کد خبر: ۱۳۱۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۱۱/۰۱
اشاره:
تلاش عراق برای تهیه و تولید سلاح های شیمیایی به موازات اقدام برای دستیابی به سلاح اتمی از دهه 1970 میلادی آغاز شد . ولی پس از تجاوز عراق به ایران در روند جنگ ابتدا این سلاح ها توسط عراق با هدف دفاعی و به صورت محدود در سال های 59 تا 61 بکار گرفته شد ولی ازسال 62 تا پایان جنگ تولید و استفاده عراق از سلاح های شیمیایی با هدف دفاعی ـ تهاجمی به نحو چشمگیری افزایش یافت . چنانکه حملات شیمیایی عراق از 10 مورد حمله در سال آغاز جنگ به 45 مورد در سال 67 افزایش یافت . بیشترین حملات در هنگام عملیات کربلای 5 و 8 و در منطقه شرق بصره صورت گرفت ولی بیشترین مصدوم در عملیات والفجر 10 با بمباران حلبچه و اساسا پس از سال 66 بود . تعداد مصدومین از صفر در اواخر سال 59 آغاز و به 12 هزار نفر در سال 66 افزایش یافت.
انواع گازها شامل خردل اعصاب سیانور فسفری خفه کننده و تهوع آور بود. نیمی از حملات با استفاده از عامل خردل صورت گرفت و دیگر حملات به گاز اعصاب و مابقی به گاز سیانور اختصاص داشت.
گازها عموما توسط هواپیماهای جنگی حمل و استفاده می شود. دو سوم حملات با هواپیما بود و مابقی با خمپاره انداز و توپخانه انجام می شد.
هدف عراق از بکارگیری سلاح های شیمیایی جلوگیری از پیشروی ناگهانی قوای نظامی ایران در مواضع و استحکامات عراق و مهار پیامدهای سیاسی ـ استراتژیک آن بود. تاثیرات روحی ـ روانی سلاح های شیمیایی و آثار کاربرد آن در ایجاد پراکندگی در نیروها و از میان بردن قدرت مقاومت یا پیشروی آنها و اخلال در سازمان رزم مورد توجه عراقی ها بود.
نظر به اینکه نقطه ثقل قدرت نظامی ایران در تهاجم به عراق شامل نیروهای پیاده و اجرای عملیات شبانه بود لذا بدلیل اینکه قادر به دفاع در برابر این تاکتیک ها نبودند برای جلوگیری از پیشروی ـ نیروها و ایجاد پراکندگی در میان آنها از سلاح های شیمیایی استفاده می کردند. خدیر حمزه رئیس پیشین طرح های هسته ای عراق در مورد تاثیر این سلاح بر روی نیرهای ایران می گوید : « در جنگ طولانی عراق با ایران روشن شد که به وحشت انداخته نیروهای ایران از طریق استفاده از سلاح شیمیایی به مراتب موثرتر از تمام توپخانه و بمباران هوایی بود که ما می توانستیم بکار ببریم».
به همین دلیل وفیق سامرایی می گوید : اگر کاربرد این سلاح ها نبود اوضاع به ضرر ما شکل می گرفت . تهیه و تولید سلاح های شیمیایی و به کارگیری آن در جنگ چنانکه اشاره شد بر پایه تحولات نظامی و نگرانی عراق از احتمال شکست نظامی تغییرات قابل ملاحظه ای داشته است . در ادامه بحث ابتدا به تهیه و تولید وسپس به کارگیری آن در مراحل مختلف جنگ اشاره خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۶۶۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۱۱/۰۱