گفتوگوي «اعتماد» با سعيد ليلاز درباره مقايسه‌هاي تاريخي مذاكرات هسته‌اي
مقدمه: مقايسه ميان برخي حوادث امروز با برشي از تاريخ در جامعه ما امر نوظهوري نيست اما اين قياس غالبا از سوي سياستمداران و در مواردي توسط ژورناليست‌ها و روزنامه‌نگاران انجام مي‌شد. ولي وقتي همين كار توسط كسي انجام شود كه به عنوان چهره‌اي سياسي شناخته شده نيست بلكه بيشتر سعي مي‌كند خود را در كسوت معلم تاريخ نشان دهد مساله فرق مي‌كند. اگر چنين شخصي در مورد يك حادثه يا اتفاقي كه در امروز ما واقع شده به تحليل مي‌نشيند و آن را با فلان مساله در تاريخ قبل از انقلاب مقايسه مي‌كند ديگر نبايد به سادگي از كنار آن عبور كرد. تا وقتي اهالي ميدان سياست از شخصيت‌ها و مقاطع تاريخي مايه مي‌گذارند و سعي مي‌كنند از آنها به نفع خود استفاده كنند خرده‌اي نيست اگر وقعي بر آن نگذاريم اما زماني كه در اين كار پاي مسائل تاريخي به ميان مي‌آيد سكوت جايز نيست و در حد بضاعت خود لازم است در جهت روشن شدن ابعاد آن مساله تاريخي يا قياسي كه با آن صورت گرفته تلاش شود. به ويژه كسي كه سال‌ها به مدد صدا و سيما و برنامه‌هايي از قبيل «پلي به گذشته» شبكه دوم آن شهرتي براي خود ايجاد كرده باشد كه ممكن است دست‌كم در طيف‌هايي كه آشنايي كمتري با مسائل تاريخي دارند تاثير‌گذاري به نسبت قابل توجهي داشته باشد.
خسرو معتضد كه به يمن برنامه‌هاي به اصطلاح «تاريخي» صدا و سيما نيازي به معرفي او نيست اخيرا در گفت‌وگويي كه با يك روزنامه اصولگرا (روز چهارشنبه سوم شهريور ١٣٩٥) داشته به انتقاد از برجام پرداخته و در واقع به جرگه «دلواپسان» پيوسته است. نفس اين اتفاق نه‌تنها خيلي بلكه اصلا اهميتي نداشت و ندارد اما آنچه اهميت دارد اين است كه او علت مخالفت خود را با برجام، ناكامي آن در اقتصاد بيان مي‌كند. در واقع او در بخشي از گفتوگوي خود با اين روزنامه اصولگرا در كسوت يك كارشناس اقتصادي ظاهر مي‌شود و آمارهاي بانك مركزي را زير سوال مي‌برد و معتقد است تعداد بانك‌هاي خارجي كه الان با كشور ما كار مي‌كنند بسيار كمتر از آن چيزي است كه آمارهاي رسمي اعلام كرده‌اند!
اما از آن مهم‌تر اين است كه او مذاكرات كشورمان با كشورهاي پنج به اضافه يك را اولا به مذاكره ظريف- و نه لزوما نظام جمهوري اسلامي ايران- با جان كري- و نه لزوما كشورهاي پنج به اضافه يك- مي‌داند. از اين هم مهم‌تر اينكه او نقش محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان در اين مذاكرات را با نقش احمد قوام‌السلطنه، نخست‌وزير ايران در سال‌هاي ١٣٢٥- ١٣٢٤ در مذاكره با سادچيكف، سفير شوروي در ايران مقايسه مي‌كند! و بعد هم نتيجه مي‌گيرد كه قوام خيلي خوب و عالي عمل كرد اما ظريف، ضعيف!
سعيد ليلاز از آنجايي كه هم يك كارشناس اقتصادي است و هم به واسطه تحصيلات دانشگاهي و به ويژه پايان نامه‌اش به تاريخ معاصر نيز تسلط دارد شايد بهترين كسي بود كه مي‌شد گفته‌هاي معتضد را با او در ميان گذاشت و قياس بين ظريف و قوام را با عينك تاريخ و محك اقتصاد سنجيد.
به باور ليلاز البته كه قوام سياستمداري بزرگ و موفق بود اما دستاورد جمهوري اسلامي ايران- و نه لزوما محمدجواد ظريف- در قضيه برجام به مراتب بزرگ‌تر از آن چيزي بود كه هفتاد سال پيش توسط احمد قوام‌السلطنه در مذاكرات با سادچيكف، سفير شوروي در ايران به دست آمد.
لازم به ذكر است در صورتي كه آقاي معتضد تمايل داشته باشند، «اعتماد» آمادگي دارد تا پاسخ‌هاي احتمالي ايشان به مباحث مطرح شده توسط آقاي ليلاز در شماره امروز را به هر شكلي كه ايشان ترجيح دهند (يادداشت يا گفت‌وگو) منتشر كند.
کد خبر: ۳۰۶۲۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۲۱
محمد كشاورزاده، مديركل آمريكاي وزارت امور خارجه در پاسخ به «اعتماد»:
مقدمه: تور هشت روزه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان به شش كشور كوبا، نيكاراگوا، اكوادور، شيلي، بوليوي و ونزوئلا روز دوشنبه به پايان رسيد. تور سياسي و اقتصادي كه نخستين سفر وزير امور خارجه ايران به منطقه امريكاي لاتين از زمان روي كارآمدن دولت يازدهم بود. وزير امور خارجه ايران در اين سفر با تمامي روساي جمهور كشورهاي ميزبان ديدار كرد و تشريفاتي كه براي وي در نظرگرفته شد در سطح رييس‌جمهور بود. ايران در سايه روزهاي پسابرجام و در شرايطي كه تحريم‌هاي هسته‌اي در نتيجه مذاكرات هسته‌اي برداشته شده است فرصت يارگيري‌هاي متنوع را در چنته دارد و بر همين اساس وزير امور خارجه ايران تورهاي متنوعي را به مناطق مختلف از اقيانوسيه، شرق آسيا، اروپا، آسيا، آفريقا و امريكاي‌لاتين برنامه‌ريزي كرده است تا با تفاهمنامه‌هاي مالي به تمام اين كشورها پيام پايان روزهاي تحريم ايران را بدهد. در خصوص دستاوردهاي اين سفر گفت‌وگويي با محمد كشاورزاده، مديركل امريكاي وزارت امور خارجه داشتيم كه به شرح زير است:
کد خبر: ۳۰۶۲۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۲۱