بن بست فشار حداکثری و توهم توافق یک‌جانبه!

پایگاه بصیرت / علی تتماج

عمان در حالی میزبان دور سوم مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و آمریکا در دو سطح کارشناسی و عالی است که عملکرد این روزهای آمریکایی‌ها ابهامات در باب صداقت مذاکراتی آنها را بیش از پیش ساخته است چرا که آنها از یک سو به دنبال فشار حداکثری هستند و از سوی دیگر برآنند تا زمینه را برای امتیازگیری یک جانبه فراهم سازند.
دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان در حالی برگزار می‌شود که مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی وزیرخارجه و کاظم غریب‌آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل وزیرخارجه ایران ریاست هیئت فنی ایران را در مذاکرات کارشناسی غیرمستقیم ایران و آمریکا بر عهده دارند و عراقچی و ویتکاف همچون دوره‌های گذشته مسئولان ارشد مذاکرات هستند.

این نشست در حالی برگزار می‌شود که از یک سو تهران همچنان نگاهی نه زیاد خوشبینانه و نه زیاد بدبینانه به مذاکرات دارد در حالی که حفظ غنی سازی بر اساس ان پی تی و نیز لغو تحریم‌ها اساس خواسته‌های ایران است. در نقطه مقابل اما گویی آمریکایی‌ها همچنان به درستی اصول مذاکراتی را در نیافته‌اند و رفتارهای مغایر با تعامل را در قالب فشار حداکثری اجرا می‌کنند.
سفر عراقچی وزیر امور خارجه به چین و نیز توافقات اقتصادی در کمیسیون مشترک ایران و روسیه با سفر وزیر نفت به مسکو که توافقاتی همچون انتقال گاز روسیه به ایران از طریق زمینی و نیز احداث نیروگاه جدید هسته‌ای را به همراه داشت و نیز پیام عراقچی که اروپا را به دیپلماسی دعوت کرده بیانگر عزم و اراده ایران برای تعاملات جهانی و نیز نچیدن تمام تخم مرغ‌ها در سبد مذاکره با آمریکا است. این رویه منطقی از سوی ایران در حالی صورت می‌گیرد که طرف آمریکایی چندان رویکردی تعاملی از خود نمایش نداده و حداقل در فضای رسانه‌ای فشار حداکثری و زیاده خواهی را محور برنامه‌هایش دارد.

ترامپ دلبسته دیپلماسی و جنگ
هر چند که خانم تمی بروس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با مثبت و سازنده توصیف کردن روند مذاکرات ایران و آمریکا با میانجیگری عمان اعلام کرد که استیو ویتکاف نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه و مایکل آنتون مدیر برنامه ریزی سیاسی وزارت خارجه روز شنبه ششم اردیبهشت ماه برای مذاکره با تهران در عمان حضور خواهند داشت اما مواضع ترامپ همچنان بیانگر رویکرد به فشار حداکثری است که بر مذاکرات تاثیر منفی خواهد داشت.
ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با مجله «تایم» ضمن استقبال از دیدار با مقامات ارشد جمهوری اسلامی گفت: نتانیاهو من را به جنگ با ایران نخواهد کشید، ولی در صورتی که مذاکرات برای توافق هسته ای شکست بخورد، من خودم این جنگ را هدایت خواهم کرد. وی تصریح کرد: این درست نیست که من اسرائیل را از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران منع کردم، ولی این مسئله را برایشان راحت نکرده‌ام. ترامپ در عین حال مدعی شد: این احتمال که ما برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای به این کشور حمله کنیم، همچنان وجود دارد.
پیش از این نیز ترامپ که پس از استقبال از نخست‌وزیر نروژ در جمع خبرنگاران حضور داشت، گفت: فکر می‌کنم ما دربارۀ ایران عملکرد خوبی داشته‌ایم. در رابطه با ایران تنها دو گزینه وجود دارد و یکی از آن‌ها «به‌ هیچ‌وجه گزینۀ خوبی نیست». این سخنان ترامپ تکرار دو گزینه‌ای مذاکره یا جنگ است حال آنکه تهران همواره تاکید دارد که از یک سو در شرایط تهدید توافق نمی کند و از سوی دیگر آمادگی نظامی برای هر جنگی را دارد.

غنی سازی و تکرار بی‌منطقی آمریکا
در رویکردی که مغایر با تمامی قوانین بین المللی و حقوق ایران به عنوان عضو ان پی تی است، روبیو وزیر خارجه آمریکا در سخنانی ادعای برچیدن غنی سازی در ایران و تامین نیازهایش از خارج را مطرح کرده است. البته او به این مهم نپرداخته که زمانی ایران سوخت 20 درصد را از آرژانتین برای مصارف پزشکی وارد می‌کرد اما غرب در اقدامی مغایر با قوانین جهانی مانع آن شد تا از درمان مردم به عنوان ابزار باج خواهی بهره گیرد. اقدامی ضد بشری که البته مردانی چون شهید شهریاری با ساخت میله‌های سوخت و اجرای غنی سازی 20 درصد آن را به شکست کشاند و امروز کشور بدون نیاز به خارج به تامین رادیو دارو و بهره گیری از اورانیوم 20 درصدی در امور پزشکی، کشاورزی و بهبود شرایط زندگی مردم می‌پردازد. وزیر خارجه دولت ترامپ، مارکو روبیو، با ارائه توضیحی ، پرده از «طرح بزرگ جدید» واشنگتن برداشت: تأمین سوخت برنامه هسته‌ای ایران از خارج. اما این پیشنهاد تازه نیست، بلکه همان ایده‌ای‌ست که ایران بارها آن را رد کرده؛ چون از نگاه تهران، تضمین واقعی فقط، غنی‌سازی داخلی است. لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال نوشت: روبیو وزیرخارجه بالاخره پس‌زمینه تغییر ناگهانی موضع ویتکاف درباره غنی‌سازی را شرح داد و رسماً خبری را اعلام کرد که تقریباً با اطمینان قبلاً در رم به ایرانی‌ها منتقل شده: ایده بزرگ جدید واشنگتن این است که سوخت مورد نیاز برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران از خارج تأمین شود. واقعیت این است که موضوع غنی‌سازی در دل همه توافقات هسته‌ای ایران با غرب، از برجام تا پیش‌نویس‌های نیمه‌کاره، همواره مرکز ثقل بوده و خواهد بود. روبیو سعی می‌کند تصویر تازه‌ای از یک ایده قدیمی بسازد، اما تهران، با خاطره‌ای تاریخی از بی‌اعتمادی، آماده معامله در مورد غنی سازی نیست. این سخنان نشان می‌دهد که آمریکا رسما توهم برچیدن تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در سر دارد و می‌خواهد ایران در حد آزمایشگاه از حق غنی سازی برخوردار باشد.

بازی با کارت توافق موقت
توافق موقت حربه‌ای است که همواره آمریکا در مذاکرات در قبال کشورها اجرا کرده است چنانکه در اوسلو در سال 1993 این رویه اجرا و تشکیلات خودگردان سازش با اسرائیل را انجام داد و سه موضوع بازگشت آوارگان، قدس و اراضی 1967 به آینده موکول شد پس از سه دهه هیچ رویکرد تعاملی در قبال فلسطین صورت نگرفته و هر مذاکره‌ای بر سر اوسلو ابعاد جدید اشغالگری صهیونیست‌ها بوده است. اکنون نیز آمریکا در قبال هسته‌ای ایران به دنبال این بازی است تا در نهایت سایر زیاده خواهی‌ها یعنی موشکی و منطقه‌ای را نیز به ایران تحمیل کند. بعد دیگر رفتارهای غیر اصولی آمریکا را بیان طرح‌هایی از زبان ایرانیان تشکیل می‌دهد تا به زعم خویش ایران را از یک سو در عمل انجام شده قرار دهند و از سوی دیگر تهران را به دروغ‌گویی و نقض تعهدات مذاکراتی متهم نمایند. این سیاست متهم سازی و مقصر نمایی در فضای رسانه‌ای پیگیری می‌شود چنانکه آکسیوس به نقل از دو منبع مدعی شده که عراقچی پیشنهاد توافق موقت را مطرح کرده است. این ادعای رسانه‌ای در حالی است که نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای آن را تکذیب و اعلام کرد: این به سادگی نادرست و غیردقیق است.

آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها هر زمان که نمی توانند در مذاکرات به ایران فشار آورند و یا توافقی میان ایران و آژانس صورت می گیرد با دروغ پردازی به دنبال فشار بر تهران هستند چنانکه پیشتر نیز ادعای نتانیاهو مبنی بر مراکز مخفی هسته‌ای ایران به رسوایی سرویس بهداشتی برایش و آمریکا ختم شد.

گرفتار در لابی صهیونیستی
در اقدامی که بیانگر دروغ بودن ادعای مقابله ترامپ با اقدامات صهیونیست‌ها علیه ایران است، انتصاب چهره‌ای وابسته به وزارت جنگ اسرائیل به‌عنوان مسئول میز ایران در شورای امنیت ملی آمریکا، نشانه‌ای از نفوذ رو‌به‌گسترش تل‌آویو در قلب سیاست‌گذاری ایالات متحده است؛ آن‌هم در شرایطی که کارزار تازه‌ای برای جایگزینی جنگ با دیپلماسی در جریان است. تحولات اخیر در شورای امنیت ملی ایالات متحده بار دیگر بر تلاقی پیچیده منافع واشنگتن و تل‌آویو در قبال ایران سایه افکنده است. انتصاب «مِرَاو سِرِن»، چهره‌ای با سابقه در وزارت جنگ رژیم صهیونیستی و وابستگی مستقیم به جناح نئومحافظه‌کار آمریکا، به‌عنوان مسئول میز ایران و اسرائیل در شورای امنیت ملی، تنها یک انتصاب اداری نیست؛ بلکه تجلی رویکردی استراتژیک برای مهندسی مسیر سیاست خارجی آمریکا در برابر ایران. انتصاب فردی که سابقه زیست، خدمت و پیوندهای ایدئولوژیک با محافل جنگ‌طلب اسرائیلی دارد، به‌عنوان مسئول میز ایران در کاخ سفید، نشانگر تضعیف تدریجی ظرفیت‌های مستقل آمریکا در سیاست‌گذاری و تسلیم تدریجی آن در برابر لابی‌های فراملی است. دولت ترامپ، با بازگشت عناصر کلیدی این جریان به بدنه امنیتی، زمینه را برای اتخاذ تصمیم‌های تندروانه علیه ایران بیش از گذشته مهیا کرده است که خود بعد دیگر بی‌صداقتی مذاکراتی آمریکا نشان می‌دهد.

داستان سرایی با چاشنی پنهان کاری
در یک بازی تکراری و نخ نما شده در استانه مذاکرات غیر مستقیم عمان و همزمان با توافقات ایران و آژانس «مؤسسۀ علوم و امنیت بین‌المللی» مستقر در واشنگتن مدعی شد که تهران در حال ایجاد یک حصار امنیتی عظیم پیرامون دو مجموعه تونل عمیق مرتبط با تأسیسات اصلی هسته‌ای نطنز است. این دروغ پردازی البته با جوگیری گروسی همراه بود چنانکه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در واکنش به گزارش آی.اس.آی.اس، از تهران خواست توضیحاتی درباره تونل‌های ساخته‌شده در اطراف سایت هسته‌ای نطنز ارائه دهد. این بازی تکراری ادامه همان مطالبات ادعایی است که سالهاست آژانس مطرح و هر بار پرونده مختومه و دوباره بازگشایی می‌شود که بی صداقتی آژانس را نشان می‌دهد. در واکنش به این جوسازی‌ها عراقچی، در شبکۀ ایکس گزارش منتشر شده دربارۀ ایجاد یک حصار امنیتی عظیم پیرامون دو مجموعه تونل عمیق مرتبط با تأسیسات اصلی هسته‌ای ایران را بخشی از «تلاش‌های رژیم اسرائیل و برخی گروه‌های ذی‌نفوذ برای به شکست کشاندن دیپلماسی» خواند.عراقچی با بیان این‌که اورانیوم غنی‌شده در ایران تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد، افزود نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی «با توجه به سوابق تلاش‌های خرابکارانه» در حالت آماده‌باش کامل هستند. آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها هر زمان که نمی توانند در مذاکرات به ایران فشار آورند و یا توافقی میان ایران و آژانس صورت می گیرد با دروغ پردازی به دنبال فشار بر تهران هستند چنانکه پیشتر نیز ادعای نتانیاهو مبنی بر مراکز مخفی هسته‌ای ایران به رسوایی سرویس بهداشتی برایش و آمریکا ختم شد.

اروپا دوباره پلیس بد شد
همزمان با مذاکرات بار دیگر گویی تقسیم کار اروپا و آمریکا فعال شده است چنانکه در زمان مذاکرات ایران با اروپا، این آمریکاست که پلیس بد می شود و اکنون بالعکس شده است.
در اقدامی توهمی و صرفا در راستای فشار حداکثری سخنگوی وزارت خارجه هلند می‌گوید که هادی فرجوند سفیر ایران در این کشور را احضار کرده است درحالیکه سازمان اطلاعات هلند در گزارش سالیانه ادعاهای واهی علیه ایران مطرح کرده است.این اقدام پس از آن صورت گرفت که سازمان اطلاعات هلند با یک اتهام واهی مدعی دخالت ایران در دو سوء قصد در اروپا شد.این سازمان در گزارش سالانه خود که روز پنجشنبه منتشر شد، این ادعا را مطرح کرد که دو مرد در ژوئن 2024 در شهر هارلم پس از سوء قصد به یک ایرانی مقیم این کشور در آنجا دستگیر شدند. سفارت جمهوری اسلامی ایران در هلند با صدور بیانیه‌ای ادعاهای مندرج در گزارش سالیانه نهاد امنیت ملی این کشور را به‌شدت رد کرد و هرگونه دخالت ایران در عملیات سوء قصد در اروپا را بی‌اساس خواند.این تحرکات منفی اروپا در حالی صورت می‌گیرد که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه بار دیگر دیپلماسی را به اروپا پیشنهاد می‌کنم، گفت: پس از رایزنی‌های اخیرم در مسکو و پکن، آماده‌ام تا گام اول را با سفر به پاریس، برلین و لندن بردارم. پیش از آغاز گفت‌وگوی غیرمستقیم با آمریکا نیز آماده این کار بودم، اما سه کشور اروپایی نخواستند.وی افزود: اکنون توپ در زمین اروپایی هاست. اروپایی با این رفتارها بار دیگر نشان دادند که همچنان بازیچه آمریکا هستند و نمی‌تواند به عنوان بازیگری مستقل به آنها نگریست.

منبع: سایت بصیرت