احمد نقیب‌زاده

مقدمه: دکتر احمد نقیب‌زاده دانش‌آموخته دانشگاه پاریس نانتر است؛ همان دانشگاهی که نقطه آغازین جنبش دانشجویی- کارگری ماه مه ۱۹۶۸ بود. وی معتقد است پدیده‌های سیاسی را با عینک تاریخ، فرهنگ و جامعه‌شناسی دقیق‌تر می‌شود فهمید. معمولا محافظه‌کاری را به مباحث تخصصی راه نمی‌دهد و صریح سخن می‌گوید. گفت‌وگو با این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران هم سهل است و هم ممتنع! سهل از آن رو که به هر سوالی با گشاده‌رویی پاسخ می‌دهد و ممتنع از آن روست که اشراف بالایی به تاریخ دیپلماتیک جهان دارد. معتقد است که ریشه رفتارهای سیاسی جهان امروز را، باید در تجربه زیسته و زیست‌جهان دولت- ملت‌ها، واکاوی کرد. دکتر احمد نقیب‌زاده در باب آینده برجام، استقلال اقلیم کردستان عراق، دخالت‌های خارجی در منطقه و همچنین در باب فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در عرصه سیاست خارجی ایران با «آرمان» گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.

مقدمه: اوضاع و احوال منطقه به‌شدت ملتهب است. آن‌قدر که برخی معتقدند یک جرقه کافی است تا آتش به پا شود و کار به جنگ برسد. این گمانه بعد از سفر منطقه‌ای ترامپ و قرارداد کلان تسلیحاتی میان عربستان و آمریکا تقویت شد و با تحریکات این دو بازیگر منطقه‌ای و بین‌المللی علیه ایران بیشتر شدت گرفت. مقامات سعودی پا را از تهدیدهای کلامی در سخنرانی‌ها و پیام‌های توییتری فراتر گذاشته و وارد فاز عملیاتی شدند. آنهایی که می‌گفتند جنگ را به داخل ایران می‌کشانند، از خاک کشورهای همسایه برای تقویت گروه‌های افراطی و انجام عملیات‌هایي علیه ایران بهره بردند. محمدجواد ظریف، وزیرخارجه کشورمان هفته قبل در نشست سالانه اسلو که با هدف تقویت صلح در دنیا برگزار می‌شود، به تهدیدهای مستقیم عربستان اشاره کرد و گفت براساس اطلاعات موثق، می‌دانیم در مرزهای ایران تحرکاتی می‌کنند. او به شهادت ٩ مرزبان ایرانی در میرجاوه و نقش عربستان در آن نیز پرداخت. بعد از آن شاهد بودیم که شناورهای سعودی آب‌های خلیج فارس را برای قایق‌های ایرانی ناامن کردند. در اقدامی غیرانسانی، یک ماهیگیر غیرنظامی را کشته و سه نفر دیگر را دستگیر کردند. فقط این نیست و متحد غربی آنها، یعنی ایالات متحده نیز هیزم بر این آتش اضافه می‌کند. از یک‌سو تحریم‌های جدید علیه ایران تصویب می‌کنند و از سوی دیگر جلسه پشت جلسه با گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی. آمریکایی‌ها دوباره یاد سیاست تغییر رژیم {Regime change} افتاده‌اند. ایران در‌این‌میان همه تلاش خود را می‌کند تا در بازی آنها گرفتار نشده و از کوره در‌نرود. به همین خاطر است که در مقابل تندرویی‌های عربستان با آرامش واکنش نشان می‌دهد و بعد از زیاده‌روی‌ها و اظهارات مداخله‌جویانه آمریکایی‌ها خونسردانه به حافظ منافعشان اخطار می‌دهد. با همه این اوصاف، برخی تحلیلگران داخلی تأکید دارند که وضعیت موجود نیازمند توجه و تدبیر بیشتری است. احمد نقیب‌زاده ، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه تهران از جمله همین افرادي است که بوی جنگ استشمام مي‌كند.