هویت‌ساز

اشاره: سال ۱۳۴۵بود که لایحه تأسیس «سازمان اسناد ملی ایران» ارائه شد و در روز هفدهم اردیبهشت ماه، سال ۱۳۴۹، مجلس شورای ملی، قانون تأسیس این سازمان را تصویب کرد. از آن تاریخ تا سال 1390، 17 اردیبهشت ماه به‌عنوان روز اسناد ملی بزرگ داشته می‌شد ولی در سال 90به ناگهان روز نوزدهم اردیبهشت ماه، که همزمان با روز بزرگداشت شیخ کلینی است به عنوان«روز اسناد ملی و میراث مکتوب» تصویب و در تقویم‌ها درج شد. اسناد ملی، بر طبق تعریف آن در قانون اسناد ملی، عبارت است از: «کلیه اوراق، مراسلات، دفاتر، پرونده‌ها، عکس‌ها، نقشه‌ها، نمودارها، فیلم‌ها، نوارهای ضبط صوت و سایر اسنادی که در دستگاه دولت تهیه شده و یا به دستگاه دولت رسیده‌است و به‌طور مداوم در تصرف دولت بوده و از لحاظ اداری، مالی، اقتصادی، قضایی، سیاسی، فرهنگی، علمی، فنی و تاریخی به تشخیص سازمان اسناد ملی ایران ارزش نگهداری داشته باشد.» این گونه اسناد از اهمیت بالایی در بررسی گذشته و روشن کردن نقاط مبهم و زوایای دیده نشده یک کشور برخوردارند. از این رو در همه کشورهای دنیا قوانین مشخص و تدوین‌شده‌ای درخصوص فرآیند جمع‌آوری، حفاظت، نگهداری و بهره برداری از اسناد دارند. به مناسبت روز اسناد سراغ شهرام یوسفی‌فر، معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران رفتیم و با وی درباره اهمیت روز اسناد و موانع و مشکلات محققان در استفاده از اسناد سخن گفتیم.