تحزب؛ فرصتها و موانع در گفتوگو با سعيد ليلاز
اشاره: گروههاي مختلفي در جامعه زندگي ميكنند كه بر مبناي سياسي، اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و حتي علمي تفاوتهايي دارند، گروههايي كه در عرصه سياست براي دفاع قانونمند از منافعشان متشكل هستند. بنابراين، به هر ميزان كه بتوان اين تفاوتها را پذيرفت ميتوان به تحزب نيز نزديكتر شد. اغلب تحليلگران، تحزب را مكمل دموكراسي ميدانند و بر اين باورند كه تحزب مبنايي براي نقد سياستها فراهم ميكند و در صورتي كه بتوان تحزب را با يك نوع شيوه جابهجايي مسالمتآميزدر قدرت پيوند داد نهتنها ميتواند به ضرورتهاي كنوني پاسخ دهد بلكه ميتواند كاركردهايي هم براي امر سياسي و توسعه داشته باشد. تحزب با جابهجايي در قدرت اجازه يك نوع بازسازي نظام اداري و اجرايي كشور را فراهم ميكند، گروههاي مختلف سياسي به نقد عملكردهاي يكديگر ميپردازند، برنامهها و سياستهاي يكديگر را زير ذرهبين ميبرند و به اين طريق كمك ميكنند كه بتوان برنامهها و سياستهاي بهتري را براي توسعه كشور در نظر گرفت. براي بررسي كارويژههاي احزاب و اينكه ما در ايران تحزب را چگونه تجربه كردهايم و چه موانعي بر سر راه خود داشتهايم با سعيد ليلاز، تحليلگر مسائل سياسي و اقتصادي گفتوگويي انجام دادهايم و از او درباره فرصتهايي كه ممكن است در آينده براي تحزب در كشور وجود داشته باشد، پرسيدهايم. ليلاز معتقد است براي موفقيت احزاب سياسي بايد تا حد ممكن تنوع را در ساختار افزايش داد، يعني قدرت ساختار توزيع عادلانهتر و متناسبتري در كشور داشته باشد و براي اين مهم نيز ساختار اجتماعي بايد كاملا در اين زمينه و به تدريج تغيير كند و اين به زمان طولانياي نياز دارد. وي با تاكيد بر نقش دموكراتيك احزاب معتقد است كه دموكراسي اساسا در قالب احزاب جلوهگر است و نيمي از همه راههاي برخورد اصولي و بنيادي با مساله فساد عبارت از وجود كاركرد احزاب در چارچوب نظامهاي دموكراتيك است. به عقيده او اما در كشور ما هژموني نفت و تسلط آن بر ساختار اقتصادي، تاكنون مانع از توازن در توزيع قدرت بين طبقات سياسي-اجتماعي شده است، بقيه طبقات اجتماعي را نان خور و وابسته به دولت و به همين دليل نيز دموكراسي ما به همان اندازه نيمبند و نسبي است. ليلاز، احزاب را نه در چارچوب رسمي و تشكيلاتي بلكه در چارچوب سياسي- اجتماعي ميبيند و معتقد است برخي افراد به تنهايي يك حزب هستند و نبايد منتظر عنوان و اسم و دفتر مركزي و... ماند، چرا كه طبقات اجتماعي به همان نسبت انسجام دروني اجتماعي و طبقاتي كه در درون خود دارند، احزاب خود را نيز دارند؛ چه رسمي باشد چه نباشد، چه پذيرفته شده باشد چه نباشد و چه اسم داشته باشد و چه نداشته باشد.
کد خبر: ۳۰۱۴۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
کد خبر: ۳۰۱۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷