کد خبر: ۲۵۳۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۱۲/۰۷
دکتر اسماعیل جهان‌بین / عضو هیئت علمی دانشکده شهید محلاتی
چکیده:
مقاله حاضر با هدف بررسی دیدگاههای جهانی رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران تنظیم شده است؛ بنابراین، سئوال مورد نظر در این نوشته عبارت است از این که «بنیانگذار و موسس انقلاب اسلامی ، حضرت امام خمینی(ره) چه رویکردی نسبت به نظام بین‌الملل و مسائل جهانی داشته است؟»
با هدف نظم بخشیدن به شیوه پاسخگویی به این سئوال، مطالعات انجام شده در این مقاله، براساس آزمون این فرضیه انجام پذیرفته است که «رویکرد کلی حضرت امام(ره) نسبت به نظام بین‌الملل، رویکردی فعال و مقتدرانه بوده است.» به عبارت دیگر، فرضیه این مقاله آن است که حضرت امام(ره) برخلاف بیشتر رهبران کشورهای جهان سوم و جهان اسلام، در رویارویی با مسائل بین‌المللی و جهانی، به جای مقهور شدن در مقابل قدرتهای بزرگ و مستکبر و ارائه تصویری منفعلانه و ضعیف از خود، رویکردی تهاجمی و مقتدرانه داشته است. این رویکرد، از یک سو، موجب نگرانی و ترس قدرتهای استکباری مسلط بر نظام بین‌الملل شده و از سوی دیگر، نور امید را در دل مستضعفان جهان تابانده است.
بررسی‌های انجام شده در این مقاله نشان می‌دهد که فرضیه مورد نظر، دارای اعتبار بوده و وجود این رویکرد در روش برخورد حضرت امام(ره) نسبت به مسائل جهانی، امری مشهود و غیر قابل انکار است.
کلید واژه‌ها: امام خمینی(ره)، اسلام، انقلاب، جهان اسلام، نظام بین‌الملل، روابط بین‌الملل.
مقدمه:
بی‌تردید وقوع انقلاب اسلامی در سرزمین ایران در سالهای ابتدایی ربع آخر قرن بیستم، یکی از مهم‌ترین حوادث سیاسی دنیای پس از جنگ جهانی دوم است. آنچه که این حادثه را از سایر تحولات قرن بیستم متمایز می‌سازد، وجود رادمردی بود که با پشتوانه‌‌ای عظیم و غنی از فرهنگ و معارف اسلامی و تلاشی خستگی‌ناپذیر توانست اسلام و ایران را حیاتی دوباره ببخشد.
شاید بتوان گفت که سرزمین ایران در طول تاریخ حیات سیاسی خویش هیچ‌گاه رهبری به این عظمت به خود ندیده است؛ رهبری که هم بتواند با تسخیر قلوب مردم، مهم‌ترین تحول معنوی را در کشور ایجاد کند و هم با اقتدار کامل، همه توطئه‌ها و خیانت‌های داخلی و خارجی را به شکست بکشاند.
امروز که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در یکی از حساس‌ترین شرایط حیات سیاسی خود به سر می‌برد، جامعه ما بیش از هر زمان دیگر نیازمند شناخت خطوط اصلی حرکت انقلابی حضرت امام(ره) در عرصه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی است؛ اصول و قواعدی که شناخت و عمل به آنها می‌تواند انقلاب اسلامی را در مسیر صحیح نگاه دارد و آن را از آسیب‌ها مصون بدارد.
البته برخی عقیده دارند که هرگاه یک نهضت انقلابی به نظام سیاسی تبدیل شود، به تدریج حالت انقلابی و پویایی خود را از دست خواهد داد و به مرور، شرایط نخستین قبل از انقلاب، دوباره احیاء شده و همه چیز به حالت اول باز می‌گردد.1
درباره نادرستی این مطلب که از سوی برخی از جامعه‌شناسان غربی اظهار شده است، می‌توان گفت که نهادینه شدن یک نهضت انقلابی زمانی می‌تواند موجب افول و اضمحلال آن شود که فاقد آرمان و ایده‌های جدید باشد. به عبارت دیگر، نهضتی که دارای اهداف و برنامه‌های نو و پویا برای ساماندهی زندگی بشر در همه عرصه‌های سیاسی ـ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باشد، حتی پس از نهادینه شدن نیز هرگز دچار رکود و سستی و یا فروپاشی و اضمحلال نخواهد شد. زیرا هر چه که از عمر این نظام انقلابی بگذرد، مردم شاهد ثمرات و نتایج جدیدی از آن خواهند بود. این مسأله، حقیقتی است که در مورد انقلاب اسلامی ایران به خوبی به اثبات رسیده و با وجود تبلیغات گسترده و مسموم دشمنان، حقانیت آن هر روز بیش از گذشته روشن‌تر شده است.
یکی از ابعاد مهم انقلاب اسلامی ایران به رهبری حضرت امام خمینی(ره) رویکرد خاص ایشان نسبت به مسائل جهانی است. حضرت امام(ره) هیچ‌گاه هدف مبارزاتی خود را به از بین بردن استبداد داخلی و مبارزه با استعمار خارجی در کشور محدود نکرد بلکه هدف نهایی وی گسترش حاکمیت اسلام در سراسر جهان و کوتاه بودن دست ابرقدرتها از همه کشورهای اسلامی بود.
با این مقدمه، نوشتار حاضر بر آن است تا، دیدگاههای جهانی حضرت امام(ره) را مورد بررسی قرار داده و ویژگی‌ها و خصوصیات آن را بیان نماید. امید است با عمل به رهنمودهای معظم‌له، وفاداری خود را نسبت به عهد و پیمانی که با ایشان بسته‌ایم بار دیگر به اثبات برسانیم. ان‌شاءا‌لله
کد خبر: ۲۵۲۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۱۱/۰۸