پنتاگون مطیع اوباما نیست

ترجمه: پوراندخت مجلسى
پرزیدنت باراک اوباما دائم نوید خروج از عراق مى دهد. دموکرات ها در اولین روزهاى دولت خویش با مهارت سعى مى کنند از کارت عراق براى راضى نگه داشتن افکارعمومى بهره گیرند.در تازه ترین حرکت، باراک اوباما به صراحت قول داد، شیوه اى را در پیش خواهد گرفت که امور عراق به مردم آن واگذار شود و این جنگ که بدترین میراث نومحافظه کاران است،مسئولانه پایان یابد.
تا اینجا، همه قضایاى عراق در کاخ سفید درست به نظر مى رسد و دلالت بر این دارد که باراک اوباما به آنچه در مبارزات انتخاباتى اش متعهد شده بود، پایبند است. چنین تصمیماتى نشانه هاى امیدوارکننده است و پاسخى شایسته به نیرو هاى ضد جنگ در جهان و در ایالات متحده.
به باور اغلب ناظران خاورمیانه در بحران پیچیده عراق اگر زمان بندى عقب نشینى به راستى اجرا شود، مى تواند اولین گام به سوى هدف روشن و بدون ابهام عبور از گرداب دومین جنگ دوره بوش باشد؛ هدفى که ساکنان خاورمیانه در انتظار تحقق آن هستند.
ولى مسئله اینجا است که این عقب نشینى به عنوان کلید ثبات عراق، باید کامل باشد، یعنى بیرون آوردن کل ۱۵۰ هزار سرباز امریکایى مستقر در عراق، به اضافه افراد حقوق بگیر خارجى و پیمانکاران و تعطیلى پایگاه هاى نظامى پنتاگون و پایان بخشیدن به حضور بى ضابطه نیروهاى بین المللى که در شرایط اضطرارى جنگ کنترل منابع نفت این کشور را در دست گرفتند.
اما آیا در طرح خروج اوباما از عراق همه این اقدام ها پیش بینى شده است. آن طور که گفته شد، حدود ۵۰ هزار سرباز، پس از پایان این برنامه زمان بندى شده عقب نشینى نیرو ها، در عراق باقى خواهند ماند و این رقم قابل تأمل و به شکلى بهت آور بسیار زیاد است. تا جایى که نانسى پلوسى رئیس مجلس نمایندگان امریکا، اقرار مى کند که این تعداد بیش از حد نیاز است. او گفته است «من نمى دانم توجیه حفظ ۵۰ هزار سرباز در عراق چیست تصور من این است که یک سوم این تعداد یعنى حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر کافى باشد.»
سربازانى که در عراق باقى مى مانند، به ظاهر سرباز جنگى به حساب نمى آیند، ولى باز هم عراق را در اشغال خواهند داشت و همان کارى را خواهند کرد که سربازان جنگى مى کنند، یعنى تعقیب، تفتیش و حتى در صورت لزوم حمله و کشتار، منتهى با زیر نام دیگرى که براى آنها انتخاب خواهد شد. روزنامه نیویورک تایمز در دسامبر گذشته موضوع را این طور مطرح کرد: «این که چگونه طراحان نظامى در پنتاگون به بیرون آوردن سربازان جنگى شان از عراق تن داده اند، نیازمند تحلیل است زیرا پنتاگون در این فکر است که بخشى از این نیروها با تغییر نام و با عنوان آموزش سربازان عراقى و ظاهراً براى حمایت از عراق به کار گمارده شوند.
البته پنتاگون این طراحى را در دوره بوش انجام داده بود. این شگردها و توسل جستن به فریب از ویژگى هاى این جنگ در دوران بوش بود. این چیزى بود که پرزیدنت اوباما قول داده آن را پشت سر بگذارد اما نشانه ها حاکى از آن است که پنتاگون برنامه همیشگى اش را دنبال مى کند.
اجراى موافقتنامه امریکا با عراق مستلزم آن است که همه نیرو ها تا آخر دسامبر ۲۰۱۱ از عراق بیرون بروند ولى این توافق از دید ژنرال هاى امریکا مى تواند تغییر کند. ژنرال بازنشسته بارى مک کافرى، پس از سفرى در سال گذشته به عراق، گزارشى داخلى براى پنتاگون تهیه کرده و طى آن اظهار داشته است که «ما باید اساس را بر این بگذاریم که دولت عراق در آینده از ما خواهد خواست که پس از ۲۰۱۱ هم، باقى مانده نیرو هاى آموزشى مان، امکانات ضد تروریستى مان، پشتیبانى و نیروى هوایى مان را در عراق حفظ کنیم. برآورد من در این مورد، حدود ۲۰ هزار تا ۴۰هزار نیروست.» و اگر کاهش نیرو هاى ما در عراق با افزایش نیروى هوایى جبران شود، چه؟
به نظر مى رسد پنتاگون بیش از هر چیز در نظر دارد آسمان عراق را در سال هاى آینده هم در کنترل داشته باشد. این امربه مفهوم ادامه سلطه بر نواحى استراتژیک عراق خواهد بود به وسیله نیروهاى امریکایى.
اما همه سخن درباره مقاومت ژنرال هاى پنتاگون است که همه آنها طرف مشورت اوباما هستند. با انتخاب اوباما تغییرى در ارتش به وجود نیامده است. او فرمانده کل قواست ولى این امر را روشن کرده است که قصد دارد به مشاوران نظامى خود گوش فرا دهد. مقامات اجرایى سطح بالا و سهامداران شرکت هایى که میلیارد ها دلار از ۵ سال دوره اشغال عراق به جیب زده اند، نیز تغییر نکرده اند. اوباما شفافیت در فرایند مربوط به فعالیت پیمانکاران را قول داده است ولى قول نداده است که همه سربازان مزدور و پیمانکاران را به امریکا باز گرداند. علاوه براین ها هنوز زمزمه همیشگى پنتاگون به گوش مى رسد که بیرون آوردن همه سربازان از عراق منجر به مرگ عراقى ها و امریکاییان بیشترى خواهد شد. در هر حال آنچه مسلم است در بحث سیاست آینده اوباما درعراق باید دو فاکتور مهم را در نظر گرفت:
اول، سربازان مزدور و پیمانکاران: پایان گرفتن اشغال عراق به مفهوم قطع هزینه ها براى شرکت هاى بزرگ پیمانکار (داین کورپ، بکتل و بلک واتر) نیست که مزدوران شان، بخشى از کسانى بودند که زندان ابوغریب را اداره مى کردند و فجایعى را که مى دانیم به وجود آوردند بدون این که موظف به پاسخگویى باشند. (تغییر نام بلک واتر به XE نباید نقش آن را در صحنه هاى خونین عراقى از یادمان ببرد)‎/ حتى اگر نیرو هاى مان از عراق بیرون آورده شوند، لازم است با بسیج افکارعمومى و فشار بر مسئولان، کنگره را به بررسى مستقل نقض حقوق بشر و هزینه کردن پول مالیات دهندگان براى سود جویانى که این کمپانى ها را اداره مى کنند، واداریم.
دوم، پایگاه‌هاى نظامى آمریکا: تخلیه بیش از ۵۰ پایگاه نظامى در عراق چقدر طول مى کشد (۶ هفته براى هر پایگاه کوچک و ۱۸ ماه براى بزرگترین اش) ولى نشانه و یاقولى مبنى براین که این پایگاه ها به عراق تحویل داده شوند ندیده و نشنیده ایم. وجود این پایگاه ها عراق را در مرکز تلاش هاى نظامى امریکا در سراسر جهان قرار مى دهد. در حال حاضر مخالفت با این پایگاه ها، در کشور هاى مختلف بالا گرفته است، از کشور کره گرفته تا ایتالیا، اکوادور، قرقیزستان و.‎/‎/ در واقع بعضى از کشورهاى دیگر هم به جهاد براى مقابله با این پایگاه ها پیوسته اند. قرقیزستان اخیراً تصمیم گرفت پایگاه هوایى امریکا را تعطیل کند و نشان داد که ترجیح مى دهد این امتیاز را به مسکو بدهد تا به واشنگتن. اکوادور هم در روز هاى اخیربا گذراندن قانونى، ادامه فعالیت پایگاه هوایى امریکا در مانتا را ممنوع کرده است.
از این جهت که دولت باراک اوباما در پى یافتن راه هاى جدیدى براى کم کردن هزینه هاى نظامى است، تعطیل بیش از ۵۰ پایگاه نظامى در عراق، به ویژه ۵ پایگاه عظیم آن، یک ضرورت فورى به نظر مى رسد. همچنین سفارتخانه بسیار بزرگى که دولت بوش در بغداد ساخت تا ۵ هزار دیپلمات امریکایى را در آن جاى بدهد باید به عنوان بقایاى اقدام هاى غیر مشروع جنگى براى ادامه کنترل منابع و مردم عراق، تعطیل شود.
برنامه زمان بندى شده اى که براى تخلیه عراق تعیین شده است تقریباً نیمى از دوره اشغال ۶ساله آن تاکنون است ولى این عقب نشینى اگر واقعاً اولین گام باشد براى پایان بخشى به اشغال کامل عراق و برگرداندن سربازان امریکایى به وطن - به جاى به کارگیرى آنها در جنگ شکست خورده افغانستان، و اگر به راستى هدف، به واقعیت پیوستن قول اوباما باشد که «من جنگ را پایان خواهم داد»، آن وقت مدتى که براى تخلیه در نظر گرفته شده است آنقدر ها هم فجیع نخواهد بود.