ما بعد از اینکه مشخصا در این مورد اطمینان حاصل کنیم نسبت به گزینه‌ها تصمیم خواهیم گرفت.

اتفاقات در غزه با هیچ نمونه‌ای در تاریخ قابل قیاس نیست

بقائی درباره وضعیت نقض حقوق بشر توسط رژیم صهیونیستی گفت: جامعه بین‌المللی واقعا دچار نوعی خشم و نگرانی بی سابقه نسبت به وقوع جنایات علیه بشریت است. اتفاقات در غزه با هیچ نمونه‌ای در تاریخ قابل قیاس نیست. اینکه در مقابل دوربین‌ها تجاوزاتی انجام شود و سازمان‌های بین‌المللی دست بسته باشند. از طرف واکنشی که نسبت به انتقاد ایرلند از سوی رژیم دیدیم نشان دهنده عصیان رژیم صهیونیستی است. آن چیزی که نیاز است، این است که بسیجی برای استفاده از همه امکانات برای وادار کردن رژیم به توقف جنایات صورت گیرد.

فعالیت سفارت سوریه در تهران

وی درباره فعالیت سفارت سوریه در تهران گفت: سفیر سوریه و هیات دیپلماتیک کماکان در سفارت هستند و در مورد فعالیت آتی سفارت سوریه، تصمیمی که هیات آتی سوریه بگیرند ما هم تصمیم خواهیم گرفت. کنسولگری ما در حلب هم در این خصوص مطرح شده که تصمیم گرفته خواهد شد.

حضور ما در سوریه برای دفاع از یک شخص و گروه نبود

سخنگوی وزارت حارجه در واکنش به دلایل سقوط بشار اسد و اظهارات و ادعاهایی درباره ایران در این خصوص گفت: این از همان روایت‌هایی است که طرف‌ها از هر فرصتی برای بیان روایت القا کننده ضعف راجع به ایران استفاده می‌کنند، و در این مورد نیز از آن استفاده کردند. حضور ما در سوریه برای دفاع از یک شخص و گروه نبود. حضور ما مبنایی برای کمک به استقرار صلح و ثبات، مشخصا برای مبارزه با تروریسم بود. متاسفانه کشورهایی از این خلاء ایجاد شده برای استمرار حرکت‌های ثبات‌زدا در منطقه استفاده می‌کنند. باید سئوال شود که حضور آمریکا در سوریه بر کدام مبنا است و چه عملکردی داشتند! چیزی که روشن است، این است همه کشورها برای دفاع از خود متکی به ظرفیت‌های داخلی باشند.

رویکرد کانادا از سال‌ها قبل رویکرد نامناسب بوده است

وی در واکنش به حذف فیلم ایرانی توسط کانادا گفت: رویکرد کانادا از سال‌ها قبل رویکرد نامناسب بوده است. این را باید در چارچوب سیاست‌های نسنجیده و نامناسبی در نظر بگیرید که در عرصه‌های مختلفی وجود دارد. ما اظهار امیدواری کردیم که کشورهایی که چنین رویکردهای ناصوابی را در پیش گرفتند، در رویکرد خودشان بازنگری کنند.

آینده سوریه را خود سوری‌ها باید بسازند

بقائی در خصوص عدم حضور ایران در نشستی درباره سوریه در اردن و اظهارات هاکان فیدان از توافق با ایران گفت: همه می‌توانند اظهار نظر کنند اما ما هم روایت خودمان را داریم. ایران هیچگاه چشم داشت ارضی نسبت به هیچ کشوری نداشته است و حضور ما در سوریه در این راستا بود. آینده سوریه را خود سوری‌ها باید بسازند و طبیعی است که کشورها هم در این روند مشارکت کنند.

اینکه یک روند دیپلماتیک آغاز شده که عمدتا کشورهای عربی بودند، ما شاهد بودیم که روندی هم به نام آستانه وجود داشت. اکنون هم روندی ایجاد شده و ما امیدواریم بتواند با همکاری طرف‌های مختلف سوری و طیف‌های مختلف کمک کند به پیشبرد روند. اما طبیعی است که این روند سوری-سوری خواهد بود و امیدواریم همه درس گرفته باشند مداخلات در کشورها به سود هیچ کشوری در منطقه نخواهد بود. کشورهای منطقه و همه بازیگران منطقه که نقشی در شکل گیری روندها دارند باید به دور از جاه طلبی‌ها کمک حال مردم سوریه در این روند باشند.

همه به قدرت دفاعی ایران واقف هستند

وی در خصوص تهدیدات رژیم علیه ایران گفت: ما در اینکه شرارت رژیم اشغالگر حدی ندارد تردید نداریم. در عین حال امیدواریم که سایر طرف‌ها منافع خودشان را تشخیص دهند و بدانند رژیم در منطقه سابقه‌ای جز تخریب و تجاوزگری ندارد. آنان با افتخار بیان می‌کنند که زیرساخت‌های سوریه را مورد هدف قرار دادند و هیچ ابایی از گسترش تجاوزگری خود ندارند. همه به قدرت دفاعی ایران واقف هستند و نیروهای مسلح ایران با تمام توان از کیان سرزمینی دفاع خواهند کرد.

روند شکل گیری دولت در لبنان

بقائی درباره روند شکل گیری دولت در لبنان و آیا اینکه وزیر خارجه سفری به بیروت خواهند داشت یا خیر گفت: حمایت از روندهای مثبت یا کمک به شکل گیری روندهای مثبت ضرورتا نیاز به سفر و حضور شخصی ندارد. ما به شیوه‌های مختلف تلاش می‌کنیم کمک حال دوستانمان باشیم. تصمیم، در آخر تصمیم دولت و مردم لبنان از جمله مقاومت است.

در سطح بین‌المللی با نوعی جعل واقعیات مواجه هستیم

سخنگوی وزارت خارجه درباره برنامه‌های وزارت خارجه برای نقش رسانه در مقابل روایت سازی‌ها گفت: ما کاری که باید انجام دهیم برجسته کردن اهمیت نقش رسانه در پیشبرد اهداف سیاست خارجی ایران است. ما در سطح بین‌المللی با نوعی جعل واقعیات مواجه هستیم. شاهد استفاده از مفاهیمی که واقعیت ندارند و در راستای برداشت کاملا وارونه از تحولات به خصوص مقاومت است، هستیم. ما به این واقفیم و از هر ابزاری در این خصوص استفاده می‌کنیم.

با کشورهای همسایه سوریه در گفتگو هستیم

وی درباره راهبرد ایران در ادامه تحولات منطقه گفت: ما قطعا به عنوان یک کشور اثرگذار در منطقه و کشوری که دغدغه امنیت در منطقه را داریم فعالانه در هر روند مشارکت خواهیم داشت. ما با کشورهای همسایه سوریه در گفتگو هستیم و در حاشیه نشست دی 8 در قاهره این موضوع در دستوکار وزیر خارجه با همتایان خواهد بود. ما به عنوان کشوری که همواره خیرخواه مردم سوریه بودیم از هیچ تلاشی فروگذاری نخواهیم کرد. آن چیزی که دغدغه همه کشورهاست استمرار تجاوزات رژیم علیه سوریه است. بخش‌هایی از سوریه در ظرف چند روز اشغال شده است و همه کشورها باید نسبت به آن هوشیار باشند.

همه اقشار، مذاهب و گروه‌ها باید بتوانند در شکل‌گیری آینده سوریه مشارکت داشته باشند

بقائی در خصوص کردهای سوریه و رویکرد ایران در قبال حضور آنان در آینده سوریه اظهار داشت: موضع اصولی ما در رابطه با سوریه مشخص است. تمامیت ارضی و حفظ وحدت برای ما مهم است. همه اقشار و مذاهب و گروه‌ها در سوریه باید بتوانند در روند شکل‌گیری آینده سوریه مشارکت داشته باشند و باید بدون تبعیض برای طیف‌های تشکیل دهنده سوریه صورت گیرد. ما نسبت به این پافشاری می‌کنیم.