روزنامه کیهان - صفحه 132

اشاره آیا می‌توان به تغییر سیاست آمریکا در منطقه غرب آسیا امیدوار بود؟ آیا می‌توان روی مناسبات با آمریکا از منظر دائمی‌بودن، متوازن بودن و دوستانه بودن، سرمایه‌گذاری کرد؟ در صورتی که بخواهیم نسبت به این مناسبات امیدوار باشیم، باید چگونه بازیگری باشیم و چه میزان تغییرات را در خود به وجود آوریم و یا به عبارت دیگر، چه امتیازات را باید به آمریکایی‌ها بدهیم؟ نویسنده مقاله حاضر با ترسیم انفکاک تحلیلی میان سیاست‌های ثابت و متغیر آمریکا نسبت به منطقه و جهان، تلاش می‌کند که به این سؤال پاسخ بدهد. به نظر وی، اگر مناسبات یک کشور فرضی در غرب آسیا با آمریکا، به سمت یک مناسبات همه‌جانبه و گرم برسد، حاصل و برونداد این مناسبات لاجرم، برد- باخت خواهد بود. این برونداد، بخشی به خاطر نوع نگاه آمریکا به این منطقه خاص است و بخش دیگرش نیز به خاطر منافعی است که آمریکایی‌ها در هر جای جهان به دنبال آن هستند. سیاست خارجی آمریکا مثل همه کشورهای دیگر، دو وجه دارد؛ ثابت و متغیر. سیاست‌های ثابت همان راهبردهای طولانی مدت هستند و برخی از این سیاست‌های راهبردی پس از دهه‌ها تغییر می‌کنند و برخی نیز ممکن است هرگز تغییر نکنند. سیاست‌های متغیر نیز همانطور که از نام آنها پیداست، ممکن است با تغییر دولت در آمریکا و حتی در دوره یک رئیس‌جمهور و پس از هر اتفاقی، تغییر کند. مثل ماجرایی که هم اکنون میان آمریکا و پاکستان اتفاق افتاده و روابط دو کشور را تیره کرده است؛ «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، مطالبی را در حساب کاربری خود به اشتراک گذاشت که مقامات اسلام‌آباد را به شدت عصبانی کرده است. مشابه همین وضعیت را طی سال‌های گذشته در روابط آمریکا و عربستان، آمریکا و ترکیه و آمریکا و فیلیپین شاهد بوده‌ایم. در مجموع، تنها در صورتی می‌توان از سیاست متغیر آمریکا، تعریفی به دست داد و آن را «معنادار» کرد که مبانی ثابت و غیرقابل تغییر این سیاست‌ها را کشف نمود. به همین خاطر، کشف منطق درونی سیاست‌های راهبردی آمریکا اهمیت می‌یابد. قبل از آنکه یک تبارشناسی از سیاست خارجی ثابت آمریکا به دست بدهیم و به مبانی و ریشه‌ها برسیم، ذکر این نکته لازم است که اگر در مورد سیاست‌های آمریکا اعتراض وجود دارد، اگر گفته می‌شود این سیاست‌ها، امپریالیستی و شیطانی است و اگر آمریکا را غیرقابل اعتماد می‌نامند، منظور همین سیاست‌های دائمی و راهبردی است.