برجام - صفحه 644

اشاره: کلید دولت یازدهم خیلی زود در قفل انزوای حاکم شده بر سیاست خارجی چرخید و به محض آغاز به کار حسن روحانی در قوه اجرایی کشور جو حاکم بر روابط خارجی ایران و دیگر کشورها تغییری چشمگیر را تجربه کرد. با وجود این مقایسه تعداد سفرهای دوجانبه و سطح مقامات میهمان تهران در دولت یازدهم و سال‌های پیش از آن و مقایسه این آمار در دوره پیشا برجام و پسا برجام حکایت از آن دارد که تحقق « برجام » خود به عنوان یکی ازعوامل اصلی تأثیرگذار بر این گشایش قابل بررسی است. تأثیری که کم و کیف آن را با طرح این پرسش که « برجام » تا چه حد در توسعه روابط دیپلماتیک ایران و بهره‌گیری از این روابط برای ارتقای قدرت ملی و بهبود وضع اقتصادی مؤثر بوده است با شماری از کارشناسان سیاست خارجی به گفت‌وگو گذاشتیم.

اوّلاً اروپایی‌ها باید در برابر اقدامهای عملیِ آمریکا بِایستند. اگر چنانچه او پاره نکرد امّا نقض کرد ــ مثلاً با همین تحریمها یا همین کارهایی که حالا اینها انتظار دارند که از کنگره‌شان بیرون بیاید ــ باید اروپایی‌ها بِایستند در مقابل او؛ فرانسه، آلمان. حالا از انگلیس که خیلی انتظاری هم نیست![۱۵] باید بِایستند؛ اینکه بگویند ما مخالفیم، کافی نیست.ثانیاً از ورود در مسائل اساسیِ ما ــ مثل قدرت دفاعی و مانند اینها ــ پرهیز کنند؛