*از دیدگاه شما و Global March کار کودک به چه معناست؟
**از دیدگاه ما، کار کودک هر گونه فعالیت اقتصادی و یا کاری است که با آموزش کودک تداخل پیدا میکند و همچنین از نظر ذهنی، فیزیکی و یا اجتماعی و اخلاقی برای کودکان، خطرناک وآسیب رسان باشد. برخی از کودکان در فعالیتهای سبک مشارکت میکنند که به نظر قابل قبول میآید و جنبه استثماری ندارد و در گروه فوق قرار نمیگیرند و به کودک اجازه می دهد که زمان و فضای کافی برای رشد، آموختن و توسعه ظرفیت خود داشته باشد.
*ما در حال حاضر چه تعداد کودک کار در سطح جهان داریم؟
**بر حسب آخرین گزارش سازمان بینالمللی کار (ILO) بیش از 218 میلیون کودک کار در حال حاضر در جهان وجود دارند.
*این جنبش و اولین حرکتها از کجا شروع شد؟
**جنبش Global March با یک سلسله راهپیمایی از 17 ژانویه 1998 با پیام هزاران نفر از مردم جهان، علیه کار کودک آغاز شد. این راه پیمایی در نهایت در کنفرانس سازمان بینالمللی کار در ژنو به نتیجه رسید و در طرح مقاوله نامه امحای بدترین اشکال کار کودک انعکاس پیدا کرد. امروزه Global March بزرگترین ابتکار جامعه مدنی در سراسر جهان علیه استثمار کودکان است که با شبکهای با بیش از 2000 همکار در 144 کشور جهان شامل سازمانهای غیردولتی، فعالان حقوق کودک، سازمانهای جامعه مدنی، اتحادیههای تجاری، اتحادیه معلمان و دیگر گروهها و افراد مرتبط است.
*انگیزه شما در فعالیت در زمینه کار کودک و به طور کلی مسائل حقوق کودکان چیست؟
**در اولین روز تحصیلم در مدرسه، متوجه شدم که یک بچه به سن من، در حال کار روی راهرو مدرسه بود. او مرا به این فکر وادار کرد که چرا من تحصیل کنم و او کار. آن آغاز کار بود.
*در زمینه کار کودک، چه تعداد کنوانسیون داریم؟ آیا همه آنها لازمالاجرا هستند و اجرا میشوند؟
**ما تعدادی اسناد بینالمللی داریم؛ از کنوانسیون حقوق کودک گرفته تا مقاوله نامههای 138 و 182. سازمان بینالمللی کار مشخصا این حق که کودکان کار باید در مقابل فعالیتهای استثماری اقتصادی حمایت شوند را تشریح میکند.
*مقاولهنامه 182 چیست؟
**این سند از دولتهای عضو میخواهد که سریعا در جهت امحای بدترین و مضرترین اشکال کار کودک مانند: بردگی، فحشا، پورنوگرافی، قاچاق کودکان، کودک سرباز هرگونه کاری که به رفاه جسمی، روحی و ذهنی آنان صدمه میزند. قدم بردارند. از زمان تصویب قاطع آن در 1999 ، 154 کشور به آن ملحق شدند که در تاریخ معاهدات کم نظیر است.
*شما در هندوستان، چه کارهایی در زمینه امحای کار کودک انجام دادهاید؟
**BBA) Bachpan Bachao Andolan)، شاخه هندی جنبش از 1980 شروع به فعالیت کرد. زمانی که هیچآگاهی در این زمینه وجود نداشت. ما روی نجات 69 هزار کودک از دست کار فرمایان کار کردهایم. BBA مراکزاصلاح و تربیت برای آموزش و مهارت برای دختران و پسران کار فراهم کرده، همچنین بیش از صد دهکده دوستدار کودک در هندوستان ایجاد کرده که در آنها کودک کار وجود ندارد و در آنها تمام بچهها به مدرسه می روند. در هندوستان نزدیک به 60 میلیون کودک کار وجود دارد که با مشکلی در این مقیاس به اعتقاد من باید با داشتن راهبرد مناسب مبارزه کرد، که با اعمال نجات، اسکان و اصلاح باید دست در دست در سطح ملی و بینالمللی برای حمایت از فعالیتهای علیه کار کودک کار شود. ما مردم را از همه بخشهای جامعه برای گسترش مبارزات و افزایش آگاهی بسیج میکنیم و همچنین سعی میکنیم که بخشهای صنعت و بازرگانی را به روی مساله کار کودک و تجارت مبتنی بر اخلاق حساس کنیم.
*تا آنجایی که من میدانم، شما در مبارزات خود مورد حمله قرار گرفته و زخمی شدهاید. برای مثال زمانی که میخواستید دختر بچهها را از کار در سیرک نجات دهید. با این وجود، چرا به این کوششها ادامه میدهید؟
**بلی، آخرین مثال سیرک بزرگ رومی بود، که صاحب آن با اسلحه به سر من زد. ما رفته بودیم بچهها را نجات دهیم، این حمله علنی بود و در حضور رسانهها و کارگزاران دولت اتفاق افتاد. این اولین و آخرین نبود. کوششهای متعددی در طول زندگی من بوده که من از آنها به طور معجزه آسایی فرار کردم. کارخانه فرشبافی، کارخانه کوره آجرپزی و بسیاری دیگر. همچنین من دو نفر از همکارانم را در مبارزه برای امحای کار کودک از دست دادهام، هر دو در زمان عملیات نجات از بین رفتند.
*شما آینده جنبش خود و دیگر جنبشها را چگونه میبینید؟
**نیاز زمان ما، جهانی شدن با چهره انسانی و شفقت است، بخصوص در جهت حمایت از کودکان. برخی از حقوق بنیادین برای حمایت از کودکان باید ضمانت داشته باشد و جنبشهای حقوق کودک باید تغییرات فوری را برای تحقق حقوق کودکان فراهم کنند. ما چندین فعالیت بینالمللی را شامل راهپیمایی به طول 80 هزار کیلومتر علیه کار کودک در 103 کشور جهان در سال 1998 و همچنین برگزاری هر ساله هفته اقدام جهانی برای آموزش را در پرونده خود داریم. در حال حاضر ما در حال سازماندهی جنبش صلح برای کودکان هستیم. Global March باید حلقه کار کودک، فقر، بیسوادی و تبعیض را که نسل به نسل تکرار میشود، شکسته و حقوق کودکان و صلح را در هم آمیزد. بدون صلح رعایت حقوق همه جانبه کودکان غیر ممکن است. بدون شک بنیان با ثبات اجتماعی، سیاسی،اقتصادی و فرهنگی اهداف امحا کار کودک، آموزش برای همه، از بین رفتن فقر غیر قابل دسترس است. برای خلق جهان شایسته برای کودکان، کوشش جهانی باید پیریزی شود و با استمرار، تغییرات گستردهای را برای نسلی از کودکان فراهم آورد.
*برخی از کودکان از طرف خانواده خود و برای بهبود وضعیت اقتصادی، مجبور به کار میشوند اگر آنها کار نکنند، خانواده آنها دچار مشکلات جدی خواهد شد. شما در این زمینه چه پیشنهادی دارید؟
**نه تنها در هند بلکه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه کودکان کار از خانوادههایی هستند که والدین آنها کار رسمی ندارند یا بیکارند.
بسیاری از مطالعات نشان میدهد، که دستمزد کودکان سهم اندکی در درآمد خانواده دارد. کودکان کار میکنند، ولی والدین بیکارند. کسانی که بچهها را استخدام میکنند، به لحاظ دستمزد ارزان آنها، این کار را انجام میدهند. علاوه بر آن به طور مشخص تعداد زیادی از بچهها در نیروی کار باعث کاهش دستمزد بزرگترها شدند و قدرت چانه زنی آنها را کاهش دادند، این مسوولیت دولتها و جامعه بین المللی است که برنامههایی را برای از بین بردن آثار منفی بازداشتن بچهها از کار کودک در خانوادههای فقیر اجرا کنند.
*چه عواملی مهمترین مساله برای کار کودکاند؟ اقتصادی یا فرهنگی؟
**تلفیقی از هر دو آنها، درحالی که غیر قابل انکار است که در واقع کار کودکان بیشتر ناشی از فقر است ولی تنها دلیل نیست، یا به اندازهای که بسیاری از مردم فکر میکنند، نیست. کودکان جایگزین افراد بزرگ در بازار کار میشوند و دستمزد پایین میگیرند. در هندوستان 60 میلیون کودک کار وجود دارد، در حالی که همین تعداد فرد بیکار نیز هست. مطالعات اخیر نشان میدهد که فقر بعنوان علت اصلی کار کودک مورد سوال است، عوامل دیگر بویژه شکست سیستم آموزش به طور برابر در ایجاد کار کودک مهم است.
*آیا فکر میکنید که کنوانسیونهای بینالمللی برای جنبشی مانند جنبش شما در مواجهه با کار کودک مفید و کافیاند؟
** (حکومتها آنها را اجباری میدانند یا فقط میگویند: بلی ما هم امضا کردیم)
جنگ علیه کار کودک نیاز دارد که در چند جبهه دنبال شود. کنوانسیونهای بینالمللی و قوانین تنها ابزاری در دست ما هستند، آنها خطوط راهنمای جهانی برابری حکومتها و جوامع می باشند. حکومتها نیاز دارند که به طور جدی آنها را اجرا کنند و نه فقط روی کاغذ بمانند. اگر کنوانسیونها بدرستی اجرا شوند، من هیچ شکی ندارم که ما میتوانیم بردگی کودک را از صحنه بشریت حذف کنیم. این امر یک اراده قوی سیاسی و علاقه اجتماعی در سطح داخلی و بین المللی می خواهد.
*آیا سازمان بینالمللی کار، وظیفه خود را بعنوان یک رکن بینالمللی که مسئولیتهایی در ارتباط با کار کودک دارد، به درستی انجام می دهد؟ آنها واقعا چه کارهایی کردهاند؟
**سازمان بینالمللی کار توسط برنامه بینالمللی برای امحای کار کودک (IPEC) برنامههایی برای امحای کار کودک اجرا کرده که قابل توجه است. ما با سازمان بینالمللی کار در زمینه امحای کار کودک در سطوح مختلف همکاری کردهایم. اخیرا Global March و سازمان بین المللی کار، صندوق کودکان ملل متحد و بانک جهانی یک گروه ضربتی درباره کارکودک ایجاد کرده و کارگزاریهای سازمان ملل متحد از ما در این زمینه حمایت کردهاند. لازم است که تحقیقات و بررسیها به ارائه آمار و پیشرفت برنامه کمک کنند.
*جنبش علیه کار کودک به چه چیزی نیاز دارد؟
**ما به اعمال هماهنگ و همه جانبه توسط تمام دست اندرکاران درگیر برای خاتمه موثر کار کودک نیازمندیم.
*جنبش ، دو کنگره فلورانس در 2004 و دهلی در 2005 را برگزار کرد. شما گفتهاید که آنها خود یک واقعه تاریخی بزرگ بودند چرا؟
**من گفتهام و دوباره میگویم که کنگرههای فلورانس و دهلی تاریخ خلق کردهاند. کودکان ثابت کردند که آنها رهبران امروزند. آنها جرأت و روح مورد سوال قرار دادن کسانی که در قدرت هستند را دارند. آنها عقل کافی و دید لازم برای حل بسیاری از مشکلاتی که بزرگترها فکر میکنند، پیچیده هستند را دارا هستند. مهمتر از آن این که کودکان بعنوان نقطههای امیدی هستند که از بدترین شرایط کودکان قربانی کار و قاچاق برخاسته بودند.
*پس مفید بودند؟
**مهارتهای فوق العاده رهبری، خود جمعی و درک آنها ارزشمند بود. این دو کنگره به کودکان اعتقاد به توانایی خودشان برای دگرگونی را داد و دو اعلامیه نهایی کنگره توسط آنها نوشته شد. آنها در حال حاضر در کشورهای خود بر روی اعلامیه با حکومتها و سازمانها با هدف ایجاد میزانی تغییر در سیاستها و اعمال آنها کار میکنند.
*از طرح جام جهانی که هم اکنون در آن هستیم بگویید؟
**امسال ما در مسابقات جام جهانی فوتبال به فیفا؟ صنایع کالاهای ورزشی و دیگران به روی تعهداتشان برای بچهها، امحا کار کودک از صنایع ورزش و هنجارهای اخلاقی تجارت یادآوری کردیم. ما باید این جام جهانی را به یک بازی دوستدار کودک و بیرون راندن کار کودک از فوتبال تبدیل کنیم.
*آیا کاری هست که هم اکنون و همین حالا دنیا بتواند برای تقویت جنبش علیه کار کودک انجام دهد؟
**کار کودک و آموزش در حال حاضر در دستور کار جهانی هستند، اما داستان فراتر ازاینهاست. ما در حاضر بیش از 200 میلیون کودک کار داریم که دو سوم آنها در شرایط بسیار بد استثمار، بردگی، قاچاق و فحشا کار میکنند. در حال حاضر چالشهایی جدید و فوری پیش روی ماست. اولین و مهمترین آنها حفظ شتاب موجود و فشار روی حکومتها و مجالس در همه کشورها برای اجرا سریع
صحیح اسناد سازمان بینالمللی کار برای مبارزه علیه کار کودک و به کارگیری موفقیت آمیز چارچوب برنامه عمل کنفرانس داکار (آموزش برای همه) است. بخصوص فراهم کردن آموزش رایگان با کیفیت و اجباری برای همه کودکان. دوم، مشارکت با کیفیت جامعه مدنی در برنامه ریزی، اجرا و نظارت این ابزارهای بینالمللی. سوم،امحای کار کودک در تحقق اعلامیه اهداف توسعه هزاره و در نهایت وشش اکثریت حکومتها، سازمانهای دولتی و غیردولتی به روی امحای کار کودک، آموزش برای همه و امحای فقر که کم و بیش از هم مستقل جلو میروند. Global March به طور موفقیتآمیزی بازیگران بینالمللی را در این زمینه گردهم میآورد که همکاری خود را نهادینه کنند. این امر باید در سطوح عمل محلی، ملی و بینالمللی دنبال شود.
*چقدر زمان برای بوجود آوردن، جهان بدون کار کودک نیازمندیم؟
**من اعتقاد دارم، که همه با هم قادر خواهیم بود به مصیبت قدیمی کار کودک را در کوتاه مدت پایان دهیم. چیزی که نیاز است عمل هماهنگ بخصوص در آفریقا با تعارضات ویژه خود و در آسیای جنوبی با تعداد زیادی بچه خارج از مدرسه و قربانی فقر است.
*شما نامزد دریافت جایزه صلح نوبل هستید. فکر میکنید بردن آن به جنبش کمک میکند؟
**بلی، مشخصا این به قبول وسیعتر مشکل از سوی مسوولان و همچنین فوریت برای بیان آن کمک میکند.