دکتر احمد توکلی
مقدمه:
مقدمه ورود و خروج سرمایه‌های خارجی از جهت اقتصادی و سیاسی شایان توجه است. از نظر اقتصادی، اکنون بسیاری از کشورها از سرمایه‌گذاری خارجی یعنی جریان رو به داخل سرمایه استفاده می‌کنند. تقریباً حدود 3/8% کل سرمایه‌گذاری جهان از این طریق تامین می‌شود. اگر چه ممکن است این سهم کوچک به نظر برسد ولی به دلیل این که معمولاً سرمایه خارجی به شکل مکمل سرمایه داخلی و به قصد انتقال فن‌آوری جذب می‌شود از اهمیت بیش‌تری برخوردار است. از نظر آثار سیاسی هم برای همه کشورها مهم است؛ زیرا با توجه به نظریه‌های سلطه، این امر باید مورد دقت قرار گیرد.
در انقلاب اسلامی از ابتدا روحیه استقلال‌طلبانه و بیگانه ستیز وجود داشت. این روحیه ناشی از سابقه تاریخی سلطه‌گرانه دردناکی بود که بیگانگان معمولاً با این ملت داشتند. استقلال اقتصادی چنین تفسیر می‌شد که ما باید برای چیزهای اساسی روی پای خودمان باشیم که یکی از جلوه‌هایش این است که برای آینده از دست رنج خودمان سرمایه‌گذاری کنیم.
اکنون نیز با توجه به فضایی که در کشور پیدا شده است، دلایلی که برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ارایه می‌شود بیش‌تر سیاسی است تا اقتصادی. بنابراین اگر چه در ابتدا به لحاظ نظری می‌توان اهمیت موضوع را از دو جهت اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار داد اما در مورد اقتصاد ایران، ادعای ما این است که دفاع از جذب سرمایه‌گذاری خارجی بیش از آن که از جهت اقتصادی موجه باشد، ظاهراً یا اهداف سیاسی صورت می‌گیرد.
در واقع چنین ادعا می‌شود که گره مشکلات اقتصادی کشور با سرمایه‌گذاری خارجی باز می‌شود، جذب این گونه سرمایه‌ها در گرو تغییر روابط سیاسی خارجی است و در راس تغییرات سیاست خارجی نیز تجدید ارتباط با آمریکا قرار دارد. در این مقاله هدف آن است که نشان داده شود:
1- مولفه‌های اصلی نیز تجدید ارتباط با آمریکا قرار دارد. در این مقاله هدف آن است که نشان داده شودک
2- وضعیت ایران از جهت اقتصادی و مسایل داخلی برای سرمایه‌گذاری خارجی مساعد نیست.
3- مشکل اصلی اقتصاد کشور کمبود سرمایه خارجی (ارز) نیست.
4- اصلاحات داخلی بر مساله تقویت سرمایه‌گذاری (اعم از داخلی یا خارجی) مقدم است.
5- تنها برخی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در وضع فعلی عملی، مفید و کم‌خطر است. بر این اساس، پس از شرح دلایل دفاع از سرمایه‌گذاران خارجی، به توضیح انگیزه سرمایه‌گذاران و انواع سرمایه‌گذاری پرداخته، تصویری کمی از وضع موجود جهانی ارایه می‌شود. سپس بحثی نظری در دفاع از این امر برای اقتصاد ایران ارایه و نقد می‌گردد. آن‌گاه به بررسی دلایل مخالفان می‌پردازیم. بررسی عوامل مکانی موثر بر جلب سرمایه‌گذاری خارجی و وضعیت ایران در این ارتباط موضوع بعدی است.
نوع مناسب سرمایه‌گذاری در وضع فعلی نیز آشکار می‌شود. ارزیابی موقعیت ایران از نگاه موسسات ذی‌ربط خارجی و نقد آن در قسمت بعدی ارایه می‌گردد و در پایان به جمع بندی مطالب می‌پردازیم.
لازم به یادآوری است که این مقاله با عنوان «سرمایه‌گذاری خارجی آری یا نه در تازه‌ترین شماره فصلنامه اقتصاد اسلامی ارگان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درج گردیده است.
کد خبر: ۲۰۹۴۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۸/۰۶
اشاره:
نوشتاری که از نظرتان می‌گذرد تازه‌ترین دیدگاه اقتصادی یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران و وزیر اسبق بازرگانی درباره مهم‌ترین مسائل روز اقتصادی ایران است. او در این نوشتار که در پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری انتشار یافته است، برضرورت توسعه صادرات، اجرای دقیق سیاست‌های اصل 44 و بهبود فضای کسب وکار تأکید کرده و از مسئولان خواسته است در سایه مدیریت صحیح منابع مالی و منابع انسانی، تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند. آل اسحاق «تولید صادرات‌محور»، «مدیریت واردات»، «تولید با کیفیت»، «اقتصاد مقاومتی» و «نگاه جامع در اجرای اصل 44» را کلیدواژه‌های بیانات اقتصادی رهبرمعظم انقلاب در
چندماه اخیر برشمرده و در مطلبی که در پی می‌خوانید نکاتی را در راستای پیاده‌سازی منویات ایشان یادآوری کرده است.
کد خبر: ۱۹۶۴۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۸۹/۱۰/۳۰