پس‌لرزه‌های پیروزی حماس در تل‌آویو

سلمان زاهدی
طبق اعلام کمیته انتخابات فلسطین جنبش حماس با کسب 74 کرسی از مجموع 132 کرسی به پیروزی رسید. این نتیجه صهیونیست‌های اشغالگر را شوکه کرد. مقاومات تلِ‌آویو که طی چند ماه اخیر عادت کرده بودند از خروج شارون از حزب لیکود و تشکیل حزب کادیما به عنوان زلزله سیاسی یاد کنند،‌اما این بار پیروزی حماس زلزله بزرگتری را برای آنان ایجاد کرد. به نظر می‌یسد اسرائیلی‌ها با تبلیغات فراوان طی چند ماه اخیر علیه حماس و تلاش برای ممنوعیت شرکت حماس در این انتخابات از طریق تشکیلات خودگردان عملا در افزایش کسب محبوبیت این جنبش موثر بوده‌اند. شارون و وزرای وی چندین بار تهدید کرده‌ بودند که به دلیل شرکت حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین،‌محدودیت‌هایی را در این رابطه ایجاد خواهند کرد، اما سرانجام در پی فشارهای جهانی مجبور به عقب‌نشینی شدند. پیروزی حماس واکنش‌های گسترده‌ای را در میان اشغالگران به دنبال داشته است. بی‌تردید این امر پیامدهای را نیز در پی خواهد داشت.
الف – واکنش‌ها
کابینه ایهود اولمرت که خود دروان انتقالی را پشت سر می‌گذارد و از ثبات نسبی برخوردار است با یکی از مهمترین مصائب ممکن رو‌به رو شده است. سران تل‌آویو بلافاصله پس از اعلام پیروزی حماس، هرگونه همکاری رژیم صهیونیستی با اعضای حماس در کابینه فلسطین را غیر ممکن اعلام کردند. ایهود اولمرت،‌پس از جلسه اضطراری کابینه این رژیم تصریح کرد مذاکره با حماس، گروهی که برای نابودی صهیونیست‌‌ها قسم خورده است، به هیچ وجه در دستور کار نیست در عین حال وی سه شرط را برای همکاری با کابینه حماس اعلام کرد که عبارتند از:
1- حماس خلع سلاح شود؛
2- حماس منشورش مبنی بر سرنگونی رژیم صهیونیستی را تغییر دهد؛
3- حماس تمام توافقات رژیم صهیونیستی را با تشکیلات خودگردان بپذیرد؛
بنیامین نتانیاهو،‌رهبر حزب لیکود که سرمست از این پیروزی است نیز اظهار داشت که نتایج انتخابات فلسطینی فرصتی برای شنیدن پیام‌های تند و تیز طرف فلسطینی است. به رغم وی پیروزی حماس نیتجه عقب‌نشینی یکجانبه و بدون گرفتن امتیاز از غزه است،‌اقدامی که در هیچ جای دیگر نباید تکرار شود. در این رابطه یکی از وزرای حزب کاریما اعلام کرد: پس اعلام نتایج انتخابات فلسطین نمی‌شد تشخیص داد که مردم نوار غزه خوشحال هستند. یا شورای رهبر حزب لیکود. عبارت « در مقابل حماس قوی باشیم» از سوی حزب لیکود برای انتشار در سطح وسیع به عنوان شعار این حزب طی روزهای اخیر در دستور کار قرار گرفت.
عمیر پرتز،‌رهبر حزب کارگر بر موضع عدم مذاکره با حماس تاکید نمود. این موضع‌گیری نیز از سوی دیگر شخصیت‌ها و احزاب صهیونیستی نیز اتخاذ شده است.
ب ) پیامدها
بدون شک رژیم صهیونیستی،‌بیش از هر جامعه دیگری از پیروزی حماس متاثر خواهد شد. اصرار سران حماس بر تداوم حفظ سلاح و استمرار مقاومت به عنوان پایه بنیادین مشروعیت و مقبولیت آنها سبب انسجام مواضع سران رژیم صهیونیستی در مخالفت با این جنبش شده است. این وضعیت موجب شروع فعالیت‌ها و تحرکات دیپلماتیک گسترده از سوی مقامات تل آویو با هدف تحت فشار گذاشتن حماس شده است. جانشین شارون و وزرای کابینه صهیونیستی با سفرهای منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای و مکالمات تلفنی و از طریق دستگاه وزارت خارجی طی روزهای اخیر موفق شده‌اند تا آمریکا، اروپا برخی از قدرت‌های آسیایی و حتی تعدادی از کشورهای منطقه را وادار به اتخاذ مواضعی یکسان با خود نمایند. این کشورها عموماً بر خلع سلاح حماس و شناسایی رژیم صهیونیستی به عنوان شروط تدام همکاری تاکید نموده‌اند.
در عرصه احزاب صهیونیستی به نظر می‌رسد حزب کادیما به عنوان مسؤل برزو چنین وضعیتی،‌مورد انتقاد احزاب دیگر قرار گیرد؛ چرا که این حزب به عنوان حزب حاکم اجازه برگزاری انتخابات را به رغم آگاهی از حضور حماس داده در حالی که حزب لیکود که جایگاه فعلی خود را مدیون انتقاد از سیاست‌های حزب کادیما است به انتقادات خود ادامه می‌دهد و احتمالاً‌ پیروزی حماس در افزایش تعداد کرسی‌های پارلمانی حزب لیکود در انتخابات هشت فروردین ماه 85 تا پنج کرسی موثر باشد. حزب لیکود درگذشته نیز از چنین موقعیت‌هایی بهره‌برداری کرده است. در سال 1375 پس از یک سری بمب‌گذاری‌ها و حملات استشهادی،‌نتانیاهو با اختلاف اندکی بر شیمون پرز غالب شد و در سال 1379 نیز با ورود شارون به مسجد الاقصی و شروع انتقاضه الاقصی و امنیتی شدن فضای مناطق اشغالی فلسطین، شارون و ایهودباراک غلبه کرد و به عنوان نخست‌وزیر رژیم اشغالگر زمام امور را به دست گرفت.
به رغم واکنش یکپارچه منفی مقامات رژیم اشغالگر، روزنامه یدیعوت آهارونوث بر اساس یک نظر سنجی اعلام کرد که 48 درصد از صهیونیست ‌ها طرفداری مذاکره با کابینه حماس هستند. طبیعتاٌ‌این میزان اگر با مواضع مدبرانه و عملگرایانه دولت حماس در قبال تحولات رو‌به رو شود افزایش خواهد یافت. در غیر این صورت احتمال اقدامات یکجانبه از سوی رژیم صهیونیستی بیشتر می‌شود.«امی ایالون»،‌رئیس سابق سرویس امنیتی «‌شین‌بت» که اکنون یکی از کاندیداهای انتخابات پارلمانی هشتم فروردین ماه 85 است، می‌گوید: در غیاب طرف مذاکره کننده، تل‌آویو نباید تلاش‌های خود را برای جدا سازی از فلسطینی‌ها متوقف کند.