مجلس خبرگان از نگاه امام خمینی (ره)

مجلس خبرگان یکی از نهادهای عالی است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیش‌بینی شده و سه وظیفه مهم شناسایی، انتخاب و نظارت بر رهبری را عهده‌دار می‌باشد. اعضای این نهاد عالمانی متعهدند که از سوی مردم برگزیده می‌شوند.
به همان اندازه که رهبری در نظام اسلامی جایگاهی رفیع و بلند دارد مجلس خبرگان نیز، که وظیفه‌اش در ارتباط با رهبری است، مهم و ارزشمند است.
امام خمینی (ره) به عنوان معمار و بانی انقلاب اسلامی از سال‌های نخستین شکل‌گیری این نهاد، به تبیین جایگاه این مجلس و تشویق و ترغیب مردم به حضور در انتخاب خبرگان پرداخت و نیز خبرگان منتخب مردم را به دقت در انجام وظیفه توصیه فرمود.
در این جا گزیده‌ای از سخنان امام (ره) در پنج محور عرضه می‌گردد:
1. جایگاه مجلس خبرگان
امام در قسمتی از پیامی که به هنگام گشایش اولین دوره مجلس خبرگان ارسال داشتند، فرمودند:
(... و اکنون شما ای فقهای شورای خبرگان و ای برگزیدگان ملت ستمدیده در طول تاریخ شاهنشاهی و ستمشاهی، مسئولیتی را قبول فرمودید که در رأس همه مسئولیت‌ها است و آغاز به کاری کردید که سرنوشت اسلام و ملت رنج‌دیده و شهید داده و داغدیده در گرو آن است.)
2. شرکت مردم در انتخابات
امام بارها و بارها بر حضور مردم در انتخاب خبرگان سفارش اکید داشتند: (امروز در ملت ما مطرح است قضیه مجلس خبرگان برای تعیین رهبری، این مسأله‌ای است که نباید ملت ایران برای آن، کم ارج قائل باشد. الان یک دسته از قراری که شنیدیم دوره افتاده‌اند که این مجلس خبرگان نباید باشد، برای این که تضعیف رهبری است. مجلس خبرگان، تقویت رهبری است، گول این حرف‌ها را نخورند، باید همه وارد بشوند، این یک تکلیف است.)
در جمع دانشجویان عضو دفتر تحکیم وحدت و انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه‌های سراسر کشور فرمودند:
(البته مسائل زیادی در پیش داریم و شما در پیش دارید که باز شیاطین دوره افتاده‌اند و نمی‌خواهند بگذارند این مسائل تحقق پیدا کند. یکی همین مجلس خبرگان است که امروز محل ابتلای همه است. مجلس خبرگان یک مجلسی ]است[ که باید شما و ملت بدانند که این مجلس پشتوانه کشور است برای حفظ امنیت کشور و حفظ استقلال کشور و حفظ آزادی برای کشور و اگر مسامحه در این امر بشود، یک تقصیری است که ممکن است جبران بعدها نشود این تقصیر، باید همان طوری که اعلام می‌کنند و آن روزی که اعلام می‌کنند، آقایان بروند و افرادی را که تعیین کرده‌اند بزرگان، به آنها رأی بدهند و کسانی هم که خودشان میل دارند که رأی بدهند بروند و شرکت بکنند، در آراء آزادند، هر کس را می‌خواهند انتخاب کنند، ولیکن شرکت داشته باشند.)
و در پیامی که به مناسبت انتخابات مجلس خبرگان صادر کردند، نوشتند:
(... و لهذا تعیین خبرگان و فقیه شناسان از تکالیف بزرگ الهی است و هیچکس را عذری در مقابل اسلام و پیشگاه خداوند قهار نخواهد بود و من تکلیف خود را در این موضوع ادا نمودم و همانطور که قبلا تذکر دادم مردم در دادن رأی به اشخاص واجد شرایط آزاد هستند و هیچکس را حق الزام کسی نیست و من امیدوارم که ملت شریف ایران در این امر مهم الهی که منحرفان از هر چیزی بیشتر با آن مخالفت کرده و می‌کنند و این نیز از اهمیت آن است، یک‌دل و یک‌جهت در روز انتخابات به سوی صندوق‌ها هجوم برند و آرای خود را به صندوق‌ها بریزند.)
در وصیت‌نامه سیاسی، الهی نیز بر این تأکید ورزیدند: (وصیت من به ملت آن است که در تمام انتخابات چه انتخاب رئیس جمهور و چه نمایندگان مجلس شورای اسلامی و چه انتخاب خبرگان برای تعیین شورای رهبری یا رهبر در صحنه باشند.)
3. دقت در انتخاب افراد شایسته
امام در وصیت‌نامه در دو جا به مردم سفارش می‌کنند که در انتخاب خبرگان دقت به خرج دهند و شایسته‌ها را برگزینند: (... مثلاً در انتخاب خبرگان برای تعیین شورای رهبری یا رهبر توجه کنند که اگر مسامحه نمایند و خبرگان را روی موازین شرعیه و قانون، انتخاب نکنند چه بسا که خساراتی به اسلام و کشور وارد شود که جبران‌پذیر نباشد.)
و فرموده‌اند: (... و همین معنا در انتخاب خبرگان برای تعیین شورای رهبری یا رهبر با ویژگی‌هایی خاص باید در نظر گرفته شود که اگر خبرگان، که با انتخاب ملت تعیین می‌شوند، از روی کمال دقت و یا [آرزوی] مشورت با مراجع عظام هر عصر و علمای بزرگ سرتاسر کشور و متدینین و دانشمندان متعهد به مجلس خبرگان بروند، بسیاری از مهمات و مشکلات به واسطه تعیین شایسته‌ترین و متعهدترین شخصیت‌ها برای رهبر یا شورای رهبری پیش نخواهد آمد یا با شایستگی رفع خواهد شد.)
4. خبرگان و انتخاب رهبر
امام به اعضای خبرگان و برگزیدگان مردم توصیه می‌کند که در انتخاب رهبر نیک بنگرند که تاریخ و نسل‌های آینده و اولیای خدا درباره آنان قضاوت خواهند کرد: (تاریخ و نسل‌های آینده درباره شما قضاوت خواهند کرد و اولیای بزرگ خدا ناظر آراء و اعمال شما می‌باشند: (و 1... من ورائهم محیط). کوچکترین سهل‌انگاری و مسامحه و کوچکترین اعمال نظرهای شخصی و خدای نخواسته تبعیت از هواهای نفسانی، که ممکن است این عمل شریف الهی را به انحراف کشاند، بزرگترین فاجعه تاریخ را به وجود خواهد آورد.)