فرشاد مومنی گفت: وقتی از هر زاویه‌ای به مسئله بورس در ایران نگاه می‌کنیم حیاتی‌ترین نکته این است که روند‌های رخ داده در بازار سرمایه ایران در تمام دوره‌های تاریخی در بخش اعظم با روند بخش حقیقی اقتصاد تعارض دارد.

فرشاد مومنی ، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: وقتی از هر زاویه‌ای به مسئله بورس در ایران نگاه می‌کنیم حیاتی ترین نکته این است که روندهای رخ داده در بازار سرمایه ایران در تمام دوره‌های تاریخی در بخش اعظم با روند بخش حقیقی اقتصاد تعارض دارد.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: بر اساس محاسبات بنده و در چارچوب الگوی پیشنهادی توماس پیکتی، به استناد داده‌های سال ۹۶، به ازای هر یک درصد تورم اضافه شده ناشی از این سیاست‌های تورم‌زا مانند افزایش قیمت بنزین، ۱۵ هزار میلیارد تومان رانت به نفع صاحبان دارایی‌ها ایجاد می‌شود در حالی که فشار آن به خانوارها و تولیدکنندگان تحمیل می‌شود. درحالیکه تبلیغات رسمی ادعا می‌کند که این سیاست‌ها به خاطر فقرا انجام می‌شود و این طنز تلخ موضوع سیاست‌های تورم‌زا است.

مقدمه: ٧ تير ١٣٦٠ ٣٦ سال پس از شهادت آيت‌الله بهشتي فرشاد مومني، عضو ديروز حزب جمهوري اسلامي و استاد امروز دانشگاه علامه طباطبايي، رابطه نزديكي با شهيد بهشتي داشته؛ به گونه‌اي كه تاثيرپذيرفتن از افكار شهيد بهشتي، در بيان او به خوبي خود را نشان مي‌دهد. از نظر مومني مطالعه انديشه‌هاي شهيد بهشتي و اسلوب روش‌شناختي وي يك فرصت استثنايي براي جهان اسلام است و تاكنون درباره وجوه زيادي از آيت‌الله شهيد دكتر بهشتي مثل نحوه مديريت ايشان، برخورد متين، توانايي و قاطعيت ايشان صحبت شده اما به بنيان‌هاي انديشه‌اي او آن گونه كه بايد و به اينكه اين توانايي عملي از دل چه اسلوب روش‌شناختي بيرون آمده، پرداخته نشده است. در صورتي كه شهيد بهشتي در اسلوب انديشه‌اي كه عرضه مي‌كند و مي‌توان آن را گرانبهاترين ميراث روش شناختي او به شمار آورد، گام‌هاي استوار و منحصر به فردي را برداشته است؛ به گونه‌اي كه اگر جدي گرفته و كار اساسي درباره آن انجام شود، مي‌تواند براي ما نويدبخش تولد بهشتي‌هاي ديگري باشد. در ادامه، متن كامل اين گفت‌وگو را مي‌خوانيد:

مقدمه: شاید همه حامیان و منتقدان روحانی بر این نکته متفق‌القول باشند که مهم‌ترین معضل کشور مسائل مربوط به اقتصاد است. در ایام انتخابات و برنامه‌های انتخاباتی روحانی نیز مطالبات روشنی از سوی مردم مطرح شد و آن نیز حل‌وفصل معضلات مربوط به اقتصاد کشور بود که البته رئیس دولت تدبیروامید، وعده‌هایی در همین خصوص به مردم داد. چندی پیش سعید حجاریان، طی تحلیلی درباره انتخابات سال ۹۶ اذهان حامیان گفتمان اصلاح‌طلبی را به سمت یک نکته مهم برد. او در این تحلیل معتقد بود که اصلاح‌طلبان و حسن روحانی نگاه ویژه و روشنی به مساله عدالت اقتصادی نداشته‌اند و همین موضوع باعث می‌شود در برخی بزنگاه‌های انتخاباتی، آسیب ببینند. در صورتی که گروه مقابل، به‌شدت تلاش می‌کند از این موضوع و از این مطالبه مردم نفع ببرد. طبق آمارها عملکرد دوران احمدی‌نژاد باعث شد فقر چنان در کشور به‌ویژه در مناطق دورافتاده و حاشیه‌ای، شدت یابد که مساله عدالت اقتصادی به یکی از مهم‌ترین مطالبات و خواسته‌های جامعه تبدیل شد. این موضوع تنها محدود به مردم نیست و بخش عمده‌ای از صاحبنظران اقتصادی نیز حساسیت بسیاری بر مساله رفع نابرابری دارند. برای بررسی این موضوع، فرشاد مومنی ، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی، با «آرمان» گفت‌وگو کرده است که متن آن را در ادامه می‌خوانید.

مقدمه: مهم‌ترین مولفه برای جلب اعتماد مردم نسبت به یک دولت بهبود اقتصاد آن کشور است به‌ويژه برای کشوری مانند ایران که سال‌های تحریم را پشت سر گذرانده است و اکنون همه خواهان یک ثبات در اقتصادند. ثباتی که حکایت از بهبود و رونق اقتصادی در جامعه ایران داشته باشد و آن عدالت اقتصادی که رئیس جمهور قبل از کسب جایگاه ریاست جمهوری و در رقابت‌های انتخاباتی ۹۲ از آن سخن یاد می‌کرد امروز در میان همه اقشار جامعه هویدا شود. اگرچه تورم کاهش یافته و حتی مرکز آمار پیش بینی کرده است که نرخ تورم تا پایان سال جاری تک رقمی می‌شود و از سویی ما به یک رشد اقتصادی ۵/۴ درصد رسیدیم اما کارشناسان اقتصادی معتقدند که این رشد باکیفیت نبوده و تاثیری در بهبود معیشت مردم ایجاد نخواهد کرد. براین اساس فرشاد مومنی معتقد است:«مساله‌ای که برای کشور نجات بخش است افزایش فرصت‌های شغلی مولد در کنار افزایش توان رقابت اقتصادی ملی است که باید ریشه در ارتقای بنیه تولید ملی داشته باشد. بنابراین رئیس جمهور باید در سال پایانی مسئولیت خود به این امر توجه داشته باشد که مشاوران اقتصادی او گزارش و تحلیل واقع بینانه‌ای از وضعیت موجود در اقتصاد و معیشت مردم ندارند و مصالح او را در انتخابات آتی در نظر نمی‌گیرند». در این راستا «آرمان امروز» با فرشاد مومنی ، استاد دانشگاه و اقتصاددان، به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

مقدمه: نوشتن برنامه در ايران سابقه‌اي هفت‌دهه‌اي دارد. سال‌هاست شيوه تدوين برنامه به مناقشه‌اي ميان برخي از اقتصاددانان و كارشناسان تبديل شده است. بايد برنامه بنويسيم يا دوران برنامه‌ريزي به سر آمده است. كسي كه روبه‌روي ما نشست تا به اين سوال پاسخ دهد اتفاقا از مدافعان برنامه‌نويسي محسوب مي‌شود. او انتقادات تندي را نسبت به شيوه دولت داشت چرا كه مي‌گفت با اين شيوه سنگ بنايي كج گذاشته شده است. لازم است برنامه مانند گذشته به مجلس ارايه شود. فرشاد مومني اما فاصله‌اي ميان خود و برخي منتقدان دولت گذاشت و تاكيد كرد زاويه نقد وي همراهي با موافقان دولت گذشته نيست چرا كه بحران‌هاي ناشي از سوءمديريت در دولت گذشته اين شرايط را امروز پيش روي فضاي اقتصادي ايران قرار داده است. مفهوم سخن وي را مي‌توان انتقاد وي به وضعيت موجود با حفظ فاصله از دلواپسان دانست. مومني كه يكي از مهم‌ترين منتقدان دولت نهم و دهم بود، از انتقاد به دولت يازدهم هم نمي‌ترسد و مي‌گويد: آقاي روحاني و همفكران‌شان بايد به شكل صادقانه و عالمانه به مردم در مورد رفتارهاي فاجعه‌آميز دولت آقاي احمدي‌نژاد توضيح مي‌دادند تا مشخص شود كه كانون اصلي تسليم كردن طلايي‌ترين فرصت‌هاي اقتصادي ايران به بزرگ‌ترين تهديدها، ناشي از رويه‌هاي قانون‌گريزانه، علم‌گريزانه و برنامه‌گريزانه دولت نهم و دهم دارد. وقتي فهرست موارد بحراني كشور را جلوي چشم خود بگذاريد ممكن است كه هر فردي بيش از پيش نگران شود. استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي نسبت به بي‌انضباطي دولت در ارايه برنامه ششم به مجلس انتقاد كرد و گفت: يكي از نكات مثبت دولت كنوني ارايه لوايح در زمان تعيين شده بود كه متاسفانه در سال گذشته، هم لايحه بودجه سال جاري و هم لايحه برنامه ششم ديرتر از موعد به مجلس ارايه شد. او با هشدار نسبت به اينكه دولت لايحه برنامه ششم را به طور كامل به مجلس نداد و تنها به ارايه كليات برنامه اكتفا كرد، اين روند را براي كشور خطرناك ارزيابي كرد. او با انتقاد از مجلس گذشته و رويه آنها در بررسي لايحه ششم گفت: قوه مقننه متاسفانه به جاي رفع مشكلات در واكنش‌هايي كه بخش‌هايي توجيه دلسوزانه و غيركارشناسي بود و بخشي هم سياست‌زده بود رويه‌اي را برگزيد كه اگر آن چيزي كه با امضاي آقاي مصباحي‌مقدم به عنوان مصوبه نهايي كميسيون برنامه و بودجه مجلس نهم تقديم رييس مجلس شده انتشار پيدا كند، مي‌توان گفت هزار رحمت به سندي كه دولت داده بود. همچنين ورود بينش جناحي و سياسي به مسائل اقتصادي، يكي ديگر از مشكلات جدي امروز اقتصاد كشور است. جناح‌هاي مختلف رقابت سياسي را به حوزه‌هاي ديگر تعميم دادند و به همين دليل نگراني‌ها نسبت به چنين رويكردي افزايش داشته است. مومني هم نسبت به اين تغيير رويه ابراز نگراني كرد و ادعا كرد: ادامه اين روند براي كشور زيان‌هاي جبران‌ناپذيري را به همراه خواهد داشت و نبايد اجازه داد كه عرصه اقتصاد، به عرصه كشمكش‌ها و زد و خوردهاي باندي و جناحي تبديل شود. مشروح مصاحبه «اعتماد» با فرشاد مومني در ذيل آمده است:

مقدمه: با روي كار آمدن دولت روحاني و بعد از بررسي صد روزه تيم اقتصادي وي از وضعيت اقتصادي ايران آمارها و ارقام به‌شدت ضعيف و نگران‌كننده‌اي از اقتصاد ايران منتشر شد. رشد اقتصادي منفي ۵/۵ درصد و همچنين تورم حدود ۴۴ درصد گوياي وضعيت نامطلوب اقتصاد ايران بود. لذا دولت كوشيد يك تيم اقتصادي هماهنگ را براي اصلاح ساختارهاي اشتباه در اقتصاد كه توسط دولت گذشته ساخته و اجرايي شده بود به وجود آورد. حال بعد از گذشت چندين ماه از شروع كار اين دولت برخي از اقتصاددان‌ها از وضعيت آينده اقتصاد كشور نگرانند و صراحتا سياست‌هاي اقتصادي دولت فعلي را در امتداد سياست‌هاي اشتباه اقتصادي دولت گذشته مي‌دانند. يكي از اين اقتصاددان‌ها دكتر فرشاد مومني اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبايي است كه در زير يادداشتي از وي توسط «آرمان» درباره نقد‌هاي اصولي او به سياست‌هاي اقتصادي دولت منتشر شده است.

اشاره: هر تغييري در كشور به‌ويژه تحولات اقتصادي قبل از هر چيز واقع‌بيني عميق و گام‌هاي جدي‌تري را مي‌طلبد. از اين رو بايد گفت به اعتقاد كارشناسان حوزه اقتصاد ايران بيشتر از هر زمان ديگري تشنه تغيير بوده و مرهم اين تغيير تنها در دست اقتصاددانان واقع‌بين و دلسوز و همراهي نخبگان و دانشگاهيان با دولت است. بنابراين براي تنش‌زاديي و ايجاد تحولات عميق اقتصادي دولت بايد واقع‌بيني را سرلوحه كار خويش قرار داده تا بتواند به‌طور سنجيده‌تري نسبت به وعده‌هاي اقتصادي خود و همچنين تغيير در وضعيت معيشت مردم و پیشرفت برنامه‌های توسعه گام بردارد. رئيس جمهور روحاني در سخنراني اخير خويش نيز نويد تحولات مثبت و بزرگ اقتصادي را به ملت ايران داده و از سويي نيز در بخشي ديگر از سخنان خود اعلام آماده‌باش جهت حركت در مسير يك جهش اقتصادي بزرگ را مي‌دهد. اين در حالي است که زمزمه‌هاي ورود به بحران ركود روزبه‌روز رساتر شده و وزراي اقتصادي از رئيس دولت درخواست ارائه برنامه‌اي براي عبور از اين بحران احتمالي را طلب مي‌كنند. از اين رو فرشاد مومني مي‌گويد: ترديدي در نيت رئيس جمهور وجود ندارد. بدون شك وي تلاش خود را جهت بهبود اقتصاد ايران به كار مي‌بندد. اما قاطعانه مي‌توان گفت مشاوران اقتصادي دولت از نقایص و كاستي‌هايی برخوردار بوده و بخش‌هاي بزرگي از واقعيت‌ها از چشم رئيس جمهور پنهان باقي مانده است. اين مسأله مي‌تواند براي آينده اقتصاد كشور بسيار پرهزينه و احيانا مشکل‌آفرین باشد. همه آنچه كه در ادامه از نظر مي‌گذرانيد گفت‌وگوي «آرمان» با فرشاد مومني كارشناس مسائل اقتصادي پيرامون سخنان اخير رئيس جمهور، تحقق وعده‌هاي اقتصادي دولت در نيمه دوم سال، سياست‌هاي اقتصادي دولت و راه عبور اقتصاد ايران از بحران موجود است.