بازی کاخ سفید با مهره‌های صدام

سعید سبحانی
بازگشت حزب بعث به مناسبات سیاسی و امنیتی عراق سیاستمداران و شهروندان عراقی را نگران وهراسان ساخته است.در این میان کاخ سفید و کشورهایی مانند مصر و عربستان سعودی از بازگشت این حزب منحله و خطرناک به کانون قدرت در عراق حمایت می‌کنند. این حمایت وقیحانه بارها مورد اعتراض ملت عراق قرار گرفته است.آنچه مسلم است اینکه بازگشت حزب بعث به قدرت، عراق را به دوران حکومت صدام حسین باز میگرداند.
از سوی دیگر،بسیاری از اعضای حزب بعث به سبب ارتکاب جنایات مختلف باید تحت محاکمه قرار گیرند اما به دلیل برخورداری از حمایت کشورهایی مانند ایالات متحده و انگلستان این کار صورت نمی‌گیرد.
در خصوص بازگشت حزب بعث به قدرت، مقامات مذهبی و سیاسی عراق موضع گیریهای قاطعانه ای را اتخاذ نموده اند که مهم ترین آنها مربوط به مرجع شیعیان عراق یعنی آیت الله سیستانی می باشد.مرجع بزرگ دینی عراق بر ضرورت اجرای قانون اساسی عراق درباره حزب منحله بعث و جلوگیری از بازگشت این حزب به روند سیاسی کشور تاکید کرده است.بر این اساس مرجع بزرگ دینی عراق بر ضرورت اجرای قانون اساسی عراق درباره بعثی ها که مخالف بازگشت آنها به روند سیاسی است تاکید دارد. از سوی دیگر،افرادی مانندمشهدانی سعی دارندبه هر نحو ممکن زمینه بازگشت این حزب منحله به عراق را مهیا نمایند.با وجود هشدارهای مکرر مقامهای سیاسی و مذهبی عراق درباره توطئه برخی کشورهای عربی برای بازگرداندن بعثیها به قدرت، رئیس سابق پارلمان این کشور با حمایت آشکار از بعثی های صدامی خواستار بازگشت آنها به صحنه سیاسی شده است.
محافل سیاسی عراق از موضع محمود المشهدانی رئیس سابق پارلمان عراق در قبال قانون اساسی و به چالش کشیدن احساسات میلیونها عراقی به سبب حمایت از بازگشت بعثی های صدامی به روند سیاسی عراق ابراز شگفتی کردند.مشهدانی بر خلاف نص صریح قانون اساسی عراق، خواستار بازگشت بعثی های صدامی به قدرت و روند سیاسی شده است.ناظران سیاسی موضع مشهدانی درباره بعثی های صدامی را تاسف بار توصیف می کنند در حالی که وی پیش از این ریاست قوه مقننه را برعهده داشت .اظهارات مشهدانی در حمایت از بعثی های صدامی با واکنش شدید خانواده های شهدا و قربانیان گورهای دستهجمعی دوران رژیم بعثی صدام روبرو شده و اهانتی به این افراد قلمداد شده است.
اما مسئله به این نقطه ختم نمی شود.نخست وزیر اسبق عراق،ایاد علاوی هنوز در حال هدایت جریان مذاکره با حزب بعث می باشد. نخست وزیر پیشین عراق که با فشار آمریکا واسطه مذاکره دولت عراق با عناصر بعثی شده است، تصریح کرده است که دیگر نباید از بعثی ها ترسید!
علاوی معتقد است باید میان حزب بعث به عنوان نظام حاکم [سابق] و افراد عضو این حزب تمایز قائل شد. حال آنکه همین اعضای به ظاهر بی خطر قبلاحامی جنایات صدام حسین و علی شیمیایی بوده اند. مذاکرات دولت عراق با “رعد الحمدانی “ یکی از فرماندهان تیپ دوم حزب بعث در گارد ریاست جمهوری سابق عراق با پادرمیانی علاوی آغاز شده ولی بدون مشارکت وی ادامه یافته است.
تلاش ایالات متحده آمریکاو برخی سیاستمداران عراقی جهت بازگشت حزب بعث به قدرت در حالی صورت می گیرد که نوری المالکی نخست وزیر عراق موضع این کشور در خصوص بازگشت حزب بعث به قدرت را تشریح نموده است.
براین اساس نخست وزیر عراق در بیانیه ای برای توضیح موضع خود در قبال حزب منحله بعث که مرتکب جنایات فراوانی بر ضد ملت عراق و کشور همسایه،ایران،شد،به ملت عراق اطمینان داد هرگز اجازه نخواهد داد بعثی های جنایتکار و حزب بعث منحله بار دیگر به صحنه عراق بازگردند.
ابراهیم جعفری رهبر جریان اصلاح ملی و عمار حکیم جانشین مجلس اعلای اسلامی عراق نیز در خصوص وضعیت و سرنوشت بعثی ها در آینده سیاسی عراق معتقدند که در آینده سیاسی این کشور جایی برای اندیشه های حزب بعث وجود ندارد. طرفین تاکید کرده اند که حزب بعث به دلیل جنایات و تعصبات کور قوم گرایانه امکان بازگشت به صحنه سیاسی عراق را ندارد .
در چنین شرایطی دموکراتهای آمریکا مانند جمهوریخواهان در صدد تغییر معادلات سیاسی و امنیتی عراق با بازگرداندن حزب بعث به قدرت هستند.لازم به ذکر است که بسیاری از بعثی ها در جریان سقوط صدام و قبل از سال 2003 تعهداتی در خصوص همکاری بر سر سرنگونی صدام داده بودند و هم اکنون از کاخ سفید انتظار دارند که به تعهدات خود عمل نماید.نوری المالکی تاکید نموده است که روند آشتی ملی به معنای دعوت از همه به سوی عراقی یکپارچه و به دور از طائفه گرایی است که در آن ارزش های نظام دموکراتیک، دولت قانونمند و انتخابات حاکم است.اما این روند شامل بعثی ها نمی شود.
کلیت بازگشت بعثی ها به قدرت عراق را دچار آشفتگی های مزمنی می نماید.حزب منحله بعث در دوران دیکتاتوری صدام حسین جنایات عدیده و گسترده ای را علیه ملت عراق مرتکب گردیده و تحت هیچ شرایطی نمی تواند این جنایات را انکار یا کتمان نماید.کاخ سفید سعی دارد قبل از ترک عراق نیروهای وابسته به حزب بعث را در حوزه های نظامی و سیاسی این کشور وارد نموده و حمایت مضاعفی از آنها بنماید.آمریکاییها به دنبال استفاده از بعثی ها به عنوان برگ برنده ضد دولت منتخب عراق و جناحهای تشکیل دهنده این دولت هستند.
صاحب نظران سیاسی در عراق معتقدند که بازگشت بعثی ها به روند سیاسی عراق بر خلاف قانون اساسی و اصول آن است و فعالیت دوباره حزب بعث در عراق به هیچ شکلی امکان پذیر نیست.بنابر این تمایلی که در حال حاضر در چارچوب روند آشتی ملی عراق وجود دارد این است که درهای آشتی ملی به روی کسانی باز است که جنایتی را در دوران صدام حسین مرتکب نگردیده اند،نه بعثی هایی که نام آنها به خشونت و جنایت گره خورده است.