ترجمه: هرمز برادران
اشاره:
لئونید کوچما دومین رئیسجمهور در تاریخ سیاسی اوکراین پس از استقلال این کشور از شوروی در اوایل دهه 1990 است. وی از ژوئیه 1994 بر این مسند تکیه زد و ژانویه 2005 در پی انقلاب نارنجی اوکراین آن را ترک کرد. وی دانش آموخته مهندسی موشکی از دانشگاه دنیپروپتروفسک است که بعدها با تکیه بر دانش خود نقش مهمی در برنامههای فضایی و موشکی اتحاد جماهیر شوروی سابق ایفا کرد.
او به سرعت در رده نخبگان حزب کمونیست شوروی قرار گرفت اما برخی موفقیتهای او را مرهون ازدواجش با لیودمیلاتومانووا عضو شاخه حزب کمونیست اوکراین میدانند.
کوچما در جوانی نوازنده گیتار بود. او از سال 1990 تا 1992 به عضویت پارلمان اوکراین درآمده در سال 1992 نخستوزیر شد. وی در سال 1994 به مقام ریاست جمهوری رسید و در سال 1999 در این سمت ابقا شد. این دولتمرد 64 ساله در دوران ریاستش اصلاحات اقتصادی وسیعی را در بخشهای صنعت و کشاورزی به اجرا در آورد؛ مالیاتها را کاهش داد و قوانین پولی و بانکی را اصلاح کرد. وی با روسیه پیمان دوستی، همکاری و مشارکت امضا کرد و با ناتو نیز موافقتنامه همکاری ویژه بست که همین اقدام و احتمال عضویت در اوکراین در ناتو را افزایش داد.
پس از دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در 22 نوامبر 2004 فاش شد که ویکتور یانوکوویچ با تقلب در آرا به پیروزی رسیده است که این اپوزیسیون و ناظران مستقل را وادار به اعلام مخالفت و اعتراضهای شدید به نتایج انتخاباتی کرد. ادامه این اعتراضها به انقلاب نارنجی منجر شد. در آن هنگام یانوکوویچ و ویکتور مدودچوک رئیس دفتر ریاست جمهوری از کوچما خواستند تا اعلام وضعیت فوقالعاده کرده و پیروزی یانوکوویچ را تأیید کند، اما کوچما در گفتوگویی تلفنی با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه اظهار داشت که هرگز حکومت را به یک «جانی» نخواهد سپرد و یانوکوویچ نیز او را به خیانت متهم کرد. یانوکوویچ نخستوزیر کوچما بود اما به رغم جدالهای لفظی دو طرف کوچما دولت وی را منحل کرد. با این حال برنده این اختلاف و کشمکش نارنجیها بودند که انقلاب رنگی 2004 اوکراین را رقم زدند.
کوچما هم اکنون در اوکراین زندگی میکند. او در گفتوگویی به خبرگزاری ریانووستی روسیه نگاهی به تحولات سیاسی اوکراین در دوره سه ساله اخیر داشته و دیدگاه خود را بیان کرده است.